<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Μάχη στα Βασιλικά Θερμά

(Aquae Saravenae)
χρόνος:

979

24 Μαρτίου 979
Νίκη των αυτοκρατορικών δυνάμεων επί του στασιαστή στρατηγού Βάρδα Σκληρού ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Βυζαντινοί (Εμφύλιος)
τοποθεσία:
Κοντά στο σημερινό Kırşehir, στο κέντρο της Μικράς Ασίας
 ακρίβεια θέσης: ●●●●●
τύπος μάχης:
Μάχη εκ Παρατάξεως
πόλεμος:
Στάσεις και Εξεγέρσεις
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Βάρδας Φωκάς Βάρδας Σκληρός
Δυνάμεις:
Απώλειες:

Ιστορικό πλαίσιο:
Ο δοξασμένος στρατηγός Βάρδας Σκληρός –ο νικητής στην Αρκαδιούπολη– στασίασε μετά τον παραμερισμό του από τον παρακοιμώμενο ευνούχο Βασίλειο Λεκαπηνό (κηδεμόνα του Βασιλείου Β’) και ήγειρε αξιώσεις για τον θρόνο. Μέσα στο 976, χωρίς να βρει μεγάλη αντίσταση, έγινε κύριος της Αντιόχειας, της Καισάρειας και μεγάλου μέρους της Μ.Ασίας, ενώ πλησίασε επικίνδυνα στη Βασιλεύουσα.
Μετά από αυτές τις σοβαρές εξελίξεις, ο Λεκαπηνός επανέφερε στην ενεργό δράση τον παλιό αντίπαλο τού Βάρδα Σκληρού, τον Βάρδα Φωκά, που ήταν τα προηγούμενα 7 χρόνια έγκλειστος σε μοναστήρι. Οι δύο παλιοί εχθροί συγκρούστηκαν κοντά στο Αμόριο, στη μάχη της Παγκάλειας, όπου ο Σκληρός νίκησε μεν, αλλά όχι κατά τρόπο αποφασιστικό, που να δώσει οριστικό τέλος στη δραστηριότητα του Φωκά.
Ο Βάρδας Σκληρός καταγόταν από την ανατολική Μ.Ασία και η οικογένειά του είχε τεράστια κτήματα εκεί, ενώ είχε την υποστήριξη από γειτονικές ηγεμονίες Αρμενίων, Γεωργιανών και Αράβων. Όλα αυτά τα πλεονεκτήματα όμως τα είχε και ο Βάρδας Φωκάς, που είχε το επιπλέον προσόν ότι εκπροσωπούσε το επίσημο Βυζαντινό κράτος.
Μετά την ήττα του στην περιοχή του Αμορίου, ο Βάρδας Φωκάς δεν πτοήθηκε, ανασυντάχθηκε και κινήθηκε προς τις ανατολικές επαρχίες. Εκεί, ήρθε σε συνεννόηση με τον ηγεμόνα της Γεωργίας Δαβίδ Γ´ Κουροπαλάτη του Ταώ, ο οποίος του παραχώρησε ένα στρατό από 12.000 Γεωργιανούς ιππείς, επικεφαλής των οποίων ήταν ο μοναχός και μετέπειτα άγιος Ιωάννης Τορνίκης.
Ο Σκληρός είχε αποτύχει να αξιοποιήσει την μέχρι τότε υπεροχή του και αναγκάσθηκε να περάσει τον χειμώνα εκείνο στην Ανατολία, μακριά από τους στόχους του – την Κωνσταντινούπολη – κι έτσι η θέση του ήταν μειονεκτική. Από την άλλη, οι αυτοκρατορικές δυνάμεις, είχαν ενισχυθεί με τους Γεωργιανούς και άλλους πρώην συμμάχους του Σκληρού.

Η Μάχη:
Βασιλικά Θερμά
Σύγκρουση του Βάρδα Σκληρού με τον Βάρδα Φωκά
Στις 24 Μαρτίου 979, ο Ιβηρο–Βυζαντινός στρατός, ο οποίος ως τότε απέφευγε να αντιπαρατεθεί με τις δυνάμεις του Σκληρού, με μια αιφνιδιαστική επίθεση, προκάλεσε συντριπτική ήττα στους στασιαστές, στις Βασιλικές Θέρμες(1) (ή Aquae Saravenae ή, κάποτε, «Ιουστινιανούπολις»).
Ο Σκληρός δέχτηκε ένα σοβαρό πλήγμα στο κεφάλι, σε μια προσωπική μονομαχία με τον Φωκά και η φήμη ότι πέθανε ήταν η αιτία που έτρεψε τον στρατό του σε φυγή. Ο ίδιος ο Σκληρός, τελικά, επέζησε και κατάφερε να διαφύγει.

Αξιοσημείωτα:
Ο Ιωάννης Τορνίκης, επικεφαλής του σώματος των Γεωργιανών ιππέων (που ήταν το μεγαλύτερο τμήμα του Βυζαντινού στρατού), αργότερα ίδρυσε τη Μονή Ιβήρων στο Άγιο Όρος καλύπτοντας το κόστος χάρη στα λάφυρα από τις εκστρατείες που συμμετείχε. Είναι Άγιος της Γεωργιανής Ορθόδοξης εκκλησίας.

Επακόλουθα:
Ο Σκληρός κατέφυγε στους συμμάχους του Άραβες και βρέθηκε για 6 χρόνια στη Βαγδάτη με την οικογένειά του, «φιλοξενούμενος» του Χαλιφάτου. Το 987 ο Βάρδας Φωκά στασίασε με τη σειρά του και ζήτησε τη συνεργασία του Σκληρού, ο οποίος συμφώνησε και επέστρεψε.
Μετά το θάνατο του Φωκά, ο Σκληρός ανέλαβε την αρχηγία των στασιαστών, αλλά απέτυχε. Συνελήφθη, τυφλώθηκε και εξορίστηκε. Λίγο πριν πεθάνει ο Βουλγαροκτόνος ζήτησε τις συμβουλές του, τον συγχώρεσε και τον έκανε Κουροπαλάτη.

Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά: Δημοσθένης Λαμπρινάκης

Παρατηρήσεις:
  1. Υπάρχει σύγχυση και διάσταση απόψεων από τις ιστορικές πηγές (Ψελλός, Σκυλίτζης, Λέων Διάκονος κ.ά) σχετικά με την ανταρσία του Βάρδα Σκληρού, με αποτέλεσμα να μην είμαστε βέβαιοι για τις χρονολογίες και τις τοποθεσίες.
    Το βέβαιο είναι ότι μια πρώτη μάχη μεταξύ Φωκά-Σκληρού έλαβε χώρα κοντά στο Αμόριο τον Ιούνιο του 978 και νίκησε ο Σκληρός και η τελευταία τον Μάρτιο του 979 όπου ηττήθηκε οριστικά ο Σκληρός.
    Όμως για την τελευταία μάχη, δεν είναι απολύτως βέβαιο πού διεξήχθη. Υπάρχει μια άποψη ότι στις Βασ. Θέρμες νίκησε πάλι ο Σκληρός και η τελική μάχη ήταν αλλού (αναφέρεται ως θέση και η Παγκάλεια). Υιοθετούμε την επικρατέστερη –αλλά όχι βέβαιη– εκδοχή, ότι η μάχη στις Βασιλικές Θέρμες ήταν η τελευταία μάχη που έθεσε τέλος στη στάση του Βάρδα Σκληρού.