Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Μάχη του Βολτούρνου |
χρόνος: 554Οκτώβριος 554 |
| Μια σημαντική νίκη του Ναρσή που εξασφάλισε την επικράτηση στην Ιταλία | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Φράγκοι, Αλαμανοί & Γότθοι
|
τοποθεσία: Στον ποταμό Βολτούρνο κοντά στη σημερινή Capua της Νοτίου Ιταλίας
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Μάχη εκ Παρατάξεως |
πόλεμος: Γοτθικός Πόλεμος στην Ιταλία |
σύγχρονη χώρα:
Ιταλία |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Ιουστινιανός Α’) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Στρατηγός Ναρσής | Βουτιλίνος |
| Δυνάμεις: | 18,000 | 20,000 |
| Απώλειες: | Μόνο 8 νεκροί | Μόνο 5 επιζώντες |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Στην τελευταία φάση του Γοτθικού Πολέμου στην Ιταλία, ο Οστρογότθος βασιλιάς Τεΐα είχε ζητήσει από τους Φράγκους να τον βοηθήσουν κατά των Βυζαντινών συνειδητοποιώντας ότι η επικράτησή τους ήταν θέμα χρόνου. Αν και ο Φράγκος βασιλιάς Θευδεβάλδος (Theudowald ή Thibaut,) αρνήθηκε να του στείλει βοήθεια, επέτρεψε σε δύο υποτελείς του πολέμαρχους, τους φυλάρχους των Αλαμανών Λεύθαρη (Λόταρ) και Βουτιλίνο (Μπούτσελιν), να εισβάλουν στην Ιταλική χερσόνησο. Τα δύο αδέρφια συγκέντρωσαν ένα μεγάλο στράτευμα από 75.000 Φράγκους και Αλαμανούς, και στις αρχές του 553 διέσχισαν τις Άλπεις, έχοντας την πεποίθηση ότι μπορούσαν να κατανικήσουν τον Ναρσή για τον οποίο έτρεφαν μεγάλη περιφρόνηση επειδή ήταν ευνούχος και κατείχε το ευτελές –κατ’ αυτούς– αξίωμα του κουβικουλάριου (συν το γεγονός ότι ο Ναρσής ήταν τότε 75 χρονών). Έτσι ο πόλεμος στην Ιταλία που προς στιγμή φάνηκε ότι τελείωσε με την ήττα των Οστρογότθων στη μάχη του Βεζουβίου (553) και τον θάνατο του Τεΐα, μπήκε σε μια νέα φάση. Τα δύο αδέρφια προήλασαν στην κεντρική Ιταλία και κατόπιν χώρισαν τις δυνάμεις τους. Ο Λεύθαρις αφού λεηλάτησε την Απουλία αποφάσισε να επιστρέψει στη βάση του, φορτωμένος με λάφυρα. Η εμπροσθοφυλακή του, όμως, νικήθηκε από τον Βυζαντινό στρατηγό Αρταβάνη αφήνοντας τα περισσότερα από τα λάφυρα πίσω. Τα υπολείμματα του στρατεύματός του κατάφεραν να διασχίσουν τις Άλπεις και να εισέλθουν στην επικράτεια των Φράγκων, έχοντας χάσει όμως πάρα πολλούς από πανώλη, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο Λεύθαρις. Ο Βουτιλίνος είχε βαδίσει νότια προς την Καμπανία και τελικά πείσθηκε από τους Γότθους να διακινδυνεύσει μια ανοικτή μάχη με τον Βυζαντινό στρατό, κάτι που μέχρι τότε προσπαθούσε να αποφύγει. Στρατοπέδευσε στις όχθες του ποταμού Βολτούρνο (Volturnus), κοντά στην Καπύη (σημερινή Καπούα) και περίμενε. |
Η Μάχη: |
 ο Ναρσής Λίγο πριν τη μάχη δημιουργήθηκε ένα σοβαρό πρόβλημα με τους Έρουλους μισθοφόρους. Ο Ναρσής θανάτωσε έναν αξιωματικό τους εξαιτίας πειθαρχικού παραπτώματος και μετά απ’ αυτό όλο το σώμα των Ερούλων αρνήθηκε να πάρει μέρος στη μάχη. Ο Ναρσής ακολουθώντας την προσφιλή του τακτική παρέταξε το ιππικό στις πτέρυγες και το πεζικό στο κέντρο, όπου υπήρχε ένα μεγάλο κενό εξαιτίας της απουσίας των Ερούλων. Ο Βουτιλίνος παρέταξε όλο του το στράτευμα, που ήταν σχεδόν αποκλειστικά πεζικό, σε σχήμα βαθιάς φάλαγγας, με σκοπό να διεισδύσει σαν σφήνα στις αντίπαλες γραμμές. Με αυτόν τον σχηματισμό, οι Φράγκοι επιτέθηκαν με ορμή, οπλισμένοι με ακόντια, ξίφη και τσεκούρια, πεπεισμένοι ότι θα σαρώσουν τα πάντα στο πέρασμά τους με την πρώτη. Εισχώρησαν βαθιά στο κέντρο της Βυζαντινής παράταξης, εκεί όμως βρέθηκαν ακινητοποιημένοι από την εμπλοκή με τους πεζούς του Ναρσή και στη μέση διασταυρούμενων βολών από τους ευκίνητους τοξότες του ιππικού. Ήταν μια πραγματική σφαγή. Ο Βουτιλίνος σκοτώθηκε και μόνο ελάχιστοι από τον στρατό του γλύτωσαν. Σύμφωνα με τον ιστορικό Αγαθία, μόνο 80 Βυζαντινοί σκοτώθηκαν και από τους αντιπάλους μόνο 5 γλίτωσαν! |
Αξιοσημείωτα: |
| Το στράτευμα των Φράγκων αρχικά αριθμούσε περί τους 30.000 άνδρες, όμως το ένα τρίτο χάθηκε από δυσεντερία, η οποία προήλθε από την κατανάλωση σάπιων σταφυλιών (ήταν Οκτώβριος και τα αμπέλια δεν είχαν τρυγηθεί λόγω του πολέμου). Οι Φράγκοι είχαν αναγκαστεί να τρώνε τα σταφύλια επειδή ο Ναρσής είχε φροντίσει να μη βρουν κανενός άλλου είδους τροφή. |
Επακόλουθα: |
| Η μάχη ήταν μια θριαμβευτική νίκη για τον Ναρσή και η τελευταία μεγάλη μάχη του Γοτθικού πολέμου στην Ιταλία. Η επικράτηση όμως των Βυζαντινών δεν ήταν πλήρης, καθώς οι Οστρογότθοι κατείχαν ακόμα κάποιες πόλεις του Βορρά. Η κατάκτηση της Ιταλίας ολοκληρώθηκε αρκετά αργότερα, το 562, με την κατάκτηση της Βερόνας. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
|
|