Βυζαντινον Χρονικον

Το Κλητορολόγιον του Φιλοθέου είναι κείμενο που γράφτηκε το 899, επί βασιλείας του Λέοντος Στ’. Μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την οργάνωση του Βυζαντινού κράτους προς το τέλος του 9ου αιώνα με αρχές 10ου.

Ο τίτλος προέρχεται από τη λέξη κλητόριον η οποία δήλωνε το επίσημο αυτοκρατορικό γεύμα και από το ρήμα κλητορεύω που είχε δύο σημασίες: αφενός προσκαλώ στο γεύμα και αφετέρου παρουσιάζω τους προσκεκλημένους στο γεύμα. Οπότε κλητορολόγιον ήταν η λίστα των προσκεκλημένων κατά σειρά σπουδαιότητος και προτεραιότητος.

Το Κλητορολόγιον είχε συνταχθεί με σκοπό να κωδικοποιηθεί η σειρά προσελεύσεως και οι θέσεις των αξιωματούχων στο τραπέζι κατά τη γιορτή των Χριστουγέννων του 899 στο Ιερόν Παλάτιον. Ο συγγραφεύς του Φιλόθεος είχε το αξίωμα του Πρωτοσπαθάριου και η δουλειά του ήταν Ατρικλίνης, που σημαίνει ότι τα καθήκοντά του ήταν ακριβώς το αντικείμενο του Κλητορολογίου: η εθιμοτυπία που αφορούσε την προσέλευση και τις θέσεις στα επίσημα γεύματα της Αυλής.

Σε γενικές γραμμές, η οργάνωση που περιγράφεται ίσχυσε μέχρι τον 11ο αιώνα. Η δομή της γραφειοκρατίας και τα αξιώματα άλλαξαν σημαντικά μετά τις σοβαρές αλλαγές που επέφεραν οι Κομνηνοί αρχίζοντας με τον Αλέξιο Α’ Κομνηνό μετά το 1081.

Η συνοπτική ιεραρχία των αξιωμάτων με βάση το Κλητορολόγιον και το De Ceremonis του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου δίδεται στην αντίστοιχη σελίδα για τα αξιώματα της περιόδου. Στην παρούσα σελίδα και στους παρακάτω πίνακες επιχειρείται μια πιο αναλυτική παρουσίαση των αξιωμάτων, ακολουθώντας την ορθογραφία και την ιδιότυπη κατηγοριοποίηση του αρχικού κειμένου του Κλητορολογίου. Επίσης υιοθετούνται διορθώσεις που έγιναν από τον μελετητή John B. Bury που πρώτος παρουσίασε το Κλητορολόγιον στην έκδοση The Imperial Administrative System of the Ninth Century - With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos, London, 1911.

Σημειωτέον ότι δεν υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα για τα καθήκοντα και την ιεράρχηση, ιδιαίτερα για τα «μεσαία στελέχη».

Σύμφωνα με το Κλητορολόγιον υπήρχαν δύο είδη αξιωμάτων:

1. αι δια βραβείων αξίαι που αντιστοιχούν σε αυτό που λέμε τιμητικά αξιώματα και τίτλους ευγενείας
2. αι δια λόγου αξίαι που αφορούν αξιώματα που αντιστοιχούν σε ανώτερες κρατικές θέσεις, τα λεγόμενα Οφφίκια.

Το Κλητορολόγιον ομαδοποιεί και παρουσιάζει τα Βυζαντινά αξιώματα της εποχής εκείνης στις ακόλουθες 5 κατηγορίες:

Α.	Τιμητικά αξιώματα – Δια Βραβείων Αξίαι
Β.	Ανώτατα κρατικά αξιώματα – Δια Λόγου Αξίαι
Γ.	Κατώτερα κρατικά αξιώματα
Δ.	Τιμητικά αξιώματα για ευνούχους
Ε.	Κρατικά αξιώματα για ευνούχους

Όπως βλέπουμε, οι 2 από τις κατηγορίες αξιωμάτων προορίζονταν αποκλειστικά για Ευνούχους.

Α.   Τιμητικά Αξιώματα – Δια Βραβείων Αξίαι

Η λίστα αυτή περιλαμβάνει 18 βαθμίδες ιεραρχίας και 19 αξιώματα (τα δύο τελευταία είναι στην ίδια βαθμίδα). Παρουσιάζονται εδώ από τα ψηλότερα στα χαμηλότερα, αντίστροφα από τη σειρά που παρουσιάζονται στο Κλητορολόγιον.

1	Καίσαρ
	Αφορούσε τον διάδοχο ή στενό συγγενή του αυτοκράτορα. Αυτός και ο Νωβελήσιμος ήταν οι μόνοι που είχαν σαν διακριτικό κορώνα (όπως ο αυτοκράτωρ) αλλά χωρίς τον προεξέχοντα σταυρό. Υπήρχαν και αρκετές περιπτώσεις που απονεμήθηκε σε ξένους ηγεμόνες, όπως στον Βούλγαρο χάνο Τέρβελ το 705.
2	Νωβελήσιμος
	Από το nobelissimus (=ευγενέστατος). Δινόταν σε μέλη της βασιλικής οικογενείας, αλλά όχι στον διάδοχο ο οποίος ήταν συνήθως Συναυτοκράτωρ ή Καίσαρ. Και εδώ υπήρξαν περιπτώσεις που απονεμήθηκε σε επιφανείς ξένους όπως στον Νορμανδό Ροβέρτο Γυισκάρδο ή στον Τούρκο εμίρη της Σμύρνης Τζαχάρ.
3	Κουροπαλάτης
	Από το cura palati (=φροντίδα παλατιού). Συνήθως ήταν το πιο ισχυρό αυλικό αξίωμα με πραγματικές εξουσίες (και αυτό επειδή ο τίτλος κατά κανόνα συνοδευόταν από ανώτατα κρατικά αξιώματα με εκτελεστικά καθήκοντα). Υπήρχε σε αυτό το επίπεδο από τον 6ο μέχρι τον 11ο αιώνα. Τον τίτλο κατείχε μόνο ένα πρόσωπο. Στο τέλος του 11ου αι. απονεμήθηκε ευρύτερα και έχασε κατά πολύ την αξία του. Συνέχισε να υπάρχει και μετά τον 13ο αιώνα, αρκετά υποβαθμισμένο.
4	Ζωστή Πατρικία
	Γυναικείος τίτλος πατρικίας που δινόταν αυτοδικαίως (δηλαδή όχι λόγω πατρικίου συζύγου). Υπήρχε από το 830 έως τον 11ο αιώνα. Φαίνεται πως τυπικά ήταν η επικεφαλής της γυναικείας αυλής (το σέκρετον των γυναικών) και η πρώτη Κυρία επί των Τιμών της Αυτοκράτειρας (και, συχνά, στενή συγγενής της). Τους 3 αιώνες που υπήρχε το αξίωμα, φαίνεται πως ανά πάσα στιγμή υπήρχε μία Ζωστή Πατρικία, αλλά μόνο μία. Σε ελάχιστες περιπτώσεις ο τίτλος δόθηκε και σε ξένες πριγκίπισσες.
5	Μάγιστρος  ή   Μαΐστωρ
	Από τον ρωμαϊκό magister. Ήταν ο παλιός Μάγιστρος Οφφικίων. Το αξίωμα υπήρχε από την αρχή του Βυζαντίου και επέζησε υποβαθμιζόμενο. Τον 7ο αι. υπήρχε μόνο ένας μάγιστρος, ο οποίος ήταν επικεφαλής της Συγκλήτου. Αργότερα προστέθηκε και δεύτερος και μετά περισσότεροι. Τον 9ο αι. υπήρχαν δύο Μάγιστροι και ο ένας ήταν ανεπίσημα ο Πρωτομάγιστρος. Είχαν κάποια καθήκοντα εθιμοτυπικού χαρακτήρα. Υποτίθεται ότι ήταν από τους αξιωματούχους (μαζί με τον Έπαρχο Πόλεως) που αντικαθιστούσαν τον βασιλέα όταν έλειπε από την πρωτεύουσα. Μάγιστροι υπήρχαν μέχρι τον 12 αιώνα, οπότε καταργήθηκαν από τον Μανουήλ Κομνηνό.
6	Ανθύπατος
	Κατά τη η Ρωμαϊκή περίοδο ο τίτλος του ανθύπατου (proconsul) προοριζόταν για Κυβερνήτες περιφερειών που είχαν διατελέσει ύπατοι της Ρώμης. Στην πρώιμη βυζαντινή περίοδο ήταν διοικητές κάποιων σημαντικών επαρχιών. Στην εποχή του Κλητορολογίου ήταν καθαρά τιμητικός τίτλος και συνήθως απενέμετο για να τιμηθεί κάποια διακεκριμένη προσωπικότητα. Φαίνεται πως κατά κάποιο τρόπο υπήρξε εξέλιξη και του παλιού τίτλου του Πατρικίου, καθώς συνήθως ο τίτλος δεν αναφέρεται σκέτα «ανθύπατος» αλλά «ανθύπατος και πατρίκιος» ενώ γίνεται λόγος και για ανθυπατοπατρικίους.
7	Πατρίκιος
	Από το λατινικό patricius. Οι πατρίκιοι ήταν η τάξη των ευγενών της Αρχαίας Ρώμης, Ο τίτλος εισήχθη στο Βυζάντιο από τον Μέγα Κωνσταντίνο με την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης, όπου στην αρχή ήταν το ανώτατο τιμητικό αξίωμα και το κατείχαν λίγοι και εκλεκτοί. Από την εποχή του Ιουστινιανού, όταν όλοι οι ιλλούστριοι συγκλητικοί πήραν τον τίτλο του Πατρικίου, υποβαθμίστηκε. Την εποχή του Ιουστινιανού Β’ συναντούμε και τον τίτλο Πρωτοπατρίκιος (ίσως υπήρξαν κι άλλοι). Το αξίωμα του Πατρικίου υπήρχε μέχρι τον 11o αιώνα.
8	Πρωτοσπαθάριος
	Οι Σπαθάριοι ήταν οι φέροντες σπάθη και έτσι αποκαλούσαν κάποιοι εποχή τους σωματοφύλακες του αυτοκράτορα. Προφανώς ο Πρωτοσπαθάριος ήταν ο επικεφαλής των Σπαθαρίων αλλά κατά τη Μεσοβυζαντινή περίοδο ήταν καθαρά τίτλος ευγενείας και, αν είχε οφφίκιο, δεν είχε σχέση με διοίκηση Σπαθαρίων. Ο τίτλος ήταν συχνά ελάχιστη προϋπόθεση για ανώτερα κρατικά αξιώματα. Το αξίωμα πρωτοεμφανίστηκε στο τέλος του 7ου αιώνα και διατηρήθηκε, με την ίδια πάνω-κάτω αξία, μέχρι το τέλος του Βυζαντίου.
9	Δισύπατος
	Ο τίτλος σημαίνει δυο φορές Ύπατος. Εμφανίστηκε μετά τον 8ο αιώνα. Δεν φαίνεται να υπήρξε πολύ διαδεδομένο αξίωμα σε σχέση με τα άλλα αυτής της λίστας, επέζησε όμως για αρκετούς αιώνες, τουλάχιστον μέχρι τον 12ο.
10	Σπαθαροκανδιδάτος
	Συνδυασμός σπαθαρίου (σωματοφύλακα) και κανδιδάτου. Οι κανδιδάτοι ήταν σε παλιότερη εποχή οι επίλεκτοι σπαθάριοι. Ο τίτλος υπήρχε από τον 7ο μέχρι τον 11ο αιώνα
11	Σπαθάριος
	Αρχικά οι Σπαθάριοι ήταν μέλη μονάδας σωματοφυλακής του βασιλιά (οπλισμένοι με σπάθη). Ο τίτλος ήταν πολύ πιο σημαντικός τον 7ο/8ο αιώνα. Βαθμιαία υποβαθμίστηκε και τον 11ο αιώνα ήταν σχετικά ασήμαντος. Έφεραν ως διακριτικό σπαθί με ασημένια λαβή.
12	Ύπατος
	Εις ανάμνησιν του ανώτατου Ρωμαϊκού αξιώματος του Υπάτου (Consul). Ύπατοι υπήρχαν και την Πρωτοβυζαντινή εποχή και ήταν συνήθως ένας από τους τίτλους που έπαιρνε ο ίδιος ο αυτοκράτορας. Το αξίωμα του Υπάτου υποβαθμίστηκε από τον Ιουστινιανό και καταργήθηκε από βασιλικός τίτλος από τον Λέοντα Στ΄. Στη συνέχεια διατηρήθηκε σαν αξίωμα, που κατά περιόδους συνοδευόταν και από κάποιο οφφίκιο. Το αξίωμα επέζησε χαμηλά στην ιεραρχία μέχρι τον 12ο αιώνα.
13	Στράτωρ
	Αρχικά ήταν ο ιπποκόμος του βασιλιά που κατέληξε να είναι αυλικός τίτλος. Στους επόμενους αιώνες εξελίχθηκε σε Πρωτοστράτωρ που την Παλαιολόγειο εποχή ήταν ένα από τα ανώτατα κρατικά αξιώματα.
14	Κανδιδάτος
	Από το candidus=άσπρος. Οι Κανδιδάτοι αρχικά ήταν επίλεκτη μονάδα σωματοφυλακής αποτελούμενη από 300 φρουρούς με μεγαλοπρεπές παράστημα που φορούσαν άσπρο χιτώνα.
15	Βασιλικός Μανδάτωρ
	Από το mandator=αγγελιοφόρος. Υπήρχε και ομώνυμο οφφίκιο, άσχετο με τον συγκεκριμένο τίτλο ευγενείας. Οι μανδάτορες γενικά ήταν έμπιστοι που μετέφεραν μηνύματα του βασιλιά και άλλων αξιωματούχων. Αλλά εδώ είναι ένας χαμηλόβαθμος τίτλος ευγενείας.
16	Βεστήτωρ
	Από το vestiarium=βεστιάριον=ρουχισμός. Αρχικά ο Βεστήτωρ ήταν ο υπεύθυνος της βασιλικής γκαρνταρόμπας. Οι Βεστήτορες μαζί με τους Σιλεντάριους ήταν υπό την εποπτεία του Επί της Καταστάσεως (Τελετάρχη). Πολύ πιθανόν, αν και τιμητικό αξίωμα, οι βεστήτορες (και οι σιλεντάριοι) να ήταν υπηρέτες του αυτοκράτορα. Πάντως είναι γνωστό πως και κάποια στελέχη της διοίκησης στην επαρχία με άσχετα καθήκοντα είχαν αυτόν τον τίτλο ευγενείας (οπότε σε αυτήν την περίπτωση δεν είχαν καμία πλέον σχέση με ρουχισμό). Το αξίωμα του Βεστήτορος υπήρχε μέχρι τον 10ο αιώνα.
17	Σιλεντιάριος
	Από το silentium=ησυχία. Κατά την Πρωτοβυζαντινή περίοδο οι σιλεντιάριοι ήταν αυλικοί υπάλληλοι υπαγόμενοι στον Πραιπόζιτο και επιφορτισμένοι με την επιβολή της τάξης και της εθιμοτυπίας κατά τη διάρκεια των ακροάσεων του βασιλέα. O αριθμός τους έφτανε τους 30 και ήταν χωρισμένοι σε ομάδες με επικεφαλής τον Δεκουρίωνα. Η συνεχής επαφή με τον αυτοκράτορα και άλλους υψηλά ιστάμενους τους έδωσε κύρος και κάποια στιγμή έγινε αυλικό αξίωμα. Μετά τον 6ο αιώνα τα καθήκοντά τους ήταν μόνο εθιμοτυπικού χαρακτήρα. Τελευταία αναφορά για σιλεντιάριους έχουμε τον 10ο αιώνα. Φαίνεται πως το αξίωμα τον 11ο ή, το αργότερο, τον 12ο αιώνα έπαψε να υπάρχει.
18	Αποεπάρχων ή, για την ακρίβεια, Από Επάρχων
	Το σκεπτικό του τίτλου, που πρωτοεμφανίστηκε επί Ιουστινιανού, ήταν ότι ο κάτοχος του τίτλου ήταν ο Έπαρχος μιας εικονικής, τρόπον τινά, Επαρχότητας (ονοραρίαν εκάλουν-τιμητική την έλεγαν). Ο τίτλος τον 6ο και 7ο αιώνα ήταν πολύ σημαντικός και μάλιστα τον έφεραν πρώην πραγματικοί Έπαρχοι Πραιτωρίων. Τον 8ο αιώνα όμως υποβαθμίστηκε στην τελευταία θέση των τιμητικών αξιωμάτων και αργότερα (μάλλον από τον 10ο αιώνα) έπαψε να χρησιμοποιείται.
18	Στρατηλάτης
	Τίτλος που δεν είχε σχέση με στρατιωτικά καθήκοντα. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον όρο «στρατηλάτης» με την έννοια του «στρατάρχη». Η έννοια της στρατηλασίας συνδέεται με την έννοια της αποεπαρχότητος ως προς το ότι αμφότερες παραπέμπουν σε ανώτατα αξιώματα στη διοίκηση τους στρατού και των επαρχιών αντίστοιχα, αλλά χωρίς καμιά πραγματική σχέση με αυτές τις διοικήσεις. Προφανώς, όταν θεσπίστηκαν οι θέσεις, τον 6ο αιώνα επί Ιουστινιανού, τους δόθηκε μεγαλεπήβολη ονομασία με την πρόθεση να γίνουν ανώτατα τιμητικά αξιώματα, αλλά τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν έτσι. Την εποχή του Κλητορολογίου τόσο ο Αποεπάρχων όσο και ο Στρατηλάτης ήταν υπό εξαφάνισιν και ίσως να μην υπήρχε από τότε αξιωματούχος με αυτούς τους τίτλους. Δηλαδή ίσως ο Φιλόθεος τους συμπεριέλαβε για ιστορικούς και μόνο λόγους, γι’ αυτό είναι μαζί στην τελευταία θέση.

Από τις παραπάνω αξίες, σύμφωνα με τη διατύπωση του Κλητορολογίου: «αι μεν πέντε αξίαι τη συγκλήτω αρμόζονται, οίον η από επάρχων, η των σιλεντιαρίων, η των βεστητόρων, η των υπάτων και δισυπάτων. αι δε λοιπαί πάσαι εν τοις βασιλικοίς κατατάττονται κώδιξιν». «Αι λοιπαί πάσαι αξίαι »που χαρακτηρίζονται βασιλικαί είναι οι πιο ανώτερες αξίες. Άλλοι χαρακτηρισμοί των βασιλικών είναι αξίαι προελευσιμαίοι, επειδή έχουν το προνόμιο να συνοδεύουν τον Βασιλέα σε Προελεύσεις (εορταστικές πομπές κ.λπ.) και επίσης Άρχοντες του Λαυσιακού, επειδή το μέγαρο στο οποίο συγκεντρώνονταν ήταν το Λαυσιακόν (ή Λαυσείον).

Επίσης εδώ να σημειώσουμε ότι μόνο έξι αξιωματούχοι κάθονταν στο τραπέζι των βασιλέων (εν τη αποκοπτή τραπέζη συνεστιώνται τοις βασιλεύσιν): ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο Καίσαρ, ο Νωβελίσιμος, ο Κουροπαλάτης, ο Βασιλεοπάτωρ και η Ζωστή Πατρικία. (Αυτή η σειρά ίσχυε το 899. Σίγουρα, θα άλλαζε κάθε λίγο και λιγάκι.)

---

Β.   Ανώτερα Κρατικά Αξιώματα – Δια Λόγου Αξίαι

Οι ανώτατοι κρατικοί αξιωματούχοι χωρίζονται στο Κλητορολόγιον σε 7 τάξεις:
I)   Στρατηγοί,
II)  Δομέστικοι,
III) Κριταί,
IV) Σεκρετικοί,
V)  Δημοκράται,
VI) Στρατάρχαι,
VII) Αξίαι Ειδικαί

Οι υφιστάμενοί τους χωρίζονται σε 3 τάξεις, ανάλογα με το οφφίκιον του προϊσταμένου τους:
α) ταγματικοί (υφιστάμενοι τάξεως ΙΙ-Δομεστίκων), β) θεματικοί (υφιστ.τάξεως Ι-Στρατηγών Θεμάτων), γ) συγκλητικοί (υφιστ. τάξεων ΙΙ—VII))

I.    Στρατηγοί Οι Στρατηγοί ήταν οι κυβερνήτες των Θεμάτων. Τα Θέματα (διοικ. περιφέρειες) είχαν δημιουργηθεί τον 7ο αιώνα από τον Κώνστα Β’ (641-668). O αριθμός των Θεμάτων άλλαζε συχνά. Στο τέλος του 9ου αι. υπήρχαν 26 Θέματα εκ των οποίων 25 ήταν στρατηγεσίες διοικούμενες από στρατηγό, ενώ το Θέμα Οψικίου είχε κυβερνήτη τον Κόμη Οψικίου. Θεματικός στρατηγός θεωρείτο (αν και δεν ήταν ακριβώς) και ο “από εκ προσώπου”.
Ι. 1	Στρατηγός
	Πολιτικός και στρατιωτικός διοικητής Θέματος. Υπήρχαν 25 στρατηγοί. Ο πρώτος τη τάξει ήταν ο Στρατηγός του Ανατολικού ή, αλλιώς, Στρατηγός Εώας.
	Υπό τον Στρατηγό: 1 Τουρμάρχης Διοικητής Τούρμας ή Θεματικού σώματος στρατού. Υπήρχαν 3 Τουρμάρχαι. 2 Μεράρχης Διοικητής Μέρους (Μέρος ή Τούρμα=3 μοίρες). Περιστασιακά ταυτίζεται με τον Τουρμάρχη. 3 Κόμης της Κόρτης Επιτελάρχης (ίσως). Μπορεί να ήταν και υπεύθυνος εγκαταστάσεων (κόρτη=σκηνή) 4 Χαρτουλάριος Εκπρόσωπος του Λογοθέτη των Στρατιωτικών με οικονομικές αρμοδιότητες. 5 Δομέστικος Θέματος Μάλλον υπασπιστής του στρατηγού και προσωπικός βοηθός του. 6 Δρουγγάριος ή Μοιράρχης Διοικητής Μοίρας (Μοίρα ή Δρούγγος = 2-3 βάνδα) 7 Κόμης Βάνδου ή ή Δρουγγαροκόμης. Διοικητής Βάνδου (Βάνδον ή Τάγμα=μονάδα 300-400 αντρών) 8 Κένταρχος Σπαθαρίων Επικεφαλής της σωματοφυλακής του στρατηγού (μάλλον). 9 Κόμης της Εταιρείας Επικεφαλής ξένων μισθοφόρων (μάλλον) 10 Πρωτοκαγκελάριος Προϊστάμενος καγκελαρίων. Οι καγκελάριοι είχαν καθήκοντα γραμματέων. 11 Πρωτομανδάτωρ Αρχηγός αγγελιοφόρων (μανδάτορες), υπεύθυνος επικοινωνιών. 12 Πρωτοκάραβος Ναύαρχος (σε Θέματα με ναυτικό) 13 Κένταρχος Κυβερνήτης Δρόμωνος (σε Θέματα με ναυτικό). Προέλευση λέξης από τον «Εκατόνταρχο».
I. 2	Ο Εκ Προσώπου των Θεμάτων
	Εκπρόσωπος του αυτοκράτορα σε Θέμα. Αξίωμα για το οποίο δεν γνωρίζουμε ακριβώς τα καθήκοντα. Πιθανόν ασκούσε προσωρινά καθήκοντα Στρατηγού Θεμάτων σε μεταβατικές περιόδους ή ήταν εντεταλμένος ειδικών αποστολών. Επίσης δεν είναι γνωστός ο αριθμός αυτών των αξιωματούχων. Μπορεί να ήταν ένας, ίσως περισσότεροι.
	Ο εκ προσώπου δεν είχε υφισταμένους

IΙ.    Δομέστικοι Οι Δομέστικοι ήταν οι διοικητές των Ταγμάτων. Τον Βυζαντινό στρατό αποτελούσαν: 1ον) ο Θεματικός Στρατός, δηλ. οι στρατιωτικές δυνάμεις στις επαρχίες (σε μεγάλο βαθμό έφεδρες), υπαγόμενες στους στρατηγούς των Θεμάτων 2ον) τα Τάγματα που ήταν μονάδες τακτικού στρατού που στάθμευαν γύρω από την Πόλη και υπάγονταν στους Δομέστικους, οι οποίοι παλιά υπάγονταν όλοι στον Μάγιστρο των Οφφικίων, αλλά τον 8ο αιώνα αυτονομήθηκαν και ανήκαν όλοι σε αυτήν τη υψηλή βαθμίδα ιεραρχίας.
ΙΙ.1	Δομέστικος των Σχολών
	Διοικητής του εφίππου τάγματος με την επωνυμία «αι Σχολαί», που αρχικά αποτελούνταν από 7 μονάδες (σχολαί) σωματοφυλακής του αυτοκράτορα (εκ του Scholae Palatinae) που αντικατέστησαν τους Πραιτοριανούς επί Μεγ. Κωνσταντίνου. Τον 5ο αιώνα οι σχολάριοι υποβαθμίστηκαν σε διακοσμητικό ρόλο, αλλά τον 8ο αι. επανιδρύθηκαν ως ένα από τα τάγματα τακτικού στρατού. Διοικητής του τάγματος ήταν ο εν λόγω αξιωματούχος, που –ανεπίσημα από τον 9ο αι. και επίσημα τον 10ο αιώνα– εξελίχτηκε σε αρχηγό όλου του στρατού, οπότε απέκτησε τον τίτλο Μέγας Δομέστικος.
	Υφιστάμενοι του Δομέστικου των Σχολών: 1 Τοποτηρητής Υποδιοικητής των Σχολών. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον παλιό Τοποτηρητή-διοικητή επαρχίας 2 Κόμης Σχολής Διοικητές μιας εκ των 7 Σχολών. Η Σχολή τον 9ο αι. ισοδυναμεί με Βάνδον (με 50 ή 250 ή 500 άντρες). 3 Χαρτουλάριος Εκπρόσωπος του Λογοθέτη των Στρατιωτικών, υπεύθυνος εφοδιασμού και εξοπλισμού. 4 Δομέστικος Αξιωματικοί υπό τους Κόμητες, επικεφαλής μικρότερης μονάδας 5 Πρόξιμος ή Προέξημος. Μάλλον προϊστάμενος διοικητικών υπηρεσιών στο τάγμα. 6 Προτίκτωρ Οι protectores ήταν ίσως αξιωματικοί της φρουράς. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς. 7 Ευτυχοφόρος ή Ευτυχιοφόρος. Μάλλον σημαιοφόρος που έφερε λάβαρα, εικόνες νίκης (ευτύχια) και άλλα σύμβολα. 8 Σκρηπτοφόρος Οι Σκρηπτοφόροι ήταν πιθανόν βαθμοφόροι που επίσης έφεραν σύμβολα. 9 Αξιωματικός Οι αξιωματικοί πιθανόν είχαν πάνω-κάτω τη σημερινή σημασία. 10 Μανδάτωρ από το mandator(=αγγελιοφόρος ή εντεταλμένος). Όρος για χαμηλόβαθμους υπαλλήλους σε όλα τα οφφίκια
ΙΙ.2	Δομέστικος των Εξκουβίτων  ή  Εξκούβιτος
	Διοικητής του έφιππου τάγματος με την επωνυμία «Εξκούβιτοι». Οι Εξκουβίτορες ήταν βασιλική φρουρά 300 επιλέκτων που ίδρυσε ο Λέων Γ΄ περί το 460. Στάθμευε μέσα στο παλάτι. Τον 7ο αι, η μονάδα καταργήθηκε, αλλά τον 8ο αι. επανεμφανίστηκε με την ονομασία «Εξκούβιτοι» ως τάγμα ιππικού του τακτικού στρατού. Είχε δύναμη 700 αντρών σε 18 βάνδα.
	Υφιστάμενοι του Δομέστικου των Εξκουβίτων: 1 Τοποτηρητής Υποδιοικητής. Υπήρχε ένας για κάθε Τάγμα. Δεν έχει σχέση με τον παλιό Τοποτηρητή-διοικητή επαρχίας 2 Χαρτουλάριος Εκπρόσωπος του Λογοθέτη των Στρατιωτικών, υπεύθυνος εφοδιασμού και εξοπλισμού. 3 Σκρίβων Οι Σκρίβονες, γενικά ήταν τάξη αξιωματούχων σε διάφορες διοικήσεις. Εδώ ίσως είχαν θέση διοικητού βάνδου. 4 Πρωτομανδάτωρ Μάλλον προϊστάμενος διοικητικών υπηρεσιών στο τάγμα 5 Δρακονάριος Βαθμοφόροι που έφεραν τα σύμβολα της μονάδας. Κατάλοιπο Ρωμαϊκού βαθμού, όταν το σύμβολο ήταν δράκος. 6 Σκευοφόροι Οι Σκευοφόροι ήταν βαθμοφόροι που έφεραν σκεύη, δηλαδή λάβαρα και διάφορα άλλα σύμβολα. 7 Σιγνοφόροι Αντίστοιχοι με τους Σκηπτροφόρους και τους Ευτυχιοφόρους των Σχολών. 8 Σινάτορες Βαθμοφόροι αντίστοιχοι με τους αξιωματικούς των Σχολών. 9 Μανδάτωρ από το mandator (=αγγελιοφόρος ή εντεταλμένος). Όρος για χαμηλόβαθμους υπαλλήλους σε όλα τα οφφίκια
ΙΙ.3	Δρουγγάριος του Αριθμού  ή  Δρουγγάριος της Βίγλας
	Διοικητής του έφιππου τάγματος με την επωνυμία «Αριθμοί» ή «Βίγλα». Η παλιότερη αναφορά για το τάγμα υπάρχει από το 791. Δημιουργήθηκε από την Ειρήνη την Αθηναία (780-802) με την αξιοποίηση των υπολειμμάτων από τα στρατεύματα των απολεσθέντων (λόγω των Αραβικών κατακτήσεων) Θεμάτων. Φαίνεται πως ο ρόλος του τάγματος ήταν αμυντικός: περιφρούρηση στρατοπέδων, οπισθοφυλακή, επιτήρηση στενών, φύλαξη αιχμαλώτων. Για ένα διάστημα ήταν η κυρίως ανακτορική φρουρά. Ο Δρουγγάριος της Βίγλας είχε και κάποιο ρόλο στο τυπικό διεξαγωγής των ιπποδρομιών Το τάγμα καταργήθηκε τον 11ο αιώνα αλλά ο τίτλος παρέμεινε με καθήκοντα ανώτατου δικαστή, και από το 1166 ως Μέγας Δρουγγάριος αντικατέστησε τον Έπαρχο της Πόλεως και προήδρευε σε ένα από τα 4 ανώτατα δικαστήρια.
	Υφιστάμενοι του Δρουγγάριου της Βίγλας: 1 Τοποτηρητής Υποδιοικητής. Υπήρχε ένας για κάθε Τάγμα. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον παλιό Τοποτηρητή-διοικητή επαρχίας 2 Χαρτουλάριος Εκπρόσωπος του Λογοθέτη των Στρατιωτικών, υπεύθυνος εφοδιασμού και εξοπλισμού. 3 Ακόλουθος Προϊστάμενος διοικητικών υπηρεσιών στο τάγμα. Τον 11ο αι., «Ακόλουθος» ήταν ο αρχηγός των Βαράγγων. 4 Κόμης Οι κόμητες ήταν επικεφαλής των Βάνδων του τάγματος 5 Κένταρχος Οι κένταρχοι ήταν επικεφαλής μονάδων των Βάνδων αναφερόμενοι στους κόμητες 6 Βανδοφόροι Μάλλον αντίστοιχοι των Δρακονάριων (βλ. πιο πάνω) 7 Λαβουρίσιοι Μάλλον αντίστοιχοι των Ευτυχιοφόρων και των Σκευοφόρων (βλ. πιο πάνω) 8 Σημειοφόροι Μάλλον αντίστοιχοι των Αξιωματικών και των Σινατόρων (βλ. πιο πάνω) 9 Δουκινιάτορες Μάλλον αντίστοιχοι των Αξιωματικών και των Σινατόρων (βλ. πιο πάνω) 10 Μανδάτωρ από το mandator(=αγγελιοφόρος ή εντεταλμένος). Όρος για χαμηλόβαθμους υπαλλήλους σε όλα τα οφφίκια – Λεγετάριοι Βαθμοφόροι των Αριθμών. – Σκουτάριοι από το σκουτάριον=ασπίδα, μάλλον ειδικοί φρουροί – Θυρωροί – Διατρέχοντες
ΙΙ.4	Δομέστικος των Ικανάτων
	Διοικητής του έφιππου τάγματος με την επωνυμία «Ικανάτοι». Δημιουργήθηκε στις αρχές του 9ου αιώνα από τον Νικηφόρο Α’ Λογοθέτη. Στα μέσα του 10ου αιώνα οι Ικανάτοι ήταν από τις πιο επίλεκτες μονάδες, με δύναμη 456 ανδρών σε 8 βάνδα.
	Υφιστάμενοι του Δομέστικου των Ικανάτων: 1 Τοποτηρητής Υποδιοικητής. Υπήρχε ένας για κάθε Τάγμα. Δεν είχε σχέση με τον παλιό Τοποτηρητή-διοικητή επαρχίας 2 Χαρτουλάριος Εκπρόσωπος του Λογοθέτη των Στρατιωτικών, υπεύθυνος εφοδιασμού και εξοπλισμού. 3 Κόμης Οι κόμητες ήταν επικεφαλής των Βάνδων του τάγματος 4 Πρωτομανδάτωρ Προϊστάμενος διοικητικών υπηρεσιών στο τάγμα. 5 Κένταρχος Οι κένταρχοι ήταν επικεφαλής μονάδων των Βάνδων αναφερόμενοι στους κόμητες 6 Βανδοφόροι Μάλλον αντίστοιχοι των Δρακονάριων (βλ. πιο πάνω) 7 Δουκινιάτορες Μάλλον αντίστοιχοι των Αξιωματικών και των Σινατόρων (βλ. πιο πάνω) 8 Σημειοφόροι Μάλλον αντίστοιχοι των Αξιωματικών και των Σινατόρων (βλ. πιο πάνω) 9 Μανδάτωρ από το mandator(=αγγελιοφόρος ή εντεταλμένος). Όρος για χαμηλόβαθμους υπαλλήλους σε όλα τα οφφίκια
ΙΙ.5	Δομέστικος των Νουμέρων  ή  Νούμερος
	Διοικητής του τάγματος πεζικού με την επωνυμία «Νούμερα» που δημιουργήθηκε στο τέλος του 7ου αιώνα από τον Ιουστινιανό Β’ τον Ρινότμητο. Πιθανόν να προϋπήρχαν σαν υποομάδα των Εξκουβιτόρων. Οι Νούμεροι ήταν υπεύθυνοι για τη φύλαξη του Μεγάλου Παλατίου, τη φρουρά φυλακών και για την προστασία της Κωνσταντινούπολης. Είχαν και αστυνομικού τύπου καθήκοντα.
	Υφιστάμενοι του Δομέστικου των Νουμέρων: 1 Τοποτηρητής Υποδιοικητής. Υπήρχε ένας για κάθε Τάγμα. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον παλιό Τοποτηρητή-διοικητή επαρχίας 2 Χαρτουλάριος Εκπρόσωπος του Λογοθέτη των Στρατιωτικών, υπεύθυνος εφοδιασμού και εξοπλισμού. 3 Τριβούνος από το Ρωμαϊκό tribunus (=χιλιάρχος). Οι τριβούνοι ήταν διοικητές βάνδου όπως οι κόμητες σε άλλα τάγματα. 4 Πρωτομανδάτωρ Προϊστάμενος διοικητικών υπηρεσιών στο τάγμα. 5 Βικάριος Επικεφαλής υποδιαίρεσης Βάνδου, αντίστοιχος του Κένταρχου άλλων ταγμάτων. 6 Μανδάτωρ από το mandator(=αγγελιοφόρος ή εντεταλμένος). Όρος για χαμηλόβαθμους υπαλλήλους σε όλα τα οφφίκια 7 Πορτάριοι Θυρωροί. Θυμίζουμε ότι το τάγμα είχε τη φύλαξη κτιρίων και φυλακών.
ΙΙ.6	Δομέστικος των Οπτιμάτων ή, παλαιότερα, Κόμης Οψικίου
	Διοικητής του τάγματος πεζικού με την επωνυμία «Οπτιμάτοι» (από το λατ. Optimates=βέλτιστοι). Οι Οπτιμάτοι ήταν αρχικά μονάδα Φοιδεράτων του 6ου αιώνα, μέρος του σώματος του Οψικίου. Τον 9ο αι., μετά από τις στάσεις του 7ου αι., υποβιβάστηκε σε βοηθητικό σώμα εφοδιασμού μεταφορών και δεν ήταν πλέον μάχιμη μονάδα (βασικά, ήταν μουλαράδες). Ο Δομέστικος ήταν συγχρόνως και Στρατηγός Θέματος Οψικίου με έδρα τη Νικομήδεια, και αυτός ίσως είναι ο λόγος που το αξίωμα έχει κάποια αξία ενώ η στρατιωτική μονάδα είναι πλέον ασήμαντη. Η έκταση του Θέματος είχε περικοπεί κατά πολύ τον 9ο αι.
	Υφιστάμενοι του Δομέστικου των Οπτιμάτων: 1 Τοποτηρητής Υποδιοικητής. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον παλιό Τοποτηρητή-διοικητή επαρχίας 2 Χαρτουλάριος Εκπρόσωπος του Λογοθέτη των Στρατιωτικών, υπεύθυνος εφοδιασμού και εξοπλισμού. 3 Κόμης Οι κόμητες ήταν επικεφαλής των Βάνδων. 4 Κένταρχος Οι κένταρχοι ήταν επικεφαλής μονάδων των Βάνδων αναφερόμενοι στους κόμητες 5 Πρωτοκαγκελάριος Προϊστάμενος διοικητικών υπηρεσιών. Εδώ διέφερε από τα άλλα τάγματα επειδή το Οψίκιον ήταν και Θέμα.
ΙΙ.7	Κόμης των Τειχέων  ή  Τειχιώτης
	Απαντά και ως Δομέστικος των Τειχέων. Διοικητής του τάγματος «Τειχέων» που ήταν μονάδα του επαγγελματικού στρατού που είχε την ευθύνη της φύλαξης και υπεράσπισης των τειχών της Κωνσταντινούπολης. Σε κάποιες περιόδους οι «Τειχιστές» φαίνεται ότι ήταν ένας από τους λόχους των Νούμερων, με τους οποίους είχαν παρόμοια καθήκοντα.
	Υφιστάμενοι του Κόμη των Τειχέων (η οργάνωση ήταν ίδια ακριβώς με αυτήν των Νούμερων): 1 Τοποτηρητής Υποδιοικητής. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον παλιό Τοποτηρητή-διοικητή επαρχίας 2 Χαρτουλάριος Εκπρόσωπος του Λογοθέτη των Στρατιωτικών, υπεύθυνος εφοδιασμού και εξοπλισμού. 3 Τριβούνος Κατάλοιπο του Ρωμαϊκού tribunus (=χιλιάρχος). Οι τριβούνοι ήταν επικεφαλής βάνδου. 4 Πρωτομανδάτωρ Προϊστάμενος διοικητικών υπηρεσιών στο τάγμα. 5 Βικάριος Επικεφαλής υποδιαίρεσης Βάνδου, αντίστοιχος του Κένταρχου άλλων ταγμάτων. 6 Μανδάτωρ από το mandator(=αγγελιοφόρος ή εντεταλμένος). Όρος για χαμηλόβαθμους υπαλλήλους σε όλα τα οφφίκια 7 Πορτάριοι Θυρωροί. Προφανώς υπεύθυνοι φύλακες στις πύλες των τειχών.

IΙΙ.   Κριταί Σε αυτήν την ομάδα αξιωμάτων περιλαμβάνονται αξιωματούχοι που είχαν ανώτατη δικαστική εξουσία (μαζί με άλλα καθήκοντα)
ΙΙΙ.1	Έπαρχος της Πόλεως
	Κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης. Από τα υψηλότερα αξιώματα του Βυζαντίου διαχρονικά. Με αρμοδιότητες δημάρχου, αλλά επιπλέον ανώτατος δικαστικός, υπεύθυνος δημοσίας τάξεως και ασφάλειας, υπεύθυνος εκπαίδευσης κ.λπ. Από τα λίγα αξιώματα απαγορευμένα για
	.
	Υφιστάμενοι του Επάρχου της Πόλεως: 1 Σύμπονος Κάτι σαν Δικηγόρος ή συνήγορος ή νομικός σύμβουλος (consiliarius ) ή σύμβουλος για τις συντεχνίες.Μπορεί να ήταν και εισαγγελέας. 2 Λογοθέτης του Πραιτωρίου Δεν είναι γνωστά τα καθήκοντα. Φαίνεται να είναι ομοιόβαθμος και στενός συνεργάτης του Σύμπονου. 3 Κριτής Ρεγεώνων Οι κριτές Ρεγεώνων ήταν δικαστικοί ανά περιοχή, μπορεί και ανά επαρχία. 4 Επισκεπτήτης Οι επισκεπτήται ήταν ίσως κάτι σαν επιθεωρητές όπως οι επόπτες. Δεν ξέρουμε ακριβώς. 5 Πρωτοκαγκελλάριος Υπήρχαν δύο που ήταν επικεφαλής γραμματέων και διοικητικών υπαλλήλων (καγκελλάριων) 6 Κεντυρίων Μάλλον διοικητής των στρατιωτών (και αστυνομικών) που διέθετε ο Έπαρχος Πόλεως 7 Επόπτης Υπήρχαν 4 επόπται (που δεν είναι σαφές τι ακριβώς επόπτευαν) 8 Έξαρχος Οι έξαρχοι ήταν επικεφαλής κάποιων συντεχνιών (ειδών πολυτελείας, π.χ. μεταξοπράται) 9 Γειτονιάρχης Υπήρχαν 12 γειτονιάρχαι, υπεύθυνοι για κάθε γειτονιά της Πόλης 10 Νομικός Οι νομικοί ή ταβέλλιοι ήταν οι συμβολαιογράφοι της Πόλης 11 Βουλωττής Οι βουλωτταί έλεγχαν και σφράγιζαν τα ζύγια, τις μεζούρες και τις ζυγαριές. 12 Προστάτης Οι Προστάται ήταν επικεφαλής συντεχνιών (π.χ. σαπωνοπράται, χοιρέμποροι, ιχθυοπράται) 13 Καγκελάριος από το λατ. cancellarius. Οι καγκελλάριοι ήταν γενικά οι γραφιάδες, οι δημόσιοι υπάλληλοι. 14 Παραθαλασσίτης Υπεύθυνος για λιμάνια και ακτές (εδώ χαμηλόβαθμος, αλλά τον 12ο αι. είχε μεγάλη εξουσία) – Λεγατάριος Πραιτωρίου Υπεύθυνος για την επίβλεψη των ξένων εμπόρων (φαίνεται να ήταν εκτός επίσημης ιεραρχίας)
ΙΙΙ.2	Κυαίστωρ  ή  Κοιαίστωρ  ή  Καίστωρ
	Ήταν ο ανώτατος νομικός σύμβουλος του κράτους και του αυτοκράτορα. Ο πόλος της νομοθετικής εξουσίας στο Βυζάντιο. Τον 9ο αιώνα ήταν και πρόεδρος δικαστηρίου που εκδίκαζε υποθέσεις για κληρονομιές και διαθήκες όντας αρμόδιος και για την επικύρωση των διαθηκών. Το αξίωμα είχε απορροφήσει και αρμοδιότητες ενός άλλου καταργηθέντος αξιώματος, που είχε θεσπιστεί επί Ιουστινιανού, με το παραπλήσιο όνομα Κοιασίτωρ ή Ερευνητής, που είχε αρμοδιότητες για την επιτήρηση των ξένων επισκεπτών στην πόλη, τον έλεγχο των ζητιάνων κλπ. Ο Κυαίστωρ υπήρχε από την αρχή του Βυζαντίου μέχρι το τέλος, αν και κατά την τελευταία περίοδο είχε γίνει απλά τιμητικό αξίωμα.
	Υφιστάμενοι Κυαίστορος: 1 Αντιγραφεύς Υπήρχαν δύο Αντιγραφής (sic) που είχαν θέσεις που μέχρι τον 7ο αιώνα αντιστοιχούσαν στα σκρίνια υπό τον Μάγιστρο των Οφφικίων. Ο ένας είχε αντικαταστήσει τον υποβαθμισμένο Magister epistolarum και ήταν υπεύθυνος για την επίσημη αλληλογραφία με ξένους και διοικητές επαρχίας, Ήταν επίσης ο δέκτης των αναφορών όλων των υπηρεσιών. Ο άλλος αντιγραφεύς είχε αντικαταστήσει τον Magister libellorum και χειριζόταν δικαστικές εφέσεις και έγγραφες διαμαρτυρίες πολιτών. 2 Σκρίβας Ήταν «άρχων αρχετύπων συμβολαίων», προφανώς υποθηκοφύλακας ή αρχειοφύλακας. 3 Σκέπτωρ Κατάλοιπο των πρακτικογράφων (exceptores) και γραμματέων των ιερών σκρινίων. 4 Λιβελίσιος Κατάλοιπο των libellenses των ιερών σκρινίων. Προφανώς βοηθός του αντίστοιχου αντιγραφέως. 5 Πρωτοκαγκελλάριος Επικεφαλής γραμματέων και διοικητικών υπαλλήλων (καγκελλαρίων) 6 Καγκελάριοι Από το λατιν. cancellarius. Οι καγκελλάριοι ήταν γενικά οι γραφιάδες, οι δημόσιοι υπάλληλοι
ΙΙΙ.3	Ο επί των Δεήσεων
	Ήταν υπεύθυνος για τα αιτήματα («δεήσεις») των πολιτών προς τον αυτοκράτορα, τα οποία επικύρωνε, προωθούσε (ή απέρριπτε) και πιθανώς έκανε και την εισήγηση στον αυτοκράτορα για την απόφαση επί του αιτήματος. Οι δεήσεις ήταν συνήθως αιτήματα για μείωση φορολογίας, παραχώρηση γαιών και προνομίων, τέτοια. Είχε στενή συνεργασία με τον αυτοκράτορα. Αν και δικαστικός δεν προήδρευε σε κάποιο δικαστήριο, όμως οι δεήσεις τις οποίες χειριζόταν πρέπει να περιελάμβαναν και εφέσεις σε αποφάσεις κατώτερων δικαστηρίων. Το αξίωμα ήταν η εξέλιξη του Magister Memoriae της πρωτοβυζαντινής περιόδου που μέχρι τον 7ο αιώνα υπαγόταν στον Μάγιστρο των Οφφικίων.
	Άγνωστο τι προσωπικό διέθετε. Πάντως δεν είχε υψηλόβαθμα στελέχη.

IV.   Σεκρετικοί Σε αυτήν την ομάδα περιλαμβάνονται αξιωματούχοι που ήταν προϊστάμενοι σε μια από τις κρατικές υπηρεσίες που χαρακτηριζόταν Σέκρετον (και παλαιότερα Σήκρητον). Η λέξη προέρχεται από το λατινικό secretum (=μυστικό) και αρχικά ήταν επιθετικός προσδιορισμός σε φράσεις όπως μυστικό συμβούλιο. Κατέληξε να έχει τη γενική σημασία της γραμματείας ή του διοικητικού συμβουλίου. Ειδικά τα σέκρετα της παρούσης κατηγορίας, που τα διηύθυναν ανώτατοι αξιωματούχοι, ήταν αντίστοιχα των σημερινών υπουργείων. Είχαν τα γραφεία τους μέσα στο Παλάτιον. Στις περισσότερες περιπτώσεις (αλλά όχι σε όλες) είχαν να κάνουν με οικονομική διαχείριση.
IV.1	Σακελλάριος
	Επικεφαλής όλων των οικονομικών υπηρεσιών του κράτους (ο νεοελληνικός αντίστοιχος όρος είναι «τσάρος της οικονομίας»). Την εποχή του Κλητορολογίου ήταν ο ανώτατος μη στρατιωτικός αξιωματούχος του Βυζαντίου, ενώ για ένα διάστημα επί βασιλείας του Μιχαήλ Γ΄ (842-867) ήταν πάνω απ’ όλους, ακόμα και από τους στρατηγούς των Θεμάτων. Ο τίτλος προέρχεται από τη λέξη σακέλλιον που σημαίνει πουγγί. Η θέση πρωτοεμφανίζεται στις αρχές του 7ου αιώνα ως ο φύλακας του προσωπικού σακελλίου του αυτοκράτορα, αλλά προϋπήρχε τουλάχιστον από τον 6ο αιώνα ως πιο χαμηλόβαθμος «ταμίας των βασιλικών χρημάτων». Οι εξουσίες του Σακελλάριου έκτοτε διευρύνονταν συνεχώς και για τους επόμενους αιώνες ήταν από τα υψηλότερα αξιώματα στο Βυζάντιο. Τον 12ο αιώνα ο τίτλος έγινε Μέγας Σακελλάριος, αλλά προς τον τέλος του ίδιου αιώνα, το αξίωμα καταργήθηκε.
	Άμεσα υφιστάμενοι του Σακελλάριου ήταν χαμηλόβαθμοι νοτάριοι και μανδάτορες. Επιπροσθέτως, επέβλεπε όλα τα άλλα οικονομικά σέκρετα.
ΙV.2	Λογοθέτης του Γενικού
	Υπεύθυνος για τους φόρους και τα έσοδα του κράτους. Δεν είχε ευθύνη του θησαυροφυλακίου. Κατά καιρούς είχε ευρύτερες, πρωθυπουργικές εξουσίες. Αντικατέστησε τον comes sacrarum largitionum από το 692 (επί Ιουστινιανού Β’ του Ρινότμητου) ή ίσως νωρίτερα. Η ονομασία προήλθε από τη «Γενική Τράπεζα», την οικονομική υπηρεσία των παλιών Επαρχοτήτων. Τα Λογοθέσια ήταν οι διάφορες υπηρεσίες της κεντρ. Διοίκησης της Μεσοβυζαντινής περιόδου.
	Υφιστάμενοι του Λογοθέτη του Γενικού: 1 Μέγας Χαρτουλάριος Οι Μ. Χαρτουλάριοι του σεκρέτου ήταν διευθυντές διαφόρων κεντρικών οικονομικών υπηρεσιών. 2 Χαρτουλάριος των Αρκλών ή Έξω Χαρτουλάριοι του Γενικού. Μάλλον διευθυντές οικονομικών υπηρεσιών στην επαρχία. 3 Επόπτης Θέματος Οι Επόπται (δύο ανά επαρχία) είχαν την υψηλή εποπτεία της συλλογής φόρων στις επαρχίες 4 Κόμης Υδάτων Υπεύθυνος για τις λειτουργίες των Υδραγωγείων στις επαρχίες 5 Οικιστικός ή Κιστικός Ίσως είχε να κάνει με πολεοδομικές άδειες. Δεν ξέρουμε ακριβώς. 6 Κουμερκιάριος παλιά, comes commerciorum. Τελωνειακοί και εισπράκτορες δασμών εισαγομένων προϊόντων 7 Ο της Κουρατωρίας Υπεύθυνος για τα έσοδα από τις κρατικές ιδιοκτησίες, ο παλιός «Κόμης Πριβάτων». 8 Κόμης της Λαμίας Πιθανόν υπεύθυνος για τα ορυχεία και μεταλλουργικές δραστηριότητες 9 Διοικητής Οι Διοικηταί (παλ. comes largitionum των Διοικήσεων) ήταν οι κατά τόπους διευθυντές εφορίας. 10 Κομεντιανός ή Κομβεντιανός, από το conventus. Δεν έχουμε ιδέα για τα καθήκοντά του. 11 Πρωτοκαγκελλάριος Προϊστάμενος των καγκελλαρίων 12 Καγκελλάριοι Δημόσιοι υπάλληλοι που σε αυτό το Λογοθέσιο είχαν οικονομικά καθήκοντα
ΙV.3	Λογοθέτης του Στρατιωτικού
	Υπεύθυνος για τους μισθούς του στρατού και για τις στρατιωτικές δαπάνες γενικά. Ίσως και υπεύθυνος στρατολογίας. Ήταν επικεφαλής του σεκρέτου με την επωνυμία «στρατιωτικόν» που δημιουργήθηκε τον 7ο αιώνα, πριν το 680, αλλά απέκτησε σημαντικό ρόλο τον καιρό της Ειρήνης της Αθηναίας, σε μια εποχή που η Αυλή προσπαθούσε να επανακτήσει τον έλεγχο του στρατού.
	Υφιστάμενοι του Λογοθέτη του Στρατιωτικού: 1 Χαρτουλάριος Οι Χαρτουλάριοι του Στρατιωτικού ήταν διευθυντές κεντρικών στρατιωτικών υπηρεσιών. 2 Χαρτουλάριοι Θεμάτων Διαχειριστές στρατιωτικών δαπανών και μισθοδοσίας στις μονάδες των Θεμάτων. 3 Χαρτουλάριοι Ταγμάτων Διαχειριστές στρατιωτικών δαπανών και μισθοδοσίας στα Τάγματα του τακτικού στρατού. 4 Λεγατάριος Λεγατάριοι υπήρχαν στα γραφεία ορισμένων Ταγμάτων με ασαφή καθήκοντα. 5 Οπτίων Οι Οπτίονες ήταν αξιωματικοί μισθοδοσίας στις στρατιωτικές μονάδες. 6 Πρωτοκαγκελλάριος Προϊστάμενος διοικητικών υπηρεσιών σε στρατιωτικές μονάδες 7 Μανδάτορες Δημόσιοι υπάλληλοι
ΙV.4	Λογοθέτης του Δρόμου
	Ήταν κάτι σαν Υπουργός Πληροφοριών και Εξωτερικών. Υπεύθυνος επικοινωνίας με ξένους, υποδοχής ξένων αντιπροσωπειών και διπλωματικών ενεργειών. Ενημέρωνε τον αυτοκράτορα κάθε πρωί. Το αξίωμα υπήρχε από τον 8ο αιώνα. Τον 10ο αιώνα έφτασε να είναι το ανώτατο κρατικό αξίωμα. Όταν οι πηγές αναφέρονται αόριστα σε «Λογοθέτη», κατά κανόνα εννοούν τον του Δρόμου.
	Υφιστάμενοι του Λογοθέτη του Δρόμου: 1 Πρωτονοτάριος του Δρόμου Βασικά ήταν ο υποδιευθυντής του Λογοθεσίου. 2 Χαρτουλάριος του Δρόμου Με ασαφή καθήκοντα που μάλλον είχαν σχέση με διπλωματικές δραστηριότητες. 3 Επισκεπτήτης Οι Επισκεπτήται μάλλον επιθεωρούσαν επαρχίες και σύνορα. Πιθανόν να ήταν και απεσταλμένοι στο εξωτερικό. 4 Ερμηνευτής Οι Ερμηνευταί ήταν διερμηνείς και μεταφραστές. Συμμετείχαν και σε αποστολές στο εξωτερικό. 5 Κουράτωρ του Αποκρισιαρίου Υπεύθυνος του κτιρίου διαμονής ξένων απεσταλμένων (αποκρισιάριοι) και πρεσβευτών 6 Διατρέχων Οι διατρέχοντες ήταν αγγελιοφόροι (cursores) που με τον καιρό απέκτησαν πρόσθετα υπαλληλικά καθήκοντα 7 Μανδάτορες Δημόσιοι υπάλληλοι Βάρβαρος Υπεύθυνος του ανεπίσημου Γραφείου Βαρβάρων (scrinium barbarorum) που επέβλεπε τους αλλοδαπούς στην Πόλη.
ΙV.5	Χαρτουλάριος του Σακελλίου
	Υπεύθυνος για τα κρατικά έξοδα. Παλαιότερα αυτή ήταν η δουλειά του Σακελλάριου, πριν αναβαθμιστεί. Όπως προαναφέρθηκε ο τίτλος προέρχεται από το σακέλλιον (ή σακέλλη) που σημαίνει πουγγί.
	Υφιστάμενοι του Χαρτουλάριου του Σακελλίου: 1 Νοτάριος Σακέλλης ή Βασιλικός νοτάριος σεκρέτου. Διαχειριστής Βασιλικής περιουσίας. 2 Πρωτονοτάριος Θέματος Υπεύθυνος Εφοδιασμού και Προμηθειών στα Θέματα. 3 Ξενοδόχος Τίτλος υπεύθυνων ξενώνων που ανήκαν στο κράτος. 4 Ζυγοστατής Ελεγκτής νομισμάτων που έμπαιναν στο θησαυροφυλάκιο. 5 Μετρητής Ελεγκτής μέτρων και σταθμών. 6 Γηροκόμοι Διευθυντές γηροκομείων 7 Χαρτουλάριοι των οίκων Διευθυντές ευαγών ιδρυμάτων 8 Πρωτοκαγκελλάριος Προϊστάμενος υπαλληλικού προσωπικού 9 Καγκελλάριοι Δημόσιοι υπάλληλοι 10 Δομέστικος της Θυμέλης Οικον. υπεύθυνος δημοσίων εκδηλώσεων και εορτών (θυμέλη=βωμός & μτγν. σκηνή θεάτρου).
ΙV.6	Χαρτουλάριος του Βεστιαρίου
	Το Βεστιάριον, από το λατ. vestiarium, δεν έχει σχέση με ιματισμό ή την γκαρνταρόμπα (sacra vesti) του βασιλιά, υπήρχε άλλος αξιωματούχος γι’ αυτό. Εδώ το Βεστιάριον έχει την έννοια του θησαυροφυλακίου. Το σεκρέτον είχε αρμοδιότητα για την κοπή νομισμάτων, τη διαχείριση δωρεών και τις δαπάνες εξοπλισμών. Το αξίωμα προϋπήρχε ως υφιστάμενος του παλιού Comes Sacrarum Largitionum (Κόμης Θείων Θησαυρών ή Λαργιτιόνων), κάποιες από τις αρμοδιότητες του οποίου πήγαν στον Λογοθέτη του Γενικού, εκτός από 3 σκρίνια που υπήχθησαν στον Χαρτουλάριο Βεστιαρίου (oi δωρεές, το νομισματοκοπείο και η εξόρυξη χρυσού/αργύρου).
	Υφιστάμενοι του Χαρτουλάριου του Βεστιαρίου: 1 Νοτάριος Βεστιαρίου ή Βασιλικός νοτάριος σεκρέτου. Άγνωστα καθήκοντα. 2 Κένταρχος του Βεστιαρίου Άγνωστα καθήκοντα. Ίσως είχε σχέση με τη φρούρηση του βεστιαρίου. 3 Λεγατάριος του Βεστιαρίου Άγνωστα καθήκοντα. 4 Άρχων της Χαραγής Διευθυντής νομισματοκοπείου 5 Εξαρτιστής Άγνωστα καθήκοντα. Ίσως είχε σχέση με εξοπλισμούς ή με μηχανολογικό εξοπλισμό. 6 Χαρτουλάριος Σεκρέτου Διοικητικός υπάλληλος με άγνωστα καθήκοντα. 7 Κουράτωρ Άγνωστα καθήκοντα. Πιθανόν να ήταν υπεύθυνος κτιριακών εγκαταστάσεων. 7 Χοσβαήτης Άγνωστα καθήκοντα. 8 Πρωτομανδάτωρ Προϊστάμενος υπαλληλικού προσωπικού (στρατ. τίτλος σε αντίθεση με άλλα σεκρέτα) 9 Μανδάτορες Δημόσιοι υπάλληλοι
ΙV.7	Πρωτοασηκρήτης ή, συχνά, Πρωτοασήκρητις
	Οι Ασηκρήται ήταν υψηλόβαθμοι βασιλικοί νοτάριοι, και ο Πρωτοσηκρήτης ήταν ο προϊστάμενός τους. To αξίωμα, που είχε μεγάλο κύρος, υπήρχε από τον 6ο μέχρι τον 12ο αιώνα. Διαδέχθηκε τον Πριμικήριο των Νοταρίων της Πρωτοβυζαντινής περιόδου. Ο Πρωτοασηκρήτης εξέδιδε τα αυτοκρατορικά Χρυσόβουλλα. Το 1166 με τη δικαστική μεταρρύθμιση του Μανουήλ Κομνηνού, έγινε επικεφαλής ενός από τα 4 ανώτατα δικαστήρια. Η θέση του ως ανωτάτου δικαστικού διατηρήθηκε και στην αυτοκρατορία της Νίκαιας, δηλαδή μέχρι το τρίτο τέταρτο του 13ου αιώνα.
	Υφιστάμενοι του Πρωτοασηκρήτη: 1 Ασηκρήτις Νοτάριος και εξ απορρήτων (a secretis) γραμματέας της Αυλής. 2 Νοτάριος Γενικά οι νοτάριοι ήταν συντάκτες επισήμων και έγκυρων εγγράφων. 3 Δεκανός Οι δεκανοί ήταν βοηθοί και υπάλληλοι γενικών καθηκόντων. Υπήρχαν και σε άλλες υπηρεσίες
ΙV.8	Ο επί του Ειδικού ή ο Ειδικός
	Δεν γνωρίζουμε ακριβώς τα καθήκοντα. Είχε σχέση με μεταφορές και εφοδιασμό. Ήταν υπεύθυνος, συν τοις άλλοις, για τα εργοδόσια που ήταν τα κρατικά εργοστάσια (fabricae) όπου κατασκευάζονταν κυρίως όπλα αλλά και άλλα είδη η εμπορία των οποίων ήταν ελεγχόμενη (π.χ. μεταξωτά). Το «ειδικόν» παραπέμπει στο ειδικό ταμείο (με ειδικούς πόρους) σε αντίθεση με το «γενικόν» που ήταν το ταμείο των φόρων υπό τον Λογοθέτη του Γενικού. Είναι γνωστές περιπτώσεις που ο Ειδικός φροντίζει για τον εξοπλισμό της Αυλής και του στρατού με όπλα, είδη ρουχισμού, παπούτσια, σανό για τα ζώα και άλλα είδη, αλλά δεν είναι σαφές αν ο εφοδιασμός ήταν αυτή καθαυτή η δουλειά του ή απλά τον χρηματοδοτούσε από το ειδικόν ταμείον.
	Υφιστάμενοι του επί του Ειδικού: 1 Βασιλικός Νοτάριος Ειδικού Νοτάριος του σεκρέτου. 2 Άρχων Εργοδοσίων Επικεφαλής κρατικών εργοστασίων. 3 Εβδομάριος του Ειδικού Άγνωστα καθήκοντα. 4 Μειζότερος Εργοδοσίων Επικεφαλής κρατικών εργοστασίων.
ΙV.9	Μέγας Κουράτωρ
	Από το λατινικό curator (=επίτροπος). Προϊστάμενος σεκρέτου με την επωνυμία μέγα κουρατωρίκιον. Ήταν υπεύθυνος και διαχειριστής των παλατιών και των κτημάτων του αυτοκράτορα (που στην ουσία ήταν αυτό που λέμε σήμερα Δημόσια Περιουσία). Το οφφίκιο είχε εξελιχθεί από το divinae domus (θεία οικία), υπηρεσία που είχε καθιερωθεί επί Ιουστινιανού με επικεφαλής των Κόμη των θείων οικιών που ήταν υφιστάμενος του Κόμη Πριβάτων. Ο Μέγας Κουράτωρ είχε το χαρακτηρισμό «Μέγας» για να ξεχωρίζει από τους υφισταμένους του κουράτωρες. Είχε προφανώς αλληλοεπικαλυπτόμενα καθήκοντα με τον Κουράτωρα Μαγγάνων. Ο τελευταίος Μ. Κουράτωρ αναφέρεται το 1012. Μέρος του έργου του ανέλαβε ο Έφορος Βασιλικών Κουρατωρειών.
	Υφιστάμενοι του Κουράτορος: 1 Πρωτονοτάριος Προϊστάμενος των νοτάριων του σεκρέτου. 2 Βασιλικοί Νοτάριοι Νοτάριοι του σεκρέτου. 3 Κουράτωρες Παλατίων Κουράτωρες διαφόρων παλατιών και δευτερευουσών βασιλικών κατοικιών. 4 Κουράτωρες των Κτημάτων Επιστάτες των βασιλικών κτημάτων. Φαίνεται πως κάθε κτήμα είχε τον δικό του. 5 Μειζότερος Παλατίου Ο Κουράτωρ του παλατίου του Ελευθερίου (έργο της Ειρήνης της Αθηναίας). 6 Ξενοδόχος Σαγγάρου Υπεύθυνος ξενοδοχείου Σαγγάρου. 7 Ξενοδόχος Πυλών Υπεύθυνος ξενοδοχείου Πυλών. 8 Ξενοδόχος Νικομηδείας Υπεύθυνος ξενοδοχείου Νικομηδείας. Οι υπόλοιποι ξενώνες υπάγονταν στο σέκρετο Σακελλίου. 9 Επισκεπτήται Επιθεωρητές ή διαχειριστές παλατιών, κτημάτων και ξενοδοχείων εκ μέρους του Κουράτορος.
ΙV.10	Κουράτωρ Μαγγάνων
	Επίτροπος του Οίκου Μαγγάνων που ιδρύθηκε το 858 από τον Βασίλειο Α΄, με την απόσπαση κτημάτων από το Μέγα Κουρατωρίκιον με σκοπό να χρησιμοποιούνται οι πρόσοδοι από τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις για το αυτοκρατορικό τραπέζι και για προσωπική χρήση του αυτοκράτορα αντί να σπαταλώνται πόροι του δημοσίου. Δηλαδή, η αρχική πρόθεση ήταν να υπάρξει διάκριση ανάμεσα στους πόρους του στέμματος και στους πόρους του δημοσίου. Από ιστορικές πηγές γίνεται λόγος για τα δύο κουρατωρίκια που είχαν επωμιστεί το βάρος τροφοδοσίας ανακτόρων και κρατικών υπηρεσιών. Είναι πολύ πιθανό να μοιράζονταν μεταξύ τους και μέρος του προσωπικού τους. Ο κουράτωρ Μαγγάνων πάντως δεν είχε υπ’ αυτόν ξενοδόχους. Η θέση υπήρχε μέχρι τον 11ο αιώνα.
	Υφιστάμενοι του Κουράτορος Μαγγάνων: 1 Πρωτονοτάριος Προϊστάμενος των νοτάριων του σεκρέτου. 2 Βασιλικοί Νοτάριοι Νοτάριοι του σεκρέτου. 3 Κουράτωρες Παλατίων Κουράτωρες διαφόρων παλατιών και δευτερευουσών βασιλικών κατοικιών. 4 Κουράτωρες των Κτημάτων Επιστάτες των βασιλικών κτημάτων. Φαίνεται πως κάθε κτήμα είχε τον δικό του. 5 Επισκεπτήται Επιθεωρητές παλατιών, κτημάτων και ξενοδοχείων εκ μέρους του Κουράτορος.
ΙV.11	Ορφανοτρόφος
	Διευθυντής του μεγάλου ορφανοτροφείου της Κωνσταντινούπολης. Δεν φαίνεται να είχε άλλα ιδρύματα υπό την εποπτεία του. Ο πιο περιβόητος κάτοχος του αξιώματος υπήρξε ο ευνούχος Ιωάννης ο Ορφανοτρόφος , αδερφός του Μιχαήλ Δ’, ο οποίος στα μέσα του 11ου αιώνα ήταν η πιο ισχυρή προσωπικότητα του Βυζαντίου.
	Υφιστάμενοι του Ορφανοτρόφου: 1 Χαρτουλάριοι του Οίκου Διοικητικοί υπάλληλοι του Ορφανοτροφείου 2 Χαρτουλάριοι του Οσίου Διοικητικοί υπάλληλοι της νέας πτέρυγας του Ορφανοτροφείου, «όσιος Ζωτικός». 3 Αρκάριος Ο επί των οικονομικών του ιδρύματος. 4 Κουράτωρες Φροντιστές κτιρίων (υπήρχαν περισσότεροι από ένας).

V.    Δημοκράται Σε αυτήν την ομάδα περιλαμβάνονται μόνο δύο Δήμαρχοι. Τον αξίωμα του Δημάρχου είχαν οι αρχηγοί των δήμων (φατριών) των Πράσινων και των Βενέτων. Δήμοι ονομάζονταν αρχικά τα αθλητικά σωματεία τα οποία αναλάμβαναν την οργάνωση των αγώνων στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης. Τα σωματεία αυτά εξελίχθηκαν σε παρατάξεις με φανατικούς οπαδούς, πολιτική δύναμη και επιρροή στη ζωή του Βυζαντίου.
V.1	Δήμαρχος Βενέτων
V.2	Δήμαρχος Πρασίνων
	Οι Δήμοι του Ιπποδρόμου ήταν 4: οι Λευκοί, οι Ρούσοι (Ερυθροί), οι Βένετοι (Γαλάζιοι) και οι Πράσινοι. Από αυτούς οι δύο τελευταίοι ήταν μακράν οι πιο σημαντικοί και με τους περισσότερους οπαδούς. Οι αρχηγοί των Δήμων ονομάζονταν γενικά Δημοκράτες. Ειδικά οι αρχηγοί των Πράσινων και των Βενέτων και μάλιστα της υποομάδας (μέρους) που ήταν από την Ευρωπαϊκή ακτή (οι πολιτικοί) ήταν ανώτεροι κρατικοί αξιωματούχοι με το αξίωμα του Δημάρχου και διορίζονταν από τον αυτοκράτορα.
	Υφιστάμενοι των Δημάρχων (κάθε Δήμαρχος είχε τη δική του υπαλληλική οργάνωση): 1 Δευτερεύων Υπαρχηγός της φατρίας 2 Χαρτουλάριος του Δήμου Προϊστάμενος διοικητικών υπηρεσιών του Δήμου 3 Ποιητής Συνθέτης τραγουδιών. 4 Άρχων ή Μαΐστωρ Άγνωστα καθήκοντα. Ίσως διοργανωτές αγώνων ή αρχηγός της ομάδας που αγωνιζόταν. 5 Γειτονιάρχες Ομαδάρχες, επικεφαλής οπαδών ανά γειτονιά της Πόλης. 6 Μελιστής Συντονιστής συνθηματολογίας στον Ιππόδρομο 7 Νοτάριοι των μερών Γραμματικός του μέρους του Δήμου 8 Ηνίοχος ή Φακτιονάριος Οδηγός άρματος («Μικροπανίτης» για τους άλλους Δήμους) 9 Τα Πρωτεία Δεν γνωρίζουμε τα καθήκοντα. 10 Δημώται Απλά μέλη του Δήμου.

VΙ.   Στρατάρχαι Σε αυτήν την ομάδα περιλαμβάνονται διάφοροι ανώτατοι στρατιωτικοί που δεν ανήκαν ούτε στον Θεματικό στρατό ούτε στα Τάγματα του τακτικού στρατού. H λέξη στρατάρχης πήρε τη σημερινή της, πάνω-κάτω ,σημασία του υπέρτατου στρατιωτικού βαθμού, αργότερα, προς το τέλος του 11ου αιώνα, όταν άρχισε να απονέμεται σαν άτυπος τιμητικός τίτλος σε διακριθέντες στρατιωτικούς. Οπότε σε αυτήν την κατάταξη το «στρατάρχαι» απλά σημαίνει ανώτεροι στρατιωτικοί.
VΙ.1	Εταιρειάρχης ή Μέγας Εταιρειάρχης
	Διοικητής στρατιωτικής μονάδας με την επωνυμία βασιλική εταιρεία την οποία αποτελούσαν ξένοι μισθοφόροι και η οποία είχε το ρόλο σωματοφυλακής του αυτοκράτορα. Το αξίωμα δημιουργήθηκε επί βασιλείας του Μιχαήλ Γ’ (842-867), αλλά μισθοφορική μονάδα «εταιρεία» ή «ετερία» προϋπήρχε και ήταν εξέλιξη των φοιδεράτων της Πρωτοβυζαντινής περιόδου. Το όνομα αυτό καθαυτό προέρχεται από τους Εταίρους, τους επίλεκτους ιππείς του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Την εταιρεία αποτελούσαν μικρότερες μονάδες. Οι ιστορικές πηγές κάνουν λόγο για Μέση Εταιρεία και Μεγάλη Εταιρεία, ενώ ίσως υπήρχε και Μικρά Εταιρεία. Στην Εταιρεία ήταν προσαρτημένες και διάφορες μικρές ομάδες μισθοφόρων κατά εθνικότητα, όπως Φαργάνων και Χαζάρων. Από τους πιο γνωστούς Εταιρειάρχες υπήρξε ο Ρωμανός Λεκαπηνός που είχε το αξίωμα πριν γίνει Βασιλεοπάτωρ (ως πεθερός του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου) και αργότερα αυτοκράτωρ (920-944). Μετά τα μέσα του 10ου αιώνα, το αξίωμα φαίνεται πως υποβαθμίστηκε. Τον 11ο αιώνα την αντίστοιχη θέση είχε ο «Ακόλουθος», αρχηγός της Βαραγγικής Φρουράς.
	Υφιστάμενοι του Εταιρειάρχη (στο περίπου, γιατί δεν είναι ακριβώς γνωστή η οργάνωση): 1 Άρχοντες Αξιωματικοί της εταιρείας 2 Εβδομάριοι ή Παρεβδομάριοι Βαθμοφόροι της Εταιρείας 3 Πρωτομανδάτωρ Επικεφαλής διοικητικών υπηρεσιών. – Μαγκλαβίται Επίλεκτοι άντρες της σωματοφυλακής φέροντες μαστίγιο
VΙ.2	Δρουγγάριος του Πλοΐμου ή των Πλωίμων
	Ναύαρχος, διοικητής του στόλου που ναυλοχούσε στην Κωνσταντινούπολη. Ο στόλος αυτός γνωστός ως βασιλικοπλόιμον, ήταν ανεξάρτητος από τον Θεματικό στόλο. Πριν από τον Λέοντα Γ’ (717-741) ο Βυζαντινός στόλος ήταν ενιαίος με αρχηγό τον Στρατηγό των Καραβισιάνων. Ο Λέων Γ’ κατάργησε τη θέση και χώρισε τον στόλο. Ο Δρουγγάριος του Πλοΐμου πρέπει να υπήρχε τουλάχιστον από τον 7ο αιώνα, αλλά ήταν χαμηλόβαθμος μέχρι την αρχή του 10ου αι., οπότε εμφανίζεται ψηλά στην ιεραρχία.
	Υφιστάμενοι του Δρουγγάριου του Πλοΐμου (οργάνωση παρόμοια με τους Δομέστικους): 1 Τοποτηρητής Υποδιοκητής, επιτελάρχης 2 Χαρτουλάριος πλοΐμου Εκπρόσωπος του Λογοθέτη των Στρατιωτικών, υπεύθυνος εφοδιασμού και εξοπλισμού. 3 Πρωτομανδάτωρ Επικεφαλής διοικητικών υπηρεσιών. 4 Κόμης Οι κόμητες ήταν επικεφαλής τακτικών μοιρών του Στόλου 5 Κένταρχος Οι κένταρχοι ήταν οι πλοίαρχοι των πλοίων του Στόλου 6 Κόμης της Εταιρείας Επικεφαλής ομάδας πλοίων με ξένους ναυτικούς (Ρώσους, Βάραγγους κ.ά) 7 Μανδάτορες Διοικητικοί υπάλληλοι του Στόλου
VΙ.3	Λογοθέτης των Αγελών
	Υπεύθυνος για τον εφοδιασμό του στρατού με άλογα και, δευτερευόντως, με μουλάρια. Το πιο σημαντικό κομμάτι της δουλειάς του, που ήταν ζωτικής σημασίας για τον στρατό, ήταν να συντονίζει την εκτροφή των ζώων. Είχε την ευθύνη για τα κρατικά ιπποφορβεία (μιτάτα), τα οποία απ’ ό,τι φαίνεται ήταν στην Μικρά Ασία. Πρέπει επίσης να επέβλεπε την επίταξη ζώων σε περίοδο πολέμου.
	Υφιστάμενοι του Λογοθέτη των Αγελών: 1 Πρωτονοτάριος Ασίας Συντονιστής ιπποπαραγωγής και διακίνησης ζωικού κεφαλαίου στην ΒΔ Μ. Ασία 2 Πρωτονοτάριος Φρυγίας Συντονιστής ιπποπαραγωγής και διακίνησης ζωικού κεφαλαίου στην ΝΔ Μ. Ασία 3 Δοιηκηταί μιτάτων Οι διοικητές ήταν οι διευθυντές των διαφόρων κρατικών ιπποφορβείων 4 Επισκεπτήτης Οι επισκεπήται ήταν επιθεωρητές των μιτάτων εκ μέρους της κεντρικής διοίκησης 5 Κόμης Αγελών Άγνωστα καθήκοντα
VΙ.4	Πρωτοσπαθάριος των Βασιλικών ή Κατεπάνω των Βασιλικών
	Επικεφαλής των ανθρώπων του Βασιλιά. Οι Βασιλικοί Άνθρωποι ήταν αυλικοί κάποιων κατώτερων βαθμίδων (σπαθάριοι, μανδάτορες, κανδιδάτοι κ.λπ.) οι οποίοι περιστοίχιζαν τον βασιλέα ως σωματοφύλακες, αγγελιοφόροι, τιμητική φρουρά σε ακροάσεις και τελετές, κουβαλητές των βασιλικών όπλων και με άλλα παρόμοια καθήκοντα που δείχνουν ότι οι βασιλικοί αυτοί άνθρωποι ήταν συνήθως ένοπλοι. Το να είναι κανείς τέτοιος «Άνθρωπος του Βασιλέως» ήταν από μόνο του ένας άτυπος τιμητικός τίτλος. Προφανώς έπρεπε όλοι αυτοί να είναι της απολύτου εμπιστοσύνης του αυτοκράτορα, όπως και ο αρχηγός τους, ο εν λόγω πρωτοσπαθάριος ο οποίος είχε και το πρόσθετο καθήκον να παρουσιάζει ξένους απεσταλμένους στον αυτοκράτορα.
	Υφιστάμενοι του Πρωτοσπαθάριου των Βασιλικών: 1 Δομέστικος των Βασιλικών Βοηθός, ίσως, του Πρωτοσπαθαρίου των Βασιλικών 2 Σπαθάριοι Βασιλικοί Αξίωμα που ήταν διαφορετικό από το ομώνυμο τιμητικό αξίωμα. Ίσως ήταν φρουροί στο παλάτι. 3 Κανδιδάτοι. Ίσως ήταν φρουρά του παλατιού (επιλέγονταν για το παράστημά τους, όπως οι σημερινοί εύζωνες) 4 Βασιλικοί Μανδάτορες Υπασπιστές, κήρυκες και αγγελιοφόροι.
VΙ.5	Κόμης του Σταύλου
	Επικεφαλής των βασιλικών στάβλων. Το αξίωμα υπήρχε, πιο χαμηλόβαθμο, από την αρχή του Βυζαντίου (comes stabuli). Η θέση εξελίχτηκε και ως «Κοντόσταβλος» τους επόμενους αιώνες έγινε ένα από τα ισχυρότερα οφφίκια (χωρίς να έχει σχέση πλέον με στάβλους).
	Υφιστάμενοι του Κόμητος των Σταύλων: 1 Χαρτουλάριος των Σταύλων Οικονομικός διαχειριστής των στάβλων 2 Επείκτης Επιστάτης, εργοδηγός των στάβλων. 3 Χαρτουλάριος των Μαλαγίνων Διαχειριστής σε συγκεκριμένους στρατιωτικούς στάβλους, στα Μαλαγίνα 4 Σαφραμεντάριος Αρμόδιος για το σαμάρωμα και ξεσαμάρωμα των αλόγων. 5 Κόμητες Μαλαγίνων Υπήρχαν 4 κόμητες με άγνωστα καθήκοντα. Ίσως εκπαιδευτές ίππων. 6 Σύντροφοι Σελλαρίων Ιπποκόμοι, σταβλίτες. Ο αριθμός τους ήταν 40. 7 Κελλάριος Υπεύθυνος αποθήκης 8 Αποθέτης Υπεύθυνος αποθήκης

VΙΙ.   Αξίαι Ειδικαί Σε αυτήν την ομάδα περιλαμβάνονται διάφοροι ανώτατοι αξιωματούχοι οι οποίοι δεν είναι δυνατόν να ενταχθούν σε κάποια από τις άλλες έξι κατηγορίες κρατικών αξιωμάτων.
VΙΙ.1	Βασιλεοπάτωρ  ή  Βασιλοπάτωρ
	Η λέξη σημαίνει πατήρ Βασιλέως, αν και αυτοί που απέκτησαν το αξίωμα δεν ήταν πατέρες αλλά πεθεροί βασιλέων. Για ένα μικρό διάστημα ήταν η ανώτατη κρατική θέση στο Βυζάντιο, με πραγματικά μεγάλες εξουσίες. Μόνο δύο προσωπικότητες πήραν αυτόν τον τίτλο, αμφότεροι πανίσχυροι. Ο πρώτος ήταν το 894 ο Στυλιανός Ζαούτζης (για χάρη του οποίου εφευρέθηκε ο τίτλος), πεθερός του Λέοντος Στ’, και ο δεύτερος ήταν ο Ρωμανός Λεκαπηνός, πεθερός του επόμενου αυτοκράτορα, του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Ζαούτζης κατά την άσκηση των καθηκόντων του, προτιμούσε τον παρωχημένο τίτλο Μάγιστρος των Οφφικίων, που με αυτόν τον τρόπο αναβίωσε για λίγο (ο τίτλος). Μετά το 920, χρονιά που ο Λεκαπηνός στέφθηκε αυτοκράτορας, δεν υπήρξε άλλος Βασιλεοπάτωρ.
VΙΙ.2	Ραίκτωρ  ή  Ρέκτωρ
	Αξίωμα πολύ ψηλά στην ιεραρχία αλλά με ασαφή καθήκοντα. Η πρώτη φορά που αναφέρεται ο τίτλος είναι στο Κλητορολόγιον. Ενδεχομένως τα καθήκοντά του είχαν να κάνουν με τη διεύθυνση του Παλατίου. Φαίνεται ότι για λίγο, εκεί προς το τέλος του 9ου αιώνα, υπήρξε μια τάση για λανσάρισμα νέων μεγαλόσχημων τίτλων (όπως ραίκτωρ, βασιλοπάτωρ) τα οποία όμως δεν έπιασαν. Μετά τη βασιλεία του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου, ο τίτλος σπανίζει, αλλά δεν εξαφανίστηκε. Σίγουρα όμως δεν ήταν πια τόσο υψηλόβαθμος.
VΙΙ.3	Σύγκελλος
	Ο Σύγκελλος ήταν πρώτιστα εκκλησιαστικό αξίωμα. Ταυτόχρονα, ήταν και κρατικό, και μάλιστα πολύ ψηλά στην ιεραρχία. Τα καθήκοντά του δεν είναι ακριβώς γνωστά. Μάλλον ήταν σύμβουλος επί εκκλησιαστικών θεμάτων και σύνδεσμος με το Πατριαρχείο. Παρά την υψηλή του θέση δεν πρέπει να είχε μεγάλη εξουσία ούτε σοβαρά καθήκοντα. Θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι ο αυτοκράτορας της εποχής που γράφτηκε το Κλητορολόγιον, ο Λέων Στ’, είχε σοβαρά προβλήματα με την ηγεσία της Εκκλησίας λόγω των τεσσάρων γάμων του, επομένως η προώθηση του άνευ αντικειμένου Σύγκελλου στα ανώτατα κλιμάκια της ιεραρχίας ίσως είχε να κάνει με την προσπάθεια του Λέοντος να εξευμενίσει τους αρχιερείς. Σημειωτέον ότι πολλοί Σύγκελλοι έγιναν Πατριάρχες.
VΙΙ.4	Χαρτουλάριος του Κανικλείου  ή  ο Επί του Κανικλείου  ή  Κανίκλειος
	Ο επί του Κανικλείου ήταν τυπικά υπεύθυνος για τον «βασιλικόν κάλαμον» (=κανίκλειον) και για το βασιλικό μελανοδοχείο με την πορφυρή μελάνη. Ήταν πάντα παρών στην υπογραφή αυτοκρατορικών εγγράφων και μάλλον συμμετείχε και στο τυπικό της προετοιμασίας τους. Σε κάποιες περιπτώσεις υπέγραφε «αντ’ αυτού». Ήταν από τους στενούς συνεργάτες του αυτοκράτορα, αλλά το αξίωμα αυτό καθαυτό δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντικό. Πολύ συχνά όμως ο επί του Κανικλείου είχε και κάποιο άλλο υψηλό κρατικό αξίωμα. Το αξίωμα εμφανίστηκε για πρώτη φορά τον 9ο αιώνα και υπήρχε τουλάχιστον μέχρι το 1438, αν και κατά την Παλαιολόγειο περίοδο ήταν τιμητικός τίτλος χωρίς πραγματικά καθήκοντα.
VΙΙ.5	Πρωτοστράτωρ
	Ήταν ο επικεφαλής των στρατόρων, δηλ. των ιπποκόμων που βοηθούσαν τον βασιλιά να καβαλικέψει και να ξεπεζέψει. Ουσιαστικά τα καθήκοντά του ήταν ευρύτερα και ήταν κάτι σαν υπασπιστής του βασιλιά. Σε έφιππες πομπές ήταν ακριβώς πίσω του. Τον 9ο/10ο αιώνα ήταν χαμηλόβαθμο αξίωμα, αλλά την εποχή των Παλαιολόγων δεν είχε σχέση με ιπποκόμους και ήταν ένα από τα ανώτατα αξιώματα. Πρωτοστράτωρ υπήρξε ο Βασίλειος Α’ έχοντας ξεκινήσει από Στράτωρ και μάλιστα σε μια εποχή που οι στράτορες ήταν πραγματικοί ιπποκόμοι και κατώτερο προσωπικό.
	Υφιστάμενοι του Πρωτοστράτορος: 1 Στράτωρ Οι στράτωρες του βασιλικού στρατωρικίου (δηλ. οι βασιλικοί ιπποκόμοι) ήταν δύο 2 Αρμοφύλαξ Οι αρμοφύλακες είναι αρμόδιοι για το (αρμαμέντο) με τον προσωπικό οπλισμό και την ιππική εξάρτυση του αυτοκράτορα. 3 Σταβλοκόμης Υπήρχαν 3, εκ των οποίων ένας λεγόταν σταβλοκόμης της πόλεως.
VΙΙ.6	ο Επί της Καταστάσεως
	Τελετάρχης. Υπεύθυνος για τη διοργάνωση και επίβλεψη αυτοκρατορικών τελετών και επίσημων εκδηλώσεων (που λάμβαναν χώρα σχεδόν καθημερινά). Είναι εξέλιξη του comes dispositionum που την πρωτοβυζαντινή περίοδο ήταν ο οργανωτής του καθημερινού προγράμματος του αυτοκράτορα υπαγόμενος στον Μάγιστρο των Οφφικίων. Το προσωπικό με το οποίο συνεργαζόταν ο Επί της Καταστάσεως ήταν χαμηλόβαθμοι αυλικοί με τιμητικά (και όχι κρατικά) αξιώματα, όπως σιλεντιάριοι (κυρίως), αποεπάρχοντες, βεστήτορες.
VΙΙ.7	Δομέστικος των Βασιλικών
	Πιθανότατα είναι ο ίδιος αξιωματούχος που εμφανίζεται ως υφιστάμενος και Νο2 του Πρωτοσπαθάριου των Βασιλικών Ανθρώπων.

---

Γ.   Κατώτερα Κρατικά Αξιώματα

Δεν θα καταγράψουμε εδώ ξεχωριστά τα κατώτερα κρατικά αξιώματα που παρατίθενται στο Κλητορολόγιον, επειδή αναφέρθηκαν ήδη πιο πάνω ως υφιστάμενοι των ανωτάτων αξιωμάτων.

---

Δ.   Τιμητικά Αξιώματα – Δια Βραβείων Αξίαι– για Ευνούχους

Υπήρχαν 8 τιμητικά αξιώματα για ευνούχους. Τα δύο από αυτά ήταν κοινά με τα αντίστοιχα τιμητικά για βαρβάτους, αλλά πρόκειται για ξεχωριστούς τίτλους. Τα αξιώματα παρατίθενται από τα ανώτερα προς τα κατώτερα (αντίστροφα από τη σειρά στο Κλητορολόγιον του Φιλοθέου).

1	Πατρίκιος
	Οι πατρίκιοι ήταν η τάξη των ευγενών της Αρχαίας Ρώμης που είχε περιπέσει σιγά-σιγά σε αχρηστία και επανεισήχθη από τον Μέγα Κωνσταντίνο στο Βυζάντιο με την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης, όπου στην αρχή ήταν το ανώτατο τιμητικό αξίωμα και το κατείχαν λίγοι και εκλεκτοί. Από την εποχή του Ιουστινιανού, όταν όλοι οι ιλλούστριοι συγκλητικοί πήραν τον τίτλο του Πατρικίου, υποβαθμίστηκε. Το αξίωμα του Πατρικίου υπήρχε μέχρι τον 11o αιώνα.
2	Πραιπόσιτος
	Την πρωτοβυζαντινή περίοδο ήταν ο Αρχιθαλαμηπόλος του παλατιού και επικεφαλής των υπηρεσιών των Ανακτόρων. Τον 5ο και 6ο αιώνα ήταν από τα πιο υψηλά κυβερνητικά αξιώματα. Μετά τον 7ο αι., αντικαταστάθηκαν στα αυλικά τους καθήκοντα από τους παρακοιμώμενους και τους πρωτοβεστιάριους, αλλά η θέση παρέμεινε ψηλά στην ιεραρχία –με εθιμοτυπικό κυρίως ρόλο– τουλάχιστον μέχρι και τον 10ο αιώνα. Κάποιοι πραιπόσιτοι σε αυτή τη Μεσοβυζαντινή περίοδο απέκτησαν παράλληλα και υψηλά κρατικά αξιώματα.
3	Πρωτοσπαθάριος
	Το αξίωμα είχε την ίδια ιστορική προέλευση με το αντίστοιχο αξίωμα για βαρβάτους, δηλαδή αρχικά ήταν επικεφαλής σπαθαρίων-σωματοφυλάκων.
4	Πριμικήριος
	Ο τίτλος «Πριμικήριος» ήταν ένας γενικής χρήσεως όρος που σήμαινε «πρώτος τη τάξει». Στη συγκεκριμένη ιεραρχική κλίμακα, ο Πριμικήριος είναι η εξέλιξη του δευτερεύοντος οφφικίου primicerius sacri cubiculi (πριμηκήριος ευσεβεστατου κοιτώνος) που υπαγόταν στον παλιό Πραιπόσιτο.
5	Οστιάριος
	Ο Οστιάριοι παλιά ήταν οι θυρωροί στην είσοδο των βασιλικών διαμερισμάτων. Από τον 8ο αιώνα είχε γίνει απλά τιμητικό αξίωμα. Για κάποιο λόγο, κάποιοι οστιάριοι που προάγονταν σε Πριμικήριους διατηρούσαν και τους δύο τίτλους και γι’ αυτό συναντάμε και οστιαροπριμικήριους.
6	Σπαθαροκουβικουλάριος
	Σπαθάριοι που ήταν ευνούχοι. Το αξίωμα είχε την ίδια ιστορική προέλευση με τους υπόλοιπους Σπαθάριους και μέχρι κάποια εποχή όλοι οι Σπαθάριοι ευνούχοι και μη, ανήκαν στον ίδιο βαθμό, ενώ οι περισσότεροι ευνούχοι Σπαθάριοι ήταν επίσης και κουβικουλάριοι. Αργότερα οι ευνούχοι Σπαθάριοι ξεχώρισαν και έγιναν Σπαθαροκουβικουλάριοι.
7	Κουβικουλάριος
	Οι κουβικουλάριος σε παλιές εποχές ήταν υπηρέτες στον βασιλικό κοιτώνα (κουβικούλιον από το λατ. cubiculum=υπνοδωμάτιο). Σε αυτές τις κατώτερες βαθμίδες των ευνούχων, οι κουβικουλάριοι και οι νιψιστάριοι, αν και υποτίθεται ότι ήταν τιμητικοί τίτλοι, μάλλον ασκούσαν πραγματικά τα καθήκοντα που υπονοεί ο τίτλος τους (κάτι που δεν συνέβαινε με τις πιο πάνω βαθμίδες).
8	Νιψιστάριος
	Ήταν οι υπηρέτες που κουβαλούσαν τα σκεύη για τη νίψη του αυτοκράτορα και των καλεσμένων του.

Θυμίζουμε ότι οι τίτλοι προήλθαν από παλαιότερα αξιώματα με πραγματικά καθήκοντα, αλλά σε αυτή τη λίστα οι τίτλοι είναι τιμητικοί και δεν έχουν σχέση με τα καθήκοντα που υπονοεί η ονομασία του αξιώματος Τούτου λεχθέντος, κάποια αξιώματα είχαν κάποια εθιμοτυπικά καθήκοντα ή στοιχεία που θύμιζαν τον παλιό οφφίκιο, π.χ. ο Πρωτοσπαθάριος έφερε σπαθί. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι οι κάτοχοι τιμητικών αξιωμάτων (ευνούχοι και μη) πολύ συχνά αποκτούσαν παράλληλα και υψηλά κρατικά αξιώματα.

---

Ε.   Κρατικά Αξιώματα – Δια Λόγου Αξίαι– για Ευνούχους

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι κρατικές θέσεις που προορίζονταν για ευνούχους. Στην περίπτωση αυτή δεν έχουμε καλή πληροφόρηση για τους υφισταμένους τους, πράγμα το οποίο εν μέρει εξηγείται από το γεγονός ότι οι κρατικές θέσεις των ευνούχων περιοριζόταν μόνο μέσα στα ανάκτορα όπου η οργάνωση δεν ήταν σταθερή και ξεκάθαρη, και σε μεγάλο βαθμό ήταν προσωποπαγής. Οπότε μια καλά δομημένη κλίμακα ιεραρχίας ήταν στην πράξη δύσκολη.

1	Παρακοιμώμενος του Δεσπότου
	Ο Παρακοιμώμενος κοιμόταν σε χώρο απέναντι από τη βασιλική κρεβατοκάμαρα. Ήταν επικεφαλής μιας μικρής ομάδας υπηρετών που λεγόταν κοιτωνίται, οι οποίοι κοιμούνταν κοντά στον αυτοκράτορα για να είναι πάντα διαθέσιμοι. Ο παρακοιμώμενος είχε στενή σχέση με τον αυτοκράτορα. Η σχέση αυτή μπορεί να ξεκινούσε από τότε που ο αυτοκράτορας ήταν παιδί. Λόγω της εγγύτητας με τον θρόνο και λόγω της μεγάλης δύναμης που μπορούσε να συγκεντρώσει, έπρεπε να είναι ευνούχος για να μην έχει βλέψεις. Τη μοναδική φορά που ο Παρακοιμώμενος δεν ήταν ευνούχος ήταν όταν τη θέση πήρε ο ευνοούμενος του Μιχαήλ Γ’ του Μέθυσου, ο Βασίλειος Α’, ο οποίος στη συνέχεια σκότωσε τον αυτοκράτορα και σφετερίστηκε τον θρόνο.
2	Πρωτοβεστιάριος
	Ήταν υπεύθυνος για την γκαρνταρόμπα (βεστιάριον) του αυτοκράτορα. Το αξίωμα ήταν εξέλιξη του comes sacra vestis της Πρωτοβυζαντινής περιόδου, όταν υπαγόταν στον Πραιπόσιτο. Το βεστιάριον δεν είχε μόνο ρούχα, αλλά ήταν κάτι σαν θησαυροφυλάκιο όπου φυλασσόταν και κοσμήματα και εμβλήματα. Επίσης εδώ αποθηκεύονταν τα επίσημα ενδύματα και τα διακριτικά των ανώτατων αξιωματούχων (που τα φορούσαν μόνο στις επίσημες εκδηλώσεις). Ο Πωτοβεστιάριος πρέπει να είχε πολυπληθές προσωπικό αλλά γνωρίζουμε από τις πηγές μόνο έναν υφιστάμενο, τον Πριμικήριο του Βεστιαρίου.
3	Επί της Τραπέζης
	Ο Επί της Τραπέζης ήταν υπεύθυνος για το το φαΐ στο αυτοκρατορικό τραπέζι. Επέβλεπε την οργάνωση την τροφοδοσία, το μαγείρεμα, το σερβίρισμα, τις θέσεις των προσκεκλημένων. Η δουλειά του περιγράφεται με τον γενικό όρο «βασιλική υπουργία». Μετά τον 7ο αιώνα βρίσκουμε αξιωματούχους με αυτόν τον τίτλο και σε διάφορες άσχετες υψηλές θέσεις, ακόμα και στρατιωτικές.
	Υφιστάμενοι του Επί της Τραπέζης (περίπου): 1 Δομέστικος της Υπουργίας Υπεύθυνος προμηθειών (μάλλον) 2 Νοτάριος της Υπουργίας Γραφιάς, διοικητικός υπάλληλος – Καστρήσιος Μάλλον υπεύθυνος αποθήκης τροφίμων. – Τερπνός – Κλεινός
4	Επί της Τραπέζης της Αυγούστης
	Ήταν ο αντίστοιχος Επί της Τραπέζης για την αυτοκράτειρα. Είχε επιπλέον την ευθύνη για τα κότερα (αγράρια) της αυτοκράτειρας (την αντίστοιχη ευθύνη για τον αυτοκράτορα είχε ο Πρωτοσπαθάριος της Φιάλης).
5	Παπίας του Μεγάλου Παλατίου
	Κτιριακός υπεύθυνος στο Μέγα Παλάτιον. Ήταν ο προϊστάμενος όλων των υπηρεσιών καθαρισμού, φωτισμού, συντήρησης κλπ., και επιπλέον κρατούσε όλα τα κλειδιά των ανακτόρων, κάτι που του έδινε δυσανάλογα μεγάλη ισχύ. Κάθε πρωί άνοιγε τις πόρτες και κάθε βράδυ τις έκλεινε με τελετουργικό τρόπο.
	Υφιστάμενοι του Παπία: – Διαιτάριοι Υπεύθυνοι καθαριότητας ανά αίθουσα του παλατιού. – Λουσταί Είχαν την ευθύνη για τα λουτρά του παλατιού. – Κανδηλάπται Είχαν τη μέριμνα του φωτισμού του παλατιού (ήταν πολλά τα κεριά!) – Καμηνάδες ή Καλδάριοι. Δουλειά τους ήταν η θέρμανση του παλατιού. – Ωρολόγοι Υπεύθυνοι για τις συσκευές μέτρησης χρόνου. – Ζαράβαι Άγνωστα καθήκοντα
6	Ο Δεύτερος του Μεγάλου Παλατίου
	Ο Δεύτερος του Μεγάλου Παλατίου ήταν ο Νο 2 και αναπληρωτής του Παπία. Τα δικά του καθήκοντα ρουτίνας ήταν να φροντίζει τον θρόνο και τα βασιλικά καθίσματα όπως επίσης και τις κουρτίνες στα βασιλικά διαμερίσματα.
	Υφιστάμενοι του Δεύτερου: 1 Ο επί των Αλλαξίμων Αρμόδιος για τα επίσημα ενδύματα του αυτοκράτορα 2 Βεστήτορες Αυτοί που έντυναν τον αυτοκράτορα στις επίσημες εκδηλώσεις. – Ο επί των Αξιωμάτων Οι φύλακες των τελετουργικών ενδυμασιών και των διακριτικών των αξιωματούχων. – Διαιτάριοι Υπεύθυνοι καθαριότητας ανά αίθουσα του παλατιού.
7	Πιγκέρνης του Δεσπότου
	Ο οινοχόος του αυτοκράτορα, υπεύθυνος για την προμήθεια και το σερβίρισμα του κρασιού. Τα καθήκοντά του αργότερα διευρύνθηκαν εντός και εκτός Παλατίου, και την Υστεροβυζαντινή περίοδο ήταν από τα υψηλότερα κυβερνητικά αξιώματα.
8	Πιγκέρνης της Αυγούστης
	Οινοχόος της αυτοκράτειρας με καθήκοντα παρόμοια με αυτά του Πιγκέρνη του Δεσπότου.
9	Παπίας της Μανναύρας
	Η Μαγναύρα ήταν τμήμα του συγκροτήματος του Μεγάλου Παλατίου που από τον 9ο αιώνα στέγαζε το Πανδιδακτήριον και είχε τον δικό του Παπία (υπεύθυνο κτιρίου).
10	Παπίας της Δάφνης
	Δάφνη λεγόταν το παλιότερο τμήμα του συγκροτήματος του Μεγάλου Παλατίου και είχε τον δικό του Παπία (υπεύθυνο κτιρίου).

---

Μανώλης Παπαθανασίου, Μάρτιος 2020