Ιστορικά γεγονότα που σχετίζονται με το Βυζάντιο και τον Ελληνισμό κατά τον 6ο αιώνα μ.Χ.
500
500 περίπου
Γεννιέται στην Καισάρεια της Παλαιστίνης ο Προκόπιος, ο κορυφαίος ιστορικός της Ύστερης Αρχαιότητας και της Πρωτοβυζαντινής Περιόδου. Τα κυριότερα έργα του θα είναι: «Υπέρ των πολέμων», «Περί Κτισμάτων» και «Απόκρυφη Ιστορία».
502
Ξαναρχίζει ο πόλεμος με τους Πέρσες, οι οποίοι υπό την ηγεσία του βασιλιά τους Καβάδη Α’ (488-531), εισβάλλουν στα εδάφη του Βυζαντίου, έπειτα από την απροθυμία του Αναστασίου Α’ να συνεισφέρει στις δαπάνες φύλαξης των ανατολικών συνόρων. [Πέρσες και Βυζαντινοί, πέρα από τις διαφορές τους, είχαν μια ιδιότυπη συμφωνία για από κοινού προστασία των ανατολικών περιοχών έναντι βαρβαρικών επιδρομών από την Ασία]
503
Οι Πέρσες σε συμμαχία με τους Εφθαλίτες (τους “Λευκούς Ούννους” της Κεντρικής Ασίας) καταλαμβάνουν τη Μαρτυρόπολη (Σιλβάν), τη Θεοδοσιούπολη Οσροηνής (στη Συρία) και την Άμιδα (σημερινό Ντιγιαρμπακίρ), την οποία δηώνουν και παραμένουν σε αυτή μέχρι το 505. [Η απώλεια και καταστροφή πόλεων στα ανατολικά ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστη εκείνη την περίοδο.]
503 Αύγουστος
Ήττα στο Σίφριο. Ο Αναστάσιος στέλνει μεγάλο στρατό υπό τους Αερόβινδο, Πατρίκιο και Υπάτιο εναντίον του Καβάδη Α’. Πολιορκείται ανεπιτυχώς η Άμιδα. Όταν οι Βυζαντινοί κινούνται εναντίον μιας περσικής δύναμης που έχει εισβάλει στην περιοχή, αιφνιδιάζονται κοντά στο Σίφριο και υφίστανται ήττα με βαρύτατες απώλειες.
505 ή 506
Οι Πέρσες συνάπτουν νέα συνθήκη ειρήνης με το Βυζάντιο, το οποίο συμφωνεί να πληρώσει αποζημίωση 1.100 λιβρών χρυσού (ως συμβολή στην προστασία των Καυκασιανών πυλών από βαρβαρικές εισβολές εξ ανατολών). Με τη συμφωνία αυτή η Άμιδα ξαναγίνεται βυζαντινή.
506
Ο αυτοκράτορας Αναστάσιος δίνει εντολή για ανακατασκευή των οχυρώσεων στις πόλεις των ανατολικών συνόρων, μεταξύ άλλων σε Βάτνες, Έδεσσα και Άμιδα.
507
Ο Αναστάσιος μετατρέπει το Δαράς, που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά προς την Περσία σύνορα του κράτους του, σε σημαντικό πολιτικο-στρατιωτικό κέντρο με ισχυρό κάστρο. Η πόλη που χτίζεται ονομάζεται Αναστασιούπολις. [Το όνομα αυτό δεν θα πιάσει. Η πόλη θα εξακολουθήσει να αναφέρεται από βυζαντινές πηγές ως «το Δαράς» και πολύ σπάνια –από νεώτερους μελετητές– ως «η Δάρα» ή το «Δάρας».]
510
510
Αρχίζουν οι εργασίες για την επέκταση και ενίσχυση του Μακρού Τείχους, που είναι γνωστό και ως Αναστάσειο τείχος, σε απόσταση 52 χιλιομέτρων δυτικά της Κωνσταντινούπολης. Η οχύρωση έχει μήκος 78 χλμ. από την Προποντίδα μέχρι τον Εύξεινο Πόντο. Τα τείχη αυτά δεν θα βοηθήσουν πολύ, κυρίως λόγω του μεγάλου μήκους που καθιστά προβληματική την υπεράσπισή τους. Θα είναι σε χρήση μέχρι τον 7ο αιώνα.
511
Πεθαίνει ο βασιλιάς των Φράγκων Κλόβις, ο οποίος είχε κάνει το 508 πρωτεύουσα του κράτους του το Παρίσι. Το βασίλειό του μοιράζεται στους 4 γιους του.
511
Ο πατριάρχης Μακεδόνιος Β’ καθαιρείται και εξορίζεται από τον Αναστάσιο Α’ επειδή αρνείται να αποκηρύξει την Δ’ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνος. [Η εμμονή κάποιων αυτοκρατόρων με τον μονοφυσιτισμό έχει κυρίως πολιτικά κίνητρα: Δεν θέλουν να αποξενώσουν τους υπηκόους στην Ανατολή που είναι κυρίως μονοφυσίτες.]
512
Στάση των δήμων της Κωνσταντινούπολης επειδή στο Τρισάγιο ο Σύριος συνεργάτης τού Αναστασίου, Μαρίνος, προσθέτει στοιχεία μονοφυσιτικού χαρακτήρα. Ο αυτοκράτορας αντιμετωπίζει με διπλωματικό τρόπο τη στάση.
513
★★
Στάση Βιταλιανού Αρχή της στάσης του Βιταλιανού, ηγέτη των φοιδεράτων στη Θράκη, με αφορμή την παύση του Μακεδόνιου. Αρχικά ο Βιταλιανός με ένα μεγάλο στρατό (ίσως 60.000 –κυρίως μισθοφόροι, αλλά επίσης τακτικός στρατός και χωρικοί) στρατοπεδεύει έξω από την Κωνσταντινούπολη, στο Έβδομον, με αίτημα την αποκατάσταση του Χαλκηδονίου δόγματος. Ο Αναστάσιος τον πείθει να αποσυρθεί, αλλά μετά στέλνει στρατό εναντίον του.
513
Ο Βιταλιανός νικά τα αυτοκρατορικά στρατεύματα στην Κάτω Μοισία: πρώτα ένα στράτευμα στη Βάρνα υπό τον magister militum per Thracias Κύριλλο και στη συνέχεια, μετά από αιφνιδιαστική νυχτερινή επίθεση, ένα άλλο στράτευμα 80.000 αντρών υπό τον Υπάτιο, ανιψιό τού αυτοκράτορα, ο οποίος αιχμαλωτίζεται.
514
Ο Βιταλιανός βαδίζει και πάλι με μεγάλο στρατό εναντίον της Κωνσταντινούπολης. Αυτή τη φορά επιτίθεται και από θαλάσσης με 200 πλοία. Ο Αναστάσιος υπόσχεται να ακυρώσει τις μονοφυσιτικές αλλαγές και να συγκαλέσει εκκλησιαστική σύνοδο. Ο Βιταλιανός αποχωρεί παίρνοντας και 5.000 λίβρες χρυσού ως λύτρα για τον Υπάτιο. Όμως ο αυτοκράτορας δεν τηρεί καμιά από τις δεσμεύσεις του.
515 Φθινόπωρο
Ο Βιταλιανός κινείται και πάλι με τον στρατό του εναντίον της Κωνσταντινούπολης και καταλαμβάνει την περιοχή Συκεαί (Γαλατά). Τον αντιμετωπίζει με επιτυχία ο Έπαρχος της Ανατολής Μαρίνος ο οποίος καίει τον στόλο των στασιαστών στον Κεράτιο χρησιμοποιώντας ένα άγνωστο ως τότε όπλο, το «θείον άπυρον», που είναι μια εύφλεκτη κόνις. Εν συνεχεία τους καταδιώκει στην ξηρά.
515
Τέλος της στάσης του Βιταλιανού. Μετά την καταστροφή στον Κεράτιο και στον Γαλατά, ο Βιταλιανός καταφεύγει στη σημερινή Βουλγαρία και κρύβεται. Το κακό είναι ότι στη στάση συμμετείχαν πολλοί ξένοι μισθοφόροι και έτσι γίνονται γνωστά στους Βαρβάρους τα πλούτη της Βασιλεύουσας και τα αδύνατα σημεία της άμυνάς της. Ο Βιταλιανός θα ανακληθεί μετά τον θάνατο του Αναστασίου και θα γίνει πατρίκιος και στρατηγός.
518 9-7-518
Πεθαίνει ο αυτοκράτορας Αναστάσιος Α’ σε ηλικία 88 ετών. Αφήνει την Εκκλησία σπαρασσόμενη, αλλά τα ταμεία γεμάτα (23.000.000 σόλιδοι, 320.000 λίβρες χρυσού).
518 10-7-518
Ιουστίνος Α’ Ο κόμης των Εξκουβιτόρων Ιουστίνος Α’ αναγορεύεται Αυτοκράτορας του Βυζαντίου μετά από μια διαδικασία εκλογής στον Ιππόδρομο. (Υπάρχουν υποψίες για δωροδοκία των εκλεκτόρων.) Θα παραμείνει στο θρόνο μέχρι την 1η Αυγούστου του 527.
518
Ο ηγέτης των Γασσανιδών Αράβων στην Παλαιστίνη Γαβαλάς σπάει τη συμμαχία με τους Βυζαντινούς (ίσως λόγω της επικράτησης του δόγματος της Χαλκηδόνος) και επιτίθεται στις ρωμαϊκές επαρχίες της Παλαιστίνης. Απωθείται από τον στρατηγό Ρωμανό και αργότερα γίνεται ξανά υπόσπονδος της Κωνσταντινούπολης.
518 20-7-518
Ο πανίσχυρος επί Αναστασίου πραιπόζιτος ευνούχος Αμάντιος – ο οποίος είχε προσπαθήσει να επιβάλει στον θρόνο τον Θεόκριτο – εκτελείται μαζί με τον καβικουλάριο Αντρέα και άλλους ευνούχους. Οι κατηγορίες δεν είναι σαφείς. Αναφέρεται ότι κατηγορήθηκαν ως οπαδοί του Μανιχαϊσμού. Αυτό μάλλον ισχύει δεδομένου ότι οι Αμάντιος και Αντρέας θεωρούνται μάρτυρες από τις Εκκλησίες των Μονοφυσιτών.
518 25-12-518 ★★
Ρωμανός ο Μελωδός Ο Ρωμανός ο Μελωδός συνθέτει και ψέλνει χωρίς καμιά προετοιμασία το Κοντάκιον της Γεννήσεως («Η Παρθένος σήμερον τον Υπερούσιον τίκτει»). Μέχρι τον θάνατό του το 556 θα συνθέσει περί τους 1000 ύμνους, από τους οποίους σώζονται λιγότεροι από 80.
519 28-3-519 ★★
Άρση του Ακακιανού Σχίσματος Άρση του Ακακιανού Σχίσματος με ενέργειες του Ιουστίνου Α’. Υπογράφεται από όλους τους επισκόπους ο «Τύπος του Πάπα Ορμίσδα» με τον οποίο αναγνωρίζεται η Δ’ Οικουμ. Σύνοδος και τα Πρωτεία του Πάπα. Ο Πάπας απαιτεί να αναγνωσθεί λίβελλος εναντίον των δύο προηγούμενων αυτοκρατόρων. Αποκαθίσταται η ενότητα των Εκκλησιών, αλλά υπάρχει αναβρασμός στις μονοφυσιτικές επαρχίες της Ανατολής.
520
520
Σφαγές μελών του δήμου των Πρασίνων (μονοφυσιτικού φρονήματος) στην Αντιόχεια από το δήμο των Βένετων. Ανάλογα έκτροπα σημειώνονται και σε άλλες πόλεις της αυτοκρατορίας.
521
Ο ανιψιός του αυτοκράτορα Ιουστινιανός αναγορεύεται ύπατος και συμμετέχει ενεργά στη διοίκηση του κράτους. Λίγο αργότερα γίνεται και διοικητής του στρατού της Ανατολής.
523
Ο Βοήθιος, φιλόσοφος και magister officiorum στο Οστρογοτθικό βασίλειο της Ιταλίας, συγγράφει το έργο De consolatione philosophiae που θεωρείται από τα πιο σημαντικά φιλοσοφικά έργα του πρώιμου Μεσαίωνα. Ανεξάρτητα από αυτό, τον επόμενο χρόνο ο Βοήθιος θα εκτελεστεί έχοντας χάσει την εύνοια του Θεοδώριχου Α’.
523
Ο Ιουστίνος εκδίδει διάταγμα εναντίον των Αρειανών δημιουργώντας ένταση με τους Οστρογότθους, στην Ιταλία, που είναι Άρειοι. O Θεοδώριχος θα στείλει τον πάπα Ιωάννη να διευθετήσει το θέμα (και θα τον εκτελέσει κατά την επιστροφή του επειδή δεν θα πετύχει στην αποστολή αυτή).
524
Ο ανιψιός του αυτοκράτορα, ο Ιουστινιανός, παντρεύεται με τη Θεοδώρα. Μέγα σκάνδαλο επειδή η Θεοδώρα είναι πρώην ηθοποιός.
526 20-5-526
Ισχυρός σεισμός καταστρέφει την Αντιόχεια όπου σκοτώνονται 250.000 άνθρωποι. Η δόνηση γίνεται αισθητή μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Η Αντιόχεια καταστρέφεται ολοσχερώς εξαιτίας και της μεγάλης πυρκαγιάς που ακολούθησε.
526 30-8-526
Ο βασιλιάς των Οστρογότθων Θεοδώριχος ο Μέγας πεθαίνει από δυσεντερία στη Ραβέννα. Η κόρη του, η Αμαλασούνθα, αναλαμβάνει την εξουσία ως αντιβασίλισσα του 10χρονου γιου της Αθαλάριχου. Το βασίλειό της εκτείνεται σε ολόκληρη την ιταλική χερσόνησο, τη Σικελία, την Ιλλυρία, την Κορσική και τη Σαρδηνία.
526 1-8-526 ★★★
Αυτοκράτορας Ιουστινιανός Μετά τον θάνατο του Ιουστίνου Α’, ο Ιουστινιανός Α’ αναγορεύεται αυτοκράτορας του Βυζαντίου (ήταν ήδη συναυτοκράτορας από τον Απρίλιο). Θα παραμείνει στον βυζαντινό θρόνο μέχρι τις 15 Νοεμβρίου του 565.
527
Αρχίζει ο Α’ Περσικός Πόλεμος ή Ιβηρικός πόλεμος, ο οποίος θα διαρκέσει μέχρι το 532. Αφορμή η προσπάθεια του σάχη Καβάδη να προσηλυτίσει τους Ίβηρες (Γεωργιανούς) στον Ζωροαστρισμό. Μια ρωμαϊκή δύναμη υπό τους Σίττα και Βελισάριο εισβάλλει στην Περσαρμενία, αλλά μετά από κάποιες αρχικές επιτυχίες, στη συνέχεια ηττάται και απωθείται.
527
Αρχίζουν μεγάλα οχυρωματικά έργα σε ολόκληρη την επικράτεια, κυρίως στις ανατολικές επαρχίες. Τειχίζονται πόλεις και κατασκευάζονται νέα φρούρια. Τα έργα συνεχίζονται επί δεκαετίες.
528
Μάχη στο Θαννούριος ή μάχη Μινδούου. Ο Βελισάριος ενώ χτίζει παραμεθόριο φρούριο στο Θαννούριος (στη σημερινή ΒΑ Συρία), δέχεται επίθεση ενός περσικού στρατού από 30.000 άντρες. Επεμβαίνουν και άλλες βυζαντινές δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους Γασσανίδες. Ακολουθεί φονικότατη μάχη με βαριές απώλειες εκατέρωθεν. Ο Βελισάριος υποχωρεί στο Δαράς.
528 29-11-528
Νέος μεγάλος σεισμός στην Αντιόχεια. Χιλιάδες θύματα μεταξύ των οποίων ο πατριάρχης Ευφράσιος.
528
Ο στρατιωτικός διοικητής της Μοισίας Ιουστίνος σκοτώνεται σε μάχη με Ούννους (ή ίσως Βουλγάρους) στο μέτωπο του Δούναβη, στη σημερινή Σερβία. Τον διαδέχεται ως magister militum ο Κωνσταντίολος, ο οποίος συγκρούεται με τους εισβολείς, αλλά αιχμαλωτίζεται και θα απελευθερωθεί μετά από καταβολή λύτρων.
529 περίπου
Ο Παρθενώνας μετατρέπεται σε χριστιανικό ναό αφιερωμένο στην Αγία Σοφία.
529 7-4-529 ★★
Ιουστινιάνειος Κώδικας Δημοσιεύεται ο Ιουστινιάνειος Κώδικας (Codex Justinianus). Πρόκειται για τη σύνθεση όλων των ρωμαϊκών νόμων από την εποχή του Αδριανού. Διευθύνων του έργου είναι ο Τριβωνιανός. Είναι το πρώτο μέρος του συνολικού κώδικα, που θα ονομαστεί τον 16ο αιώνα Corpus Iuris Civilis.
529
★★
Κλείσιμο Σχολής Αθηνών Αναστολή της λειτουργίας της Φιλοσοφικής Σχολής των Αθηνών. Η σχολή θα επαναλειτουργήσει λίγα χρόνια αργότερα και θα κλείσει οριστικά στα τέλη του 6ου αιώνα.
529
Ο άγιος Βενέδικτος ιδρύει το μοναστήρι του Μόντε Κασίνο στην Ιταλία. Αυτή είναι η αρχή του μοναστηριακού μοναχισμού στη Δυτική Εκκλησία.
530
530 Ιούνιος
Ο Βελισάριος νικά τους Πέρσες στο Δαράς (Αναστασιούπολη). Η πρώτη μεγάλη νίκη τού πολλά υποσχόμενου στρατηγού, που επέλεξε να αντιμετωπίσει τον εχθρό έξω από τα τείχη της πόλης. Στη μάχη εντυπωσίασε μια νέα στρατιωτική μονάδα, οι Βουκελάριοι, που είχε εκπαιδεύσει και στρατολογήσει προσωπικά ο Βελισάριος.
530 15-12-530
Αρχίζει η σύνταξη του Πανδέκτη (Digesta seu Pandectae) που είναι μια σύνοψη νομικών κειμένων του Ρωμαϊκού Δικαίου. Αποτελείται από 50 βιβλία και θα αποτελέσει το 2ο μέρος του Corpus Iuris Civilis.
531 19-4-531
Μάχη Καλλίνικου. Ήττα του Βελισάριου από τους Πέρσες, με βαριές απώλειες εκατέρωθεν, στο Καλλίνικο της Συρίας. Μετά από αυτή τη μάχη, ο πόλεμος σταματάει εξαιτίας των μεγάλων απωλειών των δύο πλευρών.
531
Πεθαίνει ο βασιλιάς των Περσών Καβάδης Α’. Νέος βασιλιάς ανακηρύσσεται ο Χοσρόης Α’.
532 11-1-532 ★★★
Στάση του Νίκα Ξεσπά στην Πόλη η στάση του Νίκα με πρωταγωνιστές τους δήμους των «Πράσινων και «Βένετων». Ο στρατηγός Βελισάριος με τη βοήθεια του στρατηγού Μούνδου και του κουβικουλάριου Ναρσή καταστέλλει την εξέγερση 5 μέρες μετά. Η στάση που παραλίγο να οδηγήσει στην ανατροπή του Ιουστινιανού Α’, είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν στον Ιππόδρομο της Κ/Πολης παραπάνω από 30.000 και να καταστραφεί μεγάλο μέρος της πόλης.
532 23-2-532
Αρχίζουν οι εργασίες ανέγερσης του Ναού της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Οι αρχιτέκτονες–μηχανικοί που σχεδιάζουν την εκκλησία είναι ο Ισίδωρος από τη Μίλητο και ο Ανθέμιος από τις Τράλλεις της Μικράς Ασίας.
532 Σεπτέμβριος
Σύναψη της «Απέραντης Ειρήνης» ανάμεσα στο Βυζάντιο και τους Πέρσες. Το Βυζάντιο διατηρεί τη Λαζική, εγκαταλείπει την Ιβηρία και αναγκάζεται να πληρώσει 11.000 λίβρες χρυσού στους Πέρσες ως συμμετοχή στα έξοδα φύλαξης του Καυκάσου.
532 περίπου
Ο Ιεροκλής ο Γραμματικός συγγράφει το έργο «Συνέκδημος», έναν κατάλογο με όλες τις πόλεις και τις επαρχίες της αυτοκρατορίας.
533 21-6-533 ★★
Βανδαλική εκστρατεία Απόπλους του στόλου (92 δρόμωνες, 500 βοηθητικά σκάφη, 17.000 άντρες) για την Αφρική. Ξεκινά η εκστρατεία του Βελισαρίου εναντίον των Βανδάλων της Βόρειας Αφρικής, εν μέσω πολλών επιφυλάξεων για την επιτυχία αυτής της προσπάθειας.
533
Πλέοντας προς τη Βόρεια Αφρική, ο βυζαντινός στόλος υπό τον Βελισάριο απελευθερώνει τη Μάλτα (αρχαία Μελίτη) από τους Βανδάλους. Η Μάλτα θα ανήκει τους επόμενους 3,5 αιώνες στην επαρχία της Σικελίας, με Έλληνες κυβερνήτες και με ελληνική φρουρά. Αυτό το καθεστώς θα διαρκέσει μέχρι το 870, όταν η Μάλτα θα κατακτηθεί από τους Άραβες της Σικελίας.
533 13-9-533
Απόβαση των Βυζαντινών στη σημερινή Τυνησία και νίκη του Βελισαρίου στο Δέκιμον (ad Decimum – στο δέκατο μίλι από την Καρχηδόνα) εναντίον των Βανδάλων του βασιλιά Γελίμερου. Ο Γελίμερος καταφεύγει στη Νουμιδία και περιμένει να επιστρέψει ο στόλος του, τον οποίο είχε στείλει στη Σαρδηνία.
533 15-12-533 ★★★
Κατάλυση Βανδαλικού Βασιλείου Αφρικής Μάχη του Τρικαμάρου. Δεύτερη αποφασιστικής σημασίας νίκη του Βελισαρίου εναντίον των Βανδάλων στο Τρικάμαρον 50 χλμ δυτικά της Καρχηδόνας. Είναι η τελική νίκη εναντίον των Βανδάλων.
533 16-12-533
Τίθεται σε ισχύ ο «Πανδέκτης» (Digesta ή Pandectae) μία 50τομη συλλογή με την οποία τακτοποιείται και κωδικοποιείται η παλιότερη Ρωμαϊκή νομοθεσία που είχε καταντήσει δύσχρηστη λόγω της απίστευτης πληθώρας νόμων, συχνά αλληλοσυγκρουόμενων. Παράλληλα, κυκλοφορούν οι «Εισηγήσεις» (Instituta), ένα εγχειρίδιο για τους πρωτοετείς σπουδαστές της Νομικής.
533
Βυζαντινές δυνάμεις από την Κυρηναϊκή καταλαμβάνουν τη Λέπτις Μάγκνα 120 χλμ δυτικά από την Τρίπολη. Η πόλη είχε πέσει στα χέρια των Βανδάλων από το 439. Οι Βάνδαλοι τότε είχαν γκρεμίσει τα τείχη της. Το 523 είχε δεχθεί καταστροφική επιδρομή από Βερβέρους, και από τότε βρισκόταν σε παρακμή.
534 Μάρτιος
Ο ηγεμόνας των Βανδάλων Γελίμερος έρχεται σε συμφωνία με τους Βυζαντινούς και παραδίνεται. Μεταφέρεται μαζί με άλλους Βανδάλους στην Κωνσταντινούπολη και αργότερα απελευθερώνεται. Το κράτος των Βανδάλων δεν υπάρχει πλέον. Η περιοχή γίνεται βυζαντινή κτήση. Ιδρύεται η Επαρχία Αφρικής (praefectura praetorio Africae) με έδρα την Καρχηδόνα.
534 Άνοιξη
Επανάσταση των Βερβέρων της Βόρειας Αφρικής. Ο ευνούχος Σολόμων που έχει γίνει magister militum Africae μετά την αναχώρηση του Βελισαρίου, τους νικά στη μάχη της Μάμμης, αλλά οι Βέρβεροι ανασυντάσσονται γρήγορα και οι συγκρούσεις θα συνεχιστούν για αρκετά χρόνια.
534 Καλοκαίρι
Ο Βελισάριος επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη και ο Ιουστινιανός του επιτρέπει να τελέσει θρίαμβο. Είναι ο πρώτος Ρωμαϊκός θρίαμβος από μη αυτοκράτορα μετά από 500 χρόνια. Ο Βελισάριος παίρνει τον τιμητικό τίτλο «στρατηγός αυτοκράτωρ».
535 1-1-535
Αρχίζουν να δημοσιεύονται οι «Νεαρές» (Novellae), γραμμένες οι περισσότερες στα Ελληνικά. Σε αντίθεση με τις άλλες νομοθετικές πρωτοβουλίες του Ιουστινιανού που αφορούσαν παλιούς νόμους, οι «Νεαραί Διατάξεις» είναι νέοι νόμοι που ρυθμίζουν διάφορα θέματα, όπως διαθήκες, φορολογία, διαφθορά κ.λπ. Η έκδοσή τους θα συνεχιστεί τμηματικά καθ’ όλη τη βασιλεία του Ιουστινιανού.
535
Ο Θευδάτος (Theodahad) παίρνει την εξουσία στο βασίλειο των Οστρογότθων φυλακίζοντας τη συμβασίλισσα Αμαλασούνθα, κόρη του Μεγάλου Θεοδώριχου. Η Αμαλασούνθα μετά από λίγο δολοφονείται.
535 Καλοκαίρι ★★★
Έναρξη Γοτθικού πολέμου Εισβολή των Βυζαντινών στην Ιταλία με αφορμή τον θάνατο της βασίλισσας των Οστρογότθων Αμαλασούνθας. Ο στρατηγός Μούνδος εισβάλλει με 4.000 από τη Δαλματία στη Βόρεια Ιταλία και ο στρατηγός Βελισάριος ορμώμενος από την Αφρική κυριεύει τη Σικελία με στρατό 8.000 ανδρών.
535 Καλοκαίρι
Νέες μάχες με τους Βερβέρους στη Βόρεια Αφρική. Συντριπτική νίκη των Βυζαντινών υπό τη διοίκηση του Σολόμωνος στο όρος Βουργάων (κάπου στην Τυνησία).
536
Ηφαιστειακός χειμώνας στο Βόρειο Ημισφαίριο. Ακραία καιρικά φαινόμενα πιθανόν λόγω έκρηξης ηφαιστείου στην Ισλανδία, στις αρχές του έτους. Ίσως είναι η χειρότερη –κλιματικά– χρονιά στα παγκόσμια χρονικά. Ο ήλιος βγαίνει σπάνια, το καλοκαίρι η θερμοκρασία πέφτει κοντά στο 0 και στα βόρεια χιονίζει (τον Αύγουστο). Ξηρασία, παγετός στην εποχή του θερισμού και λιμός.
536 Πάσχα
Τα δύο τρίτα του ρωμαϊκού στρατού στη Βορ. Αφρική επαναστατούν. Ηγέτης τους ο Στότζας. Οι στρατιώτες είναι δυσαρεστημένοι από τη διανομή λαφύρων του Βανδαλικού Βασιλείου. Ο Βελισάριος επιστρέφει εσπευσμένα από τη Σικελία, καταδιώκει τους στασιαστές και τους κατατροπώνει στη Μέμβρησα. Η στάση θα λήξει οριστικά την επόμενη χρονιά, μετά από νέα ήττα τους.
536
Ο Κωνσταντιανός, magister militum per Illyricum, ανακαταλαμβάνει τη Δαλματία που τις τελευταίες δεκαετίες ήταν μέρος του Οστρογοτθικού βασιλείου. Οι Οστρογότθοι υποχωρούν στη βόρεια Ιταλία.
536 Νοέμβριος
Ο βυζαντινός στρατός στην Ιταλία υπό τον Βελισάριο, μετά από μια δύσκολη 20μερη πολιορκία καταλαμβάνει τη Νάπολη. Ακολουθούν βιαιοπραγίες κατά του πληθυσμού από τους Ούννους μισθοφόρους. Η άλωση της Νάπολης από τους Βυζαντινούς πυροδοτεί κρίση στο βασίλειο των Οστρογότθων. Ο Θευδάτος εκθρονίζεται.
536 Δεκέμβριος
Οι Οστρογότθοι εκθρονίζουν τον Θευδάτο εξαιτίας της αδράνειάς του κατά την πολιορκία της Νάπολης. Εκλέγουν νέο βασιλιά, τον γηραιό στρατηγό Ουίτιγι, ο οποίος αποφεύγει να υπερασπιστεί τη Ρώμη με δικαιολογία την εισβολή των Φράγκων από τα βόρεια. Με διαταγή του, ο Θευδάτος εκτελείται.
536 9-12-536 ★★
Κατάληψη Ρώμης από τον Βελισάριο Ο βυζαντινός στρατός με επικεφαλής τον Βελισάριο καταλαμβάνει τη Ρώμη. Η πόλη παραδίνεται εύκολα, κυρίως εξαιτίας των βιαιοπραγιών που ακολούθησαν την κατάληψη της Νάπολης. Η Γοτθική φρουρά σπεύδει να αποχωρήσει ενώ ο στρατός του Bελισαρίου εισέρχεται στην Αιώνια Πόλη από το αντιδιαμετρικό σημείο του τείχους.
537 29-3-537
Ο πάπας Βιργίλιος είναι ο πρώτος Πάπας της Βυζαντινής Περιόδου της Ρώμης. Ανεβαίνει στον παπικό θρόνο εκθρονίζοντας τον πάπα Σιλβέριο με την υποστήριξη της αυτοκράτειρας Θεοδώρας που περιμένει από αυτόν να υποστηρίξει τον Μονοφυσιτισμό.
537 27-12-537 ★★★★
Αγία Σοφία Εγκαινιάζεται ο Ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Ο Ιουστινιανός διοργανώνει λαμπρούς και πολυέξοδους εορτασμούς για την περίσταση και, σύμφωνα με την παράδοση, αναφωνεί το «Νενίκάς σε Σολομών».
537 537-538 ★★
Πολιορκία Ρώμης από τους Γότθους Η Ρώμη πολιορκείται από τους Οστρογότθους. Η πολιορκία θα κρατήσει 1 χρόνο (Μάρτιο με Μάρτιο) και θα λήξει με ήττα των Γότθων. Ο Βελισάριος την υπερασπίζεται με επιτυχία. Χάρη στους χειρισμούς του, οι πολιορκητές βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση. Η Ρώμη υποφέρει. Ο πληθυσμός μειώνεται δραματικά. Σημειώνονται και ανεπανόρθωτες ζημιές στα κτίρια (π.χ. από τα 13 υδραγωγεία έμειναν 2).
537
Ο Ιουστινιανός πληρώνει τον βασιλιά των Φράγκων της Αυστρασίας Θευδεβέρτο Α’ για να εισβάλει στη Βόρεια Ιταλία εναντίον των Οστρογότθων. Ο Θευδεβέρτος όντως επεμβαίνει, αλλά αποδεικνύεται αναξιόπιστος σύμμαχος.
537
Ο Βελισάριος στέλνει για αντιπερισπασμό τον Ιωάννη (ανιψιό του Βιταλιανού) με 2.000 Ισαύρους ιππείς ΒΑ της Ρώμης. Ο Ιωάννης παίρνει πρωτοβουλία και βαδίζει εναντίον της πόλης Αρίμινον (Ρίμινι). Η Γοτθική φρουρά δεν προβάλλει καμιά αντίσταση πιστεύοντας ότι έχει να κάνει με ολόκληρο τον στρατό του Βελισαρίου. Η απροσδόκητη κατάληψη της πόλης είναι μεγάλη επιτυχία.
538
Μετά τη λήξη της πολιορκίας της Ρώμης, έρχονται νέες βυζαντινές ενισχύσεις 7.000 αντρών στην Ιταλία υπό τον Ναρσή. Δημιουργείται σύγχυση για το ποιος θα είναι στο εξής ο αρχηγός της εκστρατείας στην Ιταλία, ο Βελισάριος ή ο Ναρσής. Για ένα διάστημα, μέχρι την καταστροφή του Μιλάνου, οι δύο στρατηγοί ενεργούν σχεδόν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο.
538
Ο βασιλιάς Ουίτιγις μετά τη λύση της πολιορκίας της Ρώμης, πολιορκεί το Αρίμινον που είχε καταλάβει αιφνιδιαστικά ο Ιωάννης. Ο Βελισάριος καθυστερεί να βοηθήσει, αλλά τελικά επεμβαίνει μετά από πίεση του Ναρσή και η πολιορκία λύεται.
538
Μετά από πρόσκληση του επισκόπου Μεδιολάνων (Μιλάνου), ο Βελισάριος στέλνει 1.000 άνδρες με επικεφαλής τον Μουνδίλα. Καταλαμβάνεται εύκολα το Μιλάνο και άλλες πόλεις της Λιγουρίας. Είναι μεγάλη επιτυχία στον πόλεμο εναντίον των Οστρογότθων, αλλά θα εξελιχθεί πολύ άσχημα λόγω της μεγάλης διασποράς των πενιχρών βυζαντινών δυνάμεων και της διαρχίας Βελισαρίου-Ναρσή.
538 τέλη
Ένας στρατός 10.000 Οστρογότθων υπό τον Ουραΐα πολιορκεί το Μιλάνο που υπερασπίζονται 300 Βυζαντινοί. Σε λίγο οι Γότθοι ενισχύονται με 10.000 Βουργουνδούς που έστειλε ο βασιλιάς των Φράγκων και δήθεν σύμμαχος του Ιουστινιανού Θευδεβέρτος. Η κατάσταση είναι απελπιστική και οι υπερασπιστές λιμοκτονούν και εκλιπαρούν για βοήθεια. Ο Βελισάριος στέλνει ενισχύσεις που δεν θα φτάσουν ποτέ.
538
Εξέγερση στην Αρμενία εξαιτίας της βαριάς φορολογίας. Καταπνίγεται από τον στρατηγό Σίττα ο οποίος όμως σκοτώνεται κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων. Επικεφαλής της εξέγερσης είναι ο Αρταβάνης που αργότερα θα γίνει στρατηγός στον βυζαντινό στρατό και αυλικός με επιρροή.
538
Είναι η τρίτη χρονιά παγκόσμιας σιτοδείας και λιμού, εξαιτίας της ηφαιστειακής έκρηξης του 536 στην Ισλανδία.
539 Μάρτιος ★★
Σφαγή του Μιλάνου Το Μιλάνο που έχει καταληφθεί από τους Βυζαντινούς το 538, πολιορκείται από τους Οστρογότθους και 10.000 Βουργουνδούς. Τον Μάρτιο του 539 ο Βυζαντινός διοικητής Μουνδίλας αναγκάζεται να παραδώσει την πόλη. 300.000 Μιλανέζοι σφαγιάζονται σε μια από τις πιο φρικαλέες καταστροφές πόλεων κατά τον Μεσαίωνα.
539
Ο στρατηγός των Οστρογότθων Ουραΐας μετά την άλωση του Μιλάνου ανακαταλαμβάνει μία μία όλες τις πόλεις της Λιγουρίας στις οποίες είχε εγκαταστήσει ολιγάριθμες φρουρές ο Μουνδίλας. Όμως ο Βελισάριος στέλνει στρατό για να τον εμποδίσει να περάσει τον Πάδο, έτσι ένα σημαντικό μέρος των Γότθων κρατιέται μακριά από το κυρίως θέατρο των επιχειρήσεων.
539
Μετά την καταστροφή του Μιλάνου, ο Ιουστινιανός αντιλαμβάνεται ότι η διαρχία στην Ιταλία είναι πρόβλημα. Έτσι ο Ναρσής ανακαλείται στην Κωνσταντινούπολη. Ο Βελισάριος μένει αρχηγός των επιχειρήσεων στην Ιταλία.
539
Ο βασιλιάς των Φράγκων Θευδεβέρτος Α’ εισβάλλει στη βόρεια Ιταλία με 100.000 άντρες. Απρόβλεπτα επιτίθεται και κατασφάζει τους Οστρογότθους του Ουραΐα που είναι στη βόρεια πλευρά του Πάδου και στη συνέχεια επιτίθεται και στους Βυζαντινούς απέναντι, που υποχωρούν στην Τοσκάνη. Όμως μια επιδημία δυσεντερίας θερίζει το ένα τρίτο του στρατού των Φράγκων που αναγκάζονται να αποχωρήσουν.
539
Στα βαλκανικά βόρεια σύνορα της αυτοκρατορίας σημειώνονται εισβολές από διάφορους βαρβάρους: Γέπιδες, Σλάβους, Βουλγάρους, Αβάρους. Οι φρουρές εκεί είναι αποδυναμωμένες λόγω του πολέμου στην Ιταλία.
539 Νοέμβριος
Το ισχυρό φρούριο της Αυξίμου (Auximus, σημ. Osimo) που το υπεράσπιζαν 10.000 Οστρογότθοι παραδίνεται μετά από 7μηνη πολιορκία. Ο δρόμος είναι ανοιχτός για την κατάληψη της πρωτεύουσας των Οστρογότθων, της Ραβέννας. Ο ιστορικός Προκόπιος που ήταν παρών μας δίνει συναρπαστικές λεπτομέρειες για τα γεγονότα της πολιορκίας.
540
540 Μάιος
Παράδοση της Ραβέννας Ο Βελισάριος πολιορκεί από τις αρχές του χρόνου τη Ραβέννα. Τον Μάιο η πόλη παραδίνεται όταν ο Βελισάριος προσποιείται ότι δέχεται την πρόταση των πολιορκημένων να γίνει Βασιλιάς της Δύσης. Με την πτώση της Ραβέννας, οι περισσότερες Γοτθικές φρουρές παραδίνονται και το Βασίλειο των Οστρογότθων καταλύεται – προσωρινά.
540
Ο Βελισάριος έχοντας καταλύσει το Βασίλειο των Οστρογότθων στην Ιταλία επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη φέρνοντας μαζί του αιχμάλωτο τον Ουίτιγις, τον Γότθο βασιλιά και τους Γοτθικούς βασιλικούς θησαυρούς. Ο Ιουστινιανός δεν του επιτρέπει θρίαμβο αυτή τη φορά, καθώς υπάρχουν αμφιβολίες για την αφοσίωσή του, κυρίως μετά τους χειρισμούς του στη Ραβέννα.
540
★★
Β΄ Περσικός Πόλεμος. Ο Χοσρόης Α’ καταστρατηγεί την «Απέραντο Ειρήνη» του 532 και εξαπολύει επιθέσεις στα νοτιοανατολικά σύνορα του Βυζαντίου. Πιθανολογείται ότι στην απόφαση του Χοσρόη έπαιξαν ρόλο οι εκκλήσεις των Οστρογότθων από την Ιταλία.
540
Ο Ιλδίβαδος, στρατηγός που είχε αρνηθεί να παραδοθεί στους Βυζαντινούς, εκλέγεται νέος βασιλιάς των Οστρογότθων. Διορίζει τον ανιψιό του Τωτίλα αρχηγό του στρατού. Ο νέος βασιλιάς έχει διάθεση για διαπραγματεύσεις αλλά μαθαίνοντας ότι ο Βελισάριος επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, αποφασίζει να συνεχίσει τον πόλεμο. Σύντομα ανακαταλαμβάνει μεγάλο μέρους της Βορ. Ιταλίας, μεταξύ Λιγουρίας και Βενετίας.
540
★★
Καταστροφή Αντιόχειας Οι Πέρσες κυριεύουν και καταστρέφουν την Αντιόχεια. Η πόλη ξεθεμελιώνεται και οι κάτοικοι που επέζησαν της σφαγής αναγκάζονται να μετοικήσουν στην Περσία σε μια νέα πόλη την «Αντιόχεια Χοσρόου». Στη συνέχεια οι Πέρσες αποχωρούν. Ο Ιουστινιανός θα ξαναχτίσει την πόλη χωρίς να μπορέσει να αποκαταστήσει το αρχαίο μεγαλείο της.
540
Μάχη Ζερβούλης. Ο έπαρχος και αρχιστράτηγος της Βορ. Αφρικής ευνούχος Σολόμων εκστρατεύει κατά των Μαυριτανών του όρους Αυράσιον (στη σημ. Αλγερία). Μετά τη νίκη του εξασφαλίζεται ο έλεγχος της αυτοκρατορίας σε Νουμιδία και Μαυριτανία.
541
Αρχίζει ο Λαζικός πόλεμος με τους Πέρσες όταν ο υπόσπονδος στο Βυζάντιο βασιλιάς της Λαζικής Γουβάζης Β’ συμμαχεί με τους Πέρσες και διώχνει τους Βυζαντινούς. Ο Πέρσης στρατηγός Μερμερόης καταλαμβάνει το βυζαντινό φρούριο της Πέτρας στη σημερινή Γεωργία.
541 16-8-541
Μεγάλος σεισμός στην Κωνσταντινούπολη. Πέφτουν εκκλησιές και σπίτια. Επίσης γκρεμίζεται τμήμα του τείχους κοντά στη Χρυσή Πύλη.
541 541-542 ★★
Πανώλη του Ιουστινιανού Η «Πανώλη του Ιουστινιανού». Μια παγκόσμια επιδημία βουβωνικής πανώλης (πανούκλας) πλήττει το Βυζάντιο και μετά όλη την Ευρώπη και τη Μεσόγειο. Ξεκίνησε από το Πηλούσιον της Αιγύπτου. Ο μισός πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης χάνεται. Μεγάλη μείωση πληθυσμού σε όλη τη βυζαντινή επικράτεια. Στην κορύφωση της επιδημίας (542) πεθαίνουν 5.000 άτομα την ημέρα στην Πόλη.
541
Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός απομακρύνει τον Ιωάννη Καππαδόκη από τη θέση του Ύπαρχου της Ανατολής, την οποία κατείχε από το 531. Ο Ιωάννης υπήρξε ο βασικός διαχειριστής των οικονομικών της αυτοκρατορίας.
541
O στρατηγός Βελισάριος αποστέλλεται στην Ανατολία όπου πολιορκεί ανεπιτυχώς την υπό περσική κατοχή Νίσιβη. Ο Βελισάριος πέφτει σε μια τριετή περίοδο δυσμένειας από τον αυτοκράτορα.
541 Οκτώβριος
Νέος βασιλιάς των Οστρογότθων ανακηρύσσεται ο Τωτίλα, ο οποίος θα αναγεννήσει το Οστρογοτθικό Βασίλειο και θα ανακαταλάβει τα επόμενα χρόνια μεγάλο μέρος της Ιταλίας.
542
Ο Ιουστινιανός καταργεί το ανώτατο αξίωμα του Υπάτου (θα επανέλθει σαν κατώτερος και διακοσμητικός τίτλος τους επόμενους αιώνες).
542
Ήττα των Βυζαντινών στη Φαβεντία από τους Γότθους του Τωτίλα μετά την αποτυχημένη πολιορκία της Βερόνας από τους Βυζαντινούς. Λίγο μετά ηττώνται ξανά, στο Mucellium, βόρεια από τη Φλωρεντία. Ο Τωτίλα επικρατεί σταδιακά στη Βόρεια Ιταλία.
543
Ο Τωτίλα παρακάμπτει τη Ρώμη και ανακαταλαμβάνει από τους Βυζαντινούς τη Νάπολη και μεγάλο μέρος της Νότιας Ιταλίας.
543
Ο Μαρτίνος γίνεται magister militum per Orientem και αντικαθιστά τον Βελισάριο στο ανατολικό μέτωπο. Εισβάλλει με 30.000 στρατό στην Περσαρμενία όπου αντιμετωπίζει μια δύναμη 4.000 Περσών. Οι Βυζαντινοί πέφτουν σε ενέδρα και παθαίνουν πανωλεθρία με βαριές απώλειες.
543 6-9-543
Μεγάλος σεισμός καταστρέφει την Κύζικο. Δημιουργείται τσουνάμι στα παράλια της Ανατ. Θράκης που εισχωρεί 4 μίλια στη στεριά.
543
Διάταγμα του Ιουστινιανού «κατά των Τριών Κεφαλαίων». Αναθεματίζονται 3 κείμενα που ήταν κοντά στον Νεστοριανισμό. Είναι μια κίνηση για να εξευμενιστούν οι μονοφυσιτικών τάσεων επίσκοποι της Ανατολής. Το διάταγμα γίνεται δεκτό μάλλον ψυχρά στην Ανατολή, πυροδοτεί όμως σφοδρές αντιδράσεις στη Δύση, όπου το ανάθεμα σε ιεράρχες της εκκλησίας θεωρείται απαράδεκτο. Ο πάπας Βιγίλιος το απορρίπτει.
544
Εξέγερση των Βερβέρων στη Βόρεια Αφρική, στο Βυζάκιον και στην Τριπολιτιάνα. Νικούν επανειλημμένα τον βυζαντινό στρατό. Ο έπαρχος Σολόμων σκοτώνεται σε μάχη στο Cillium (στη σημερινή βόρεια Τυνησία).
544
Μετά τις επιτυχίες του βασιλιά των Οστρογότθων Τωτίλα, ο Βελισάριος επιστρέφει στην Ιταλία με 200 πλοία και 4.000 άντρες. Ανακτάται ο έλεγχος μέρους της νότιας Ιταλίας. Όμως η οργάνωση είναι ελλιπής και δεν υπάρχουν αρκετά εφόδια ούτε αρκετός στρατός.
544
Στην Άνω Μεσοποταμία, ο Χοσρόης επιτίθεται εναντίον του Δαράς και πολιορκεί την Έδεσσα (σημ. Ούρφα Τουρκίας). Οι προσπάθειές του δεν φέρνουν κανένα αποτέλεσμα. Σύμφωνα με την παράδοση, το Άγιον Μανδήλιον (αχειροποίητος εικόνα του Χριστού σε ύφασμα) που φυλάσσεται στην Έδεσσα κατέστρεψε τις πολιορκητικές μηχανές του εχθρού.
545
Ο Χοσρόης, μετά την αποτυχία του να καταλάβει την Έδεσσα, συνάπτει με το Βυζάντιο νέα συνθήκη ειρήνης, η οποία θα ανανεωθεί δύο φορές, το 551 και το 557, με τον όρο ο Ιουστινιανός να καταβάλει στην Περσία 2.000 λίτρες χρυσού.
546 17-12-546
Κατάληψη της Ρώμης από τους Οστρογότθους υπό τον βασιλέα Τωτίλα, μετά από πολιορκία ενός έτους. Οι Οστρογότθοι αποχωρούν λίγο μετά και ο Βελισάριος ανακαταλαμβάνει την Αιώνια Πόλη. Όμως η ενδοχώρα της Ιταλίας ελέγχεται από τους Γότθους. Οικονομία και γεωργία παραλύουν.
547 Ιανουάριος
Ο πάπας Βιγίλιος υποχρεώνεται να φύγει από την αποκλεισμένη Ρώμη και να έρθει στην Κωνσταντινούπολη όπου πιέζεται να καταδικάσει τα Τρία Κεφάλαια. Αντιστέκεται, και μετά από πολλά ευτράπελα συναινεί. Θα παραμείνει 8 χρόνια στην Πόλη και θα πεθάνει στις Συρακούσες επιστρέφοντας στη Ρώμη.
547
Ολοκληρώνεται η κατασκευή του Αγίου Βιταλίου στη Ραβέννα. Διακοσμείται με τις περίφημες ψηφιδωτές παραστάσεις του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας. Αρχιτέκτονας του έργου είναι ο Julius Argentarius και πάτρωνάς του ο επίσκοπος Μαξιμιανός.
547 Καλοκαίρι
Ο νέος κυβερνήτης της Βορ. Αφρικής Ιωάννης Τρωγλίτης ηττάται στη μάχη της Μάρτας (στη σημερινή Τυνησία) από έναν συνασπισμό Μαυριτανικών φυλών υπό τον Καρκασάν. Ο Τρωγλίτης υποχωρεί στο φρούριο Λαρίβους, ενώ οι Βέρβεροι λεηλατούν τη Βυζακηνή φτάνοντας μέχρι έξω από την Καρχηδόνα.
547
Ο Ιουστινιανός επιτρέπει την εγκατάσταση της γερμανικής φυλής των Λογγοβάρδων (Λομβαρδών) στην Παννονία (περίπου σημερινή Ουγγαρία).
548 Άνοιξη
Ο κυβερνήτης της Βορ. Αφρικής Ιωάννης Τρωγλίτης ανασυντάσσεται και πετυχαίνει συντριπτική νίκη εναντίον των εξεγερμένων Βερβέρων στους «Αγρούς Κάτωνος» (Τυνησία). Η Βόρεια Αφρική ησυχάζει μέχρι το 565. Ο Τρωγλίτης θα είναι ο πρωταγωνιστής του τελευταίου λατινικού έπους με τίτλο «Ο Μύθος του Ιωάννη» ή «Περί του Λιβυκού Πολέμου» (De bellis Libycis) του Corippus.
548 28-6-548
Πεθαίνει η αυτοκράτειρα Θεοδώρα. Σύμφωνα με κάποιες ενδείξεις, έπασχε από καρκίνο του μαστού. Ήταν 48 ετών.
548
★★
Ίδρυση Μονής Σινά Ιδρύεται η «Βασιλική Μονή Αγίας Αικατερίνης του Αγίου και Θεοβαδίστου Όρους Σινά».
548
Ο Ιουστινιανός δεν είναι ικανοποιημένος από την πορεία των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ιταλία. Ο Βελισάριος ανακαλείται. Θα τον αντικαταστήσει το 551 ο ευνούχος Ναρσής.
548
Νέα φάση στον Λαζικό πόλεμο. Ο βασιλιάς Γουβάζης Β’ της Λαζικής αλλάζει πάλι πλευρά και ζητάει βοήθεια από τον Ιουστινιανό για να διώξει τους Πέρσες. Ο αυτοκράτορας στέλνει 8.000 άντρες με επικεφαλής τον Δαγισθαίο. Οι Βυζαντινοί με τους Λαζούς πολιορκούν την Πέτρα. Η πολιορκία λύεται όταν επεμβαίνουν οι Πέρσες με ένα στράτευμα 30.000 υπό τον Μερμερόη.
549 Άνοιξη
Μετά την αποχώρηση του περσικού στρατού από την Πέτρα, ο Βυζαντινός στρατηγός Δαγισθαίος και ο βασιλιάς της Λαζικής Γουβάζης εξολοθρεύουν το τμήμα των 5.000 Περσών που είχε παραμείνει στη Λαζική για τη φύλαξη των περασμάτων. Ο Δαγισθαίος όμως θεωρείται ότι απέτυχε και αντικαθίσταται από τον γηραιό στρατηγό Βέσσα.
549
Τρίτη πολιορκία της Ρώμης από τους Οστρογότθους. Ο Τωτίλα αποκλείει τη πόλη που υποφέρει από τη πείνα. Επικεφαλής των αμυνομένων είναι ο Διογένης.
549 9-5-549
Ο επίσκοπος Μαξιμιανός της Ραβέννας καθαγιάζει τον ναό του Αγίου Απολλιναρίου.
549
Η πόλη Τόπειρος επί του Νέστου καταστρέφεται από μια ορδή Σκλαβηνών. 15.000 κάτοικοι σφάζονται. Είναι η πρώτη φορά που οι Σλάβοι επιτίθενται τόσο νότια.
550
550 16-1-550
Ο Τωτίλα καταλαμβάνει τη Ρώμη. Πολλοί από τους υπερασπιστές της σκοτώνονται. Ο Τωτίλα θεωρώντας ότι η τελική νίκη είναι κοντά αρχίζει ανοικοδόμηση της πόλης και προγραμματίζει ενίσχυση του πληθυσμού της.
550 28-6-550 ★★
Ναός Αγίων Αποστόλων Εγκαίνια του νέου ναού των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη. Είναι μεγαλόπρεπος και τεράστιος, σχεδόν όσο ο ναός της Αγίας Σοφίας κατασκευασμένος από τους ίδιους αρχιτέκτονες. Θα είναι ο δεύτερος σε σπουδαιότητα ναός της Πόλης. Από τον 4ο έως τον 11ο αιώνα θα ενταφιάζονται εδώ οι Αυτοκράτορες.
550
Ο Τωτίλα κατασκευάζει έναν μεγάλο στόλο από 400 πλοία και προσπαθεί να δημιουργήσει προβλήματα στον ανεφοδιασμό των Βυζαντινών. Για αντιπερισπασμό, κάνει επιδρομές στη Σικελία και στις δυτικές ακτές της Ελλάδας και του Ιονίου. Προσαρτά την Κορσική και τη Σαρδηνία.
550 περίπου
Ο Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης, έμπορος από την Αλεξάνδρεια και αργότερα μοναχός, εκδίδει τη 12τομη «Χριστιανική Τοπογραφία», ένα πολύτιμο έργο για τα ταξίδια και τις εμπειρίες του στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό, στις αρχές του 6ου αιώνα.
550
Η εκκλησία της Λαζικής χωρίζεται από την Αρμενική. Η εκκλησία της Αρμενίας παραμένει ανεξάρτητη ενώ της Λαζικής (Γεωργία) υπάγεται στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
551 Άνοιξη
Ο Βέσσας, magister militum στην Αρμενία, καταλαμβάνει την πόλη Πέτρα στη Λαζική και καταστρέφει τα τείχη της. Ακολουθούν συγκρούσεις με τους Πέρσες (υπό τον Μερμερόη) που καταλαμβάνουν κάποιες πόλεις, αλλά αποτυγχάνουν να καταλάβουν την Αρχαιόπολη. Οι χαμηλής κλίμακας εχθροπραξίες στην περιοχή με τους Πέρσες θα συνεχιστούν τα επόμενα 10 χρόνια.
551
Ο ευνούχος Ναρσής, μετά τον ξαφνικό θάνατο του Γερμανού (ξαδέρφου του Ιουστινιανού) αναλαμβάνει την αρχηγία της εκστρατείας στην Ιταλία, σε ηλικία 73 ετών. Αποβιβάζεται με μια μεγάλη δύναμη 20.000 - 30.000 αντρών στη Βενετία και κατευθύνεται προς τη Ραβέννα για να αποφύγει ένα στρατό 50.000 Φράγκων και Γότθων που τον περιμένει στα βόρεια.
551 9-7-551
Η Βηρυτός καταστρέφεται από μεγάλο σεισμό και τσουνάμι. 30.000 νεκροί.
551
Ο Οστρογότθος βασιλιάς Τωτίλα στέλνει για αντιπερισπασμό έναν στόλο 300 πλοίων να επιτεθεί στη Δυτική Ελλάδα. Ο γοτθικός στόλος αφού ρήμαξε τα Επτάνησα «αιφνιδίως επέπεσεν κατά της Ηπείρου, ής ελεηλάτησεν τα περί την Δωδώνην χωρία και διαφερόντως την Νικόπολιν και την Άγχισον» (Προκόπιος). Μετά από αυτή την καταστροφή, η Νικόπολις, μια από τις πιο σημαντικές πόλεις της Ύστερης Αρχαιότητας, δεν θα ανακάμψει ποτέ.
551 Φθινόπωρο
Ναυμαχία στη Σένα Γκάλικα (Σενιγκάλλια). Ένας βυζαντινός στόλος καταστρέφει εντελώς έναν γοτθικό στόλο 47 πλοίων που είχε αποκλείσει το λιμάνι της Αγκώνας. Ο ανεφοδιασμός των Βυζαντινών δυνάμεων στην Ιταλία είναι πλέον ανεμπόδιστος.
551
Δημοσιεύονται οι 7 από τους 8 τελικά τόμους του ιστορικού έργο του Προκοπίου «Υπέρ των πολέμων λόγοι» που καλύπτει την περίοδο 527-554 και εξιστορεί τις εκστρατείες του Βελισαρίου κατά των Περσών (βιβλία Α’ και Β’), των Βανδάλων (βιβλία Γ’ και Δ’) και των Γότθων (Ε’ και Ζ’).
551 περίπου
Ο ιστορικός Ιορδάνης ο Αλανός (ή Ιορδάνης ο Γότθος) συγγράφει στα Λατινικά το έργο Getica που αφορά την ιστορία των Γότθων. Ο Ιορδάνης έχει κάποιες ανακρίβειες, π.χ. θεωρεί τους Γέτες Γότθους ενώ είναι θρακική φυλή, αλλά κατά τα άλλα δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την περιοχή και για την εποχή. Το έργο βασίζεται εν μέρει σε παλιότερο χαμένο έργο του Κασσιόδωρου.
551 551-555
Μικρή βυζαντινή δύναμη 2.000 αντρών με επικεφαλής τον υπέργηρο συγκλητικό Λιβέριο αποστέλλεται στη Νότια Ισπανία και σημειώνει απρόσμενη επιτυχία. Επιβάλλεται εύκολα και το νότιο τέταρτο της Ισπανίας θα γίνει ρωμαϊκή επαρχία για 75 χρόνια.
552 Καλοκαίρι
Μάχη των Βουσταγαλλώρων (ή Ταγινών). Οι Γότθοι συντρίβονται από τον Ναρσή στη θέση Busta Gallorum της Ουμβρίας. Ο βασιλιάς τους Τωτίλα σκοτώνεται. Ο Τεΐα γίνεται ο νέος βασιλιάς των Οστρογότθων και διατάσσει τη σφαγή 300 παιδιών από τη Ρώμη που κρατούσαν ως ομήρους οι Γότθοι. Ο Ναρσής βαδίζει προς τη Ρώμη την οποία καταλαμβάνει σχετικά εύκολα.
552 περίπου ★★
Το μυστικό του μεταξιού Μοναχοί από τη Σογδιανή μεταφέρουν, κρυφά μέσα σε μπαστούνια μπαμπού, αυγά μεταξοσκώληκα από την Κίνα στο Βυζάντιο. Έτσι η παραγωγή μεταξιού έρχεται για πρώτη φορά στην Ευρώπη, όπου για τους επόμενους αιώνες θα είναι μονοπώλιο του Βυζαντίου και κρατικό απόρρητο.
553 ή τέλος 552 ★★
Μάχη Βεζουβίου Μάχη του Βεζουβίου ή μάχη του Mons Lactarius, νότια από τη Νάπολη. Αποφασιστικής σημασίας νίκη του στρατού του Ναρσή επί των Οστρογότθων μετά από αιματηρή μάχη σώμα με σώμα. Ο βασιλιάς των Οστρογότθων Τεΐα σκοτώνεται.
553
★★★
Το τέλος του Γοτθικού πολέμου Ο Γοτθικός πόλεμος τελείωσε. Κάποιες περιοχές στα βόρεια, όπως η Βερόνα, παραμένουν γοτθικές μέχρι το 562. Η Ιταλία ξαναγίνεται για λίγο μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το Οστρογοτθικό Βασίλειο που κράτησε 60 χρόνια είναι παρελθόν. Οι περισσότεροι Οστρογότθοι μετά τον πόλεμο μεταναστεύουν, με την ανοχή των Βυζαντινών, στη σημερινή Αυστρία και κάποιοι στη νότια Γαλλία.
553 5-5-553
Ε΄ Οικουμενική Σύνοδος Συνέρχεται στην Κωνσταντινούπολη η Ε’ Οικουμενική Σύνοδος στην οποία καταδικάζεται ο Μονοφυσιτισμός. Η σύγκλησή της οφείλεται στις προσπάθειες του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α’ να υπάρχει ένα ενιαίο δόγμα σε ολόκληρη την Αυτοκρατορία.
554 Αύγουστος
Ο Ιουστινιανός με «Πραγματιστική Κύρωση» προγραμματίζει την οικονομική και πολιτική ανασυγκρότηση της Ιταλίας.
554 14-8-554
Μεγάλος σεισμός στην Κωνσταντινούπολη με πολλά θύματα. Το επίκεντρο βρίσκεται στη ΝΔ Μικρά Ασία όπου οι ζημιές είναι πολύ μεγαλύτερες.
554
Ο Λιβέριος στην Ισπανία καταλαμβάνει τη Γρανάδα. Ο βασιλιάς των Βησιγότθων αναγνωρίζει την επικυριαρχία των Βυζαντινών στη νότια Ισπανία.
554 Οκτώβριος
Μάχη του Βολτούρνου. Ο Ναρσής εξολοθρεύει στην περιοχή της Καμπανίας Αλαμανούς και Φράγκους επιδρομείς που ήταν κατάλοιπα από τις συμμαχίες που είχαν συνάψει οι Οστρογότθοι. Από τους αντιπάλους, που ήταν περί τους 20.000, το ένα τρίτο πεθαίνει από δυσεντερία και από τους υπόλοιπους γλυτώνουν μόνο 5.
556
Επανάσταση των Ιουδαίων στην Καισάρεια της Παλαιστίνης (Caesarea Maritima). Θανατώνονται πολλοί χριστιανοί και καίγονται εκκλησίες.
557 14-12-557
Μεγάλος σεισμός στην Κωνσταντινούπολη. Είχαν προηγηθεί άλλοι δύο μεγάλοι σεισμοί την ίδια χρονιά. Ο τρούλος της Αγίας Σοφίας παθαίνει ζημιές. Αρχίζει αμέσως η επισκευή του.
558 7-5-558
Ο τρούλος της Αγιασοφιάς πέφτει κατά τη διάρκεια επισκευών που γίνονταν λόγω των ζημιών στον σεισμό του προηγούμενου Δεκεμβρίου. Οι επισκευές ξαναρχίζουν άμεσα κατ’ εντολήν του Ιουστινιανού.
558
Οι Άβαροι ζητούν και παίρνουν άδεια από το Βυζάντιο να μετακινηθούν από τον Καύκασο προς τα δυτικά διασχίζοντας τα βόρεια Βαλκάνια. Αρχίζουν και εγκαθίστανται στην πεδιάδα της Παννονίας, στη σημερινή Ουγγαρία. Οι Λογγοβάρδοι, που είναι ήδη εγκατεστημένοι εκεί, θα αναγκαστούν να κινηθούν νοτιότερα, στην Ιταλία.
559
Μάχη Μελαντιάδος. Ο Βελισάριος αποκρούει, με μια μικρή δύναμη ιππέων, επιδρομή Κουρτιγούρων και λοιπών βαρβάρων στη Θράκη, κοντά στην Πόλη. Αυτή είναι η τελευταία στρατιωτική ενέργεια του μεγάλου στρατηγού.
559
Πεθαίνει ο ιστορικός Προκόπιος. Τον επόμενο χρόνο εκδίδεται το έργο του «Περί Κτισμάτων» (De aedificiis) που περιγράφει το εκτεταμένο οικοδομικό έργο του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α’.
560
562
Υπογράφεται στο Δαράς η «Πεντηκονταετής Ειρήνη» με τους Πέρσες, με δυσμενείς οικονομικούς όρους για το Βυζάντιο. Ο Ιουστινιανός υποχρεώνεται στην καταβολή ετήσιας εισφοράς (30.000 νομίσματα), ενώ οι Πέρσες υποχρεώνονται να αποχωρήσουν από τη Λαζική. Η ειρήνη θα διαρκέσει 10 χρόνια.
562
Ο Βελισάριος δικάζεται για συνωμοσία εναντίον του αυτοκράτορα, καταδικάζεται και φυλακίζεται. Λίγο αργότερα, ο Ιουστινιανός του δίνει χάρη και αφήνεται ελεύθερος. Σύμφωνα με έναν μεταγενέστερο θρύλο (που μάλλον δεν αληθεύει), ο μεγάλος στρατηγός θα καταντήσει ζητιάνος.
563 23-12-563
Εγκαινιάζεται για δεύτερη φορά ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, ο τρούλος του οποίου είχε υποστεί σημαντικές καταστροφές από σεισμό το 557. Τις εργασίες συντονίζει ο Ισίδωρος ο Νεώτερος, ανιψιός του Ισίδωρου που είχε σχεδιάσει αρχικά την Αγία Σοφία. Το κόστος ανήλθε σε 20.000 λίβρες χρυσού. (1 λίβρα=~0,32χλγ.) Ο ναός παίρνει την τελική του μορφή.
564
Ο Ιουστινιανός υιοθετεί τις αντιλήψεις του Αφθαρτοδοκητισμού, μιας αιρετικής δοξασίας που υποστηρίζει ότι η σάρκα του Ιησού παρέμεινε άφθαρτη. Προσπαθεί να τις εντάξει στο Ορθόδοξο δόγμα. Ο πατριάρχης Ευτύχιος αρνείται να προσυπογράψει τα σχετικά διατάγματα και στις αρχές της επόμενης χρονιάς θα αντικατασταθεί.
565 9-1-565
Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως καθαιρείται επειδή αρνείται να επικυρώσει τον Αφθαρτοδοκητισμό του Ιουστινιανού (που θεωρείται απόχρωση του Μονοφυσιτισμού). Τον Απρίλιο, στον πατριαρχικό θρόνο ανεβαίνει ο Ιωάννης Γ’ Σχολαστικός.
565 Μάρτιος
Ο Βελισάριος, ίσως ο μεγαλύτερος στρατηγός του Βυζαντίου, πεθαίνει σε ηλικία 65 ετών περίπου. Οι νικηφόρες εκστρατείες του έφεραν μεγάλη αύξηση της βυζαντινής επικράτειας.
565 11-11-565 ★★
Θάνατος Ιουστινιανού Θάνατος Ιουστινιανού σε ηλικία 83 ετών, μετά από 38 χρόνια στο θρόνο. Η βασιλεία του θα θεωρηθεί η καλύτερη περίοδος του Βυζαντίου.
565 15-11-565
Ιουστίνος Β’ Μετά το θάνατο του Ιουστινιανού ανακηρύσσεται αυτοκράτορας ο ανιψιός του Ιουστίνος Β’, ο οποίος θα παραμείνει στο θρόνο μέχρι τις 5 Οκτωβρίου του 578.
566
Σλαβικά φύλα πιεζόμενα από τους Αβάρους (που κινούνται με την άδεια των Βυζαντινών από την περιοχή βορείως της Κασπίας προς τη λεκάνη των Καρπαθίων) αρχίζουν και μετακινούνται νότια από τον Δούναβη μέσα σε εδάφη της αυτοκρατορίας.
566
Ένας βυζαντινός στρατός με επικεφαλής τον Βαδουάριο, γαμπρό του Ιουστίνου Β’, αποστέλλεται στον Κάτω Δούναβη για να βοηθήσει τους Γέπιδες κατά των Λομβαρδών. Το αντάλλαγμα θα ήταν η πόλη Σίρμιον, που όμως οι Γέπιδες αρνούνται να παραχωρήσουν στο Βυζάντιο, όπως είχαν υποσχεθεί, μετά την επιτυχή έκβαση της εκστρατείας. Οι Βυζαντινοί αποχωρούν και οι Γέπιδες ηττώνται από τους Λομβαρδούς.
567
Το Βυζάντιο ανακτά το Σίρμιο, στον ποταμό Σάβα, από τους Γέπιδες. Τον επόμενο χρόνο την πόλη θα πολιορκήσουν ανεπιτυχώς οι Άβαροι, που στο μεταξύ έχουν καταλύσει το βασίλειο των Γεπιδών στη σημερινή Ουγγαρία.
567
Οι Άβαροι, νομαδικός λαός τουρκομογγολικής προέλευσης που είχαν πρωτοεμφανιστεί με πρεσβεία τους στην Πόλη 10 χρόνια πριν, εγκαθίστανται στην Κάτω Παννονία (περίπου σημερινή Ουγγαρία) όπου ζουν ήδη οι Γέπιδες και οι γερμανικής προελεύσεως Λομβαρδοί.
567
Οι Λομβαρδοί ή Λογγοβάρδοι σε συμμαχία με τους Αβάρους εξοντώνουν τους Γέπιδες. Λίγο μετά οι Λομβαρδοί (που είχαν μεταναστεύσει από τη Γερμανία στην Παννονία μετά το 450) θα μεταναστεύσουν στη βυζαντινή Ιταλία.
568
★★
Εισβολή Λομβαρδών Οι Λομβαρδοί (ή Λογγοβάρδοι) εισβάλλουν στην Ιταλία υπό την ηγεσία του Αλβοΐνου. Ο λόγος της εισβολής είναι είτε ο ερχομός των Αβάρων είτε η εγνωσμένη αδυναμία των Βυζαντινών στην Ιταλία. Η Βόρεια Ιταλία θα χαθεί για τους Βυζαντινούς μέσα σε λίγα χρόνια. Το Λομβαρδικό βασίλειο θα επιβιώσει μέχρι το 774.
568
Οι Βυζαντινοί ακούνε πρώτη φορά για τους Τούρκους –ένα συνονθύλευμα νομαδικών φυλών στις παρυφές της Κίνας που την περίοδο 552-568 είχαν ενωθεί. Το 568 ο μέγας χάνος Μοκάν Χαν (ελληνιστί, Διζάβουλος) στέλνει πρέσβεις στην Κ/Πολη και πετυχαίνει μια –βραχύβια– συμφωνία για το εμπόριο μεταξιού παρακάμπτοντας τους Πέρσες που επέβαλλαν μεγάλους δασμούς. Ο Ιουστίνος Β’ ανταποδίδει την επίσκεψη με πρεσβεία υπό τον Ζήμαρχο.
568
Ο αυτοκράτωρ Ιουστίνος Β’ και η σύζυγός του Σοφία στέλνουν στον Πάπα, για να βελτιωθούν οι σχέσεις με τη Ρώμη, τον «Σταυρό του Ιουστίνου» ή «Σταυρό του Βατικανού» (Crux Vaticana), έναν σταυρό με βαρύτιμα πετράδια και με Τίμιο Ξύλο. [Ο Σταυρός φυλάσσεται ακόμα στο Βατικανό.]
568
Ιδρύεται το Χαγανάτο των Αβάρων, με κέντρο την Παννονία, που στην ακμή του, στις αρχές του 7ου αι., περιλαμβάνει εδάφη από τις σημερινές χώρες Αυστρία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Κροατία, Ελλάδα (μέχρι Πελοπόννησο) κ.ά. Ιδρυτής του ο χαγάνος Μπαγιάν Α’ (Βαϊανός).
568
Οι Βησιγότθοι αρχίζουν επιθέσεις στην Ανδαλουσία και καταπατούν βυζαντινές περιοχές που είχαν αποκτηθεί επί Ιουστινιανού.
569 569-572
Το Μιλάνο κυριεύεται από τους Λογγοβάρδους. Ένα μεγάλο μέρος των Ιταλικών κτήσεων του Βυζαντίου χάνεται σταδιακά περνώντας στα χέρια των Λογγοβάρδων.
569
Ο Γκαρμούλ, βασιλιάς της Αλτάβα (βερβερο-ρωμαϊκό χριστιανικό κρατίδιο στη σημερινή Αλγερία), επιτίθεται στις βυζαντινές επαρχίες της Αφρικής. Ο έπαρχος Θεόδωρος σκοτώνεται. Οι μάχες θα συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια, και ακόμα δύο έπαρχοι θα σκοτωθούν.
570
570
Τα ταμεία είναι άδεια από την εποχή των δαπανηρών πολέμων του Ιουστινιανού και ο Ιουστίνος Β’ αρνείται να πληρώσει τους Αβάρους (τους πλήρωνε για να μην κάνουν ληστρικές επιδρομές). Στη σύγκρουση που ακολουθεί, ο Magister utriusque militiae Τιβέριος ηττάται και υπογράφει ανακωχή επαναλαμβάνοντας τις ετήσιες πληρωμές.
572
Ο Ιουστίνος Β’ αρνείται να πληρώσει την ετήσια εισφορά στην Περσία καταπατώντας την 50ετή ειρήνη του 562. Οι Πέρσες κηρύττουν τον πόλεμο στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ο Ιουστίνος στέλνει στρατό να πολιορκήσει τη Νίσιβη.
572
Μετά από 3ετή πολιορκία, ο βασιλιάς Αλβοΐνος των Λογγοβάρδων καταλαμβάνει την Παβία (Ticinum) και την κάνει πρωτεύουσα του Λομβαρδικού Βασιλείου της Ιταλίας.
572 28-6-572
Ο βασιλιάς Αλβοΐνος των Λογγοβάρδων δολοφονείται από τη σύζυγό του Ροζαμούνδη που ήταν κόρη του Γέπη βασιλιά Κουνιμόνδου. Αφορμή για τον φόνο ήταν ο εξαναγκασμός της Ροζαμούνδης να πιει κρασί από το επιχρυσωμένο κρανίο του νεκρού πατέρα της. Η Ροζαμούνδη, μετά τον φόνο καταφεύγει στη βυζαντινή Ραβέννα. Σε λίγο οι Λομβαρδοί θα πολιορκήσουν χωρίς αποτέλεσμα τη Ραβέννα.
573
Οι Πέρσες καταλαμβάνουν το ισχυρό φρούριο Δαράς (στην επαρχία Ντιγιαρμπακίρ, στη NA Τουρκία κοντά στα σύνορα με τη Συρία) μετά από 6μηνη πολιορκία. Πιστεύεται ότι το γεγονός θα είναι η αιτία των σοβαρών ψυχολογικών προβλημάτων του Ιουστίνου Β’.
573
Με μια παράλληλη εισβολή (σε σχέση με αυτή στο Δαράς) οι Πέρσες καταλαμβάνουν την Απάμεια και την Αντιόχεια.
574
Ο αυτοκράτορας Ιουστίνος Β’ χάνει τα λογικά του (ίσως λόγω της ήττας στο Δαράς). Την εξουσία ασκεί πλέον η γυναίκα του Σοφία με τον καίσαρα Τιβέριο που προηγουμένως ήταν magister militum και πιο πριν κόμης εξκουβιτόρων και φίλος του Ιουστίνου. Ο Τιβέριος είναι επιλογή της Σοφίας.
574
Η αυτοκράτειρα Σοφία και ο καίσαρας Τιβέριος πετυχαίνουν μια μονοετή κατάπαυση εχθροπραξιών με τους Πέρσες έναντι 50.000 χρυσών σόλιδων. Η ειρήνη αφορά μόνο την άνω Μεσοποταμία. Στον Καύκασο ο πόλεμος συνεχίζεται.
575
Μια βυζαντινή δύναμη υπό τη διοίκηση του Μαυρικίου (του μετέπειτα αυτοκράτορα) σημειώνει επιτυχίες εναντίον των Περσών και τους διώχνει από την Καππαδοκία όπου είχαν διεισδύσει την προηγούμενη περίοδο.
576
Αποτυχημένη εκστρατεία υπό τη διοίκηση του Βαδουάριου εναντίον των Λομβαρδών στην Ιταλία. Ο Βαδουάριος ηττάται και σκοτώνεται Η Ρώμη σώζεται, αλλά οι υπόλοιπες κτήσεις στη Βόρεια Ιταλία χάνονται. Οι Λομβαρδοί είναι πλέον κύριοι των τριών τετάρτων της ιταλικής χερσονήσου.
576
Σημαντική νίκη του magister militum per Orientem Ιουστινιανού εναντίον των Περσών στην περιοχή Μελιτηνής. Επικεφαλής των Περσών ήταν ο ίδιος ο Χοσρόης Α’ που παραλίγο να αιχμαλωτιστεί. Ανάμεσα στα λάφυρα είναι 24 πολεμικοί ελέφαντες που αποστέλλονται στην Κωνσταντινούπολη.
576
Από τώρα και στο εξής στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου υπάρχουν δύο πατριάρχες: ο ένας για τους πιστούς που ακολουθούν το Χαλκηδόνιο δόγμα και ο άλλος για τους Μονοφυσίτες (Κόπτες).
577
Οι Άβαροι εισβάλλουν στα Βαλκάνια. Κάνουν ληστρικές επιδρομές νότια του Δούναβη. Το 578 ηρεμούν αφού αποσπάσουν ετήσιο φόρο από το Βυζάντιο 80.000 σόλιδους.
577
Νομοκάνων Ο πατριάρχης Γ’ Σχολαστικός συλλέγει τους ιερούς κανόνες και κωδικοποιεί το Εκκλησιαστικό Δίκαιο. (Η εργασία αυτή του είχε ανατεθεί προτού γίνει Πατριάρχης.) Διαμορφώνεται έτσι ο πρώτος Νομοκάνων της Ορθόδοξης εκκλησίας.
577
Μια βυζαντινή δύναμη υπό τον στρατηγό Ιουστινιανό εισβάλλει βαθιά στο περσικό έδαφος, στην Αλβανία (του Καυκάσου) και το Αζερμπαϊτζάν, φτάνοντας μέχρι το σημερινό βόρειο Ιράν. Λίγο αργότερα ο Ιουστινιανός θα νικηθεί στην Αρμενία και θα αντικατασταθεί.
577
Ο μελλοντικός αυτοκράτορας Μαυρίκιος, προστατευόμενος του καίσαρα Τιβερίου, διορίζεται αρχιστράτηγος της Ανατολής (magister militum per Orientem) αντικαθιστώντας τον Ιουστινιανό, παρόλο που έχει ελάχιστη στρατιωτική εμπειρία (είναι όμως εξαιρετικά ικανός).
577 14-12-577
Μεγάλος σεισμός στην Κωνσταντινούπολη. Πολλά θύματα και πολλές ζημιές στα τείχη και στις εκκλησίες. Οι νεκροί μένουν άταφοι για μέρες. Είχε προηγηθεί σεισμός τον Οκτώβριο που προκάλεσε τσουνάμι με πολλούς νεκρούς.
578
Ο στρατηγός Μαυρίκιος κάνει επιδρομές σε περσικό έδαφος, σε αμφότερες τις πλευρές του Τίγρη. Καταλαμβάνει και καταστρέφει τα Σίγγαρα (ισχυρό φρούριο που από τότε δεν ξανακούστηκε). Οι νίκες του φέρνουν τους Πέρσες σε δύσκολη θέση. Τους αναγκάζουν να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για ειρήνευση.
578 5-10-578
Πεθαίνει ο αυτοκράτορας Ιουστίνος Β’ σε ηλικία 58 ετών, μετά από 13 χρόνια στον θρόνο. Τα τελευταία 5 χρόνια είχε χάσει τα λογικά του.
578 6-10-578
Τιβέριος Β’ Αυτοκράτορας του Βυζαντίου ανακηρύσσεται ο Τιβέριος B’, ο οποίος θα παραμείνει στον θρόνο μέχρι τις 14 Αυγούστου του 582. Αρνείται να παντρευτεί τη χήρα του προκατόχου του Σοφία, καθώς είναι ήδη παντρεμένος.
578
Ο νέος αυτοκράτορας Τιβέριος Β’ μοιράζει αφειδώς χρήματα στον στρατό και στους φτωχούς καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του. Παράλληλα μειώνει τη φορολογία. Φημολογείται ότι βρήκε δύο θησαυρούς (ένας εκ των οποίων του Ναρσή). Πάντως στο τέλος τα ταμεία του κράτους είναι άδεια.
578
Ο magister militum Αφρικής Γεννάδιος καταλύει το Βερβερο-Ρωμαϊκό Βασίλειο της Αλτάβα στη Βόρεια Αλγερία και προσαρτά τα εδάφη του.
578 περίπου
O Τιβέριος B’ επαναφέρει εξουσίες και προνόμια των Δήμων (Πράσινων και Βένετων) που είχαν αφαιρεθεί μετά τη Στάση του Νίκα, το 532.
578 περίπου
Σταματούν οι διώξεις κατά των Μονοφυσιτών που έχουν διχάσει την Αυτοκρατορία.
579
★★★
Αρχή της καθόδου των Σλάβων Αρχίζουν επιδρομές των Σλάβων στα Βαλκάνια. Κατεβαίνουν όλο και πιο νότια. Μια χαρακτηριστική διαφορά από άλλους βαρβάρους επιδρομείς είναι ότι οι Σλάβοι πολεμιστές είναι πεζοί.
579
Συμμαχία του Βυζαντίου με έναν από τους ηγεμόνες των Βησιγότθων στην Ισπανία. Περιορίζονται οι επιθέσεις των επαναστατημένων Βησιγότθων στις βυζαντινές κτήσεις εκεί.
579
Θάνατος του Πέρση βασιλιά Χοσρόη Α’. Οι εχθροπραξίες για λίγο σταματούν, αλλά διακόπτονται και οι διαπραγματεύσεις για ειρήνη. Νέος Πέρσης βασιλιάς ο Ορμίσδας Δ’.
580
580
Η ρωμαϊκή σύγκλητος στέλνει αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη με δώρα (3.000 λίβρες χρυσού) κάνοντας έκκληση για αποστολή βοήθειας εναντίον των εισβολέων Λομβαρδών. Ο Τιβέριος δεν είναι σε θέση να βοηθήσει λόγω Περσών.
580
Οι Άβαροι αρχίζουν να πολιορκούν το Σίρμιον (σημ. Sremska Mitrovica, Σερβία). Το Sirmium ήταν παλιά ρωμαϊκή πόλη πάνω στον ποταμό Σάβα, από τις πιο σημαντικές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, πρωτεύουσα της Υπαρχίας Ιλλυρικού (μέχρι το 379) και παλιότερα της Παννονίας Σεκούντα. Οι Άβαροι θεωρούν ότι το Σίρμιον, ως μέρος του Βασιλείου των Γεπιδών του οποίου είναι κληρονόμοι, τους ανήκει δικαιωματικά.
580
Τα βυζαντινά στρατεύματα με αρχηγό τον Μαυρίκιο, σε εκστρατεία κατά των Περσών εισβάλλουν στην Αρζανηνή της Αρμενίας και μετά διαβαίνουν τον ποταμό Ευφράτη φτάνοντας κοντά στην Κτησιφώντα. Οι Πέρσες σταματούν τις επιδρομές στα βυζαντινά εδάφη και οπισθοχωρούν για να υπερασπιστούν τις πόλεις τους.
582
Οι Βυζαντινοί αποτυγχάνουν να καταλάβουν την Κτησιφώντα και κατηγορούν γι’ αυτό τους συμμάχους τους Γασσανίδες (Χριστιανοί Άραβες). Ο ηγέτης τους Αλ Μουντίρ (Αλαμούνδαρος) συλλαμβάνεται και οδηγείται στην Κωνσταντινούπολη, αλλά αθωώνεται από τον Τιβέριο. Παραμένει στην Πόλη εξόριστος. Το περιστατικό απομακρύνει αυτή τη φυλή από το Βυζάντιο.
582
Νίκη του στρατηγού Μαυρικίου εναντίον των Περσών στην περιοχή της Κωνσταντίνης. Απελευθερώνονται ανατολικές επαρχίες από τους Πέρσες.
582
★★
Νέα απειλή: Άβαροι Μετά από προσπάθειες δύο ετών οι Άβαροι καταλαμβάνουν το Σίρμιον (στη σημ. Σερβία). Ο αυτοκράτορας Τιβέριος αναγκάζεται να συναινέσει στην παράδοση της πόλης αδυνατώντας να στείλει ενισχύσεις λόγω Περσών. Το Σίρμιον καταστρέφεται και οι Βυζαντινοί χάνουν ένα σημαντικό προπύργιο. Οι Άβαροι μπορούν να επιδράμουν πλέον ανεμπόδιστα στα νότια Βαλκάνια.
582 13-8-582
Μαυρίκιος Ο Μαυρίκιος, πετυχημένος στρατηγός και γαμπρός του Τιβερίου, αναγορεύεται αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Τον είχε χρίσει διάδοχό του ο Τιβέριος λίγο πριν πεθάνει από τροφική(;) δηλητηρίαση. Στον βυζαντινό θρόνο θα παραμείνει μέχρι τις 23 Νοεμβρίου του 602.
582
Ο Ιωάννης Μυστάκων διορίζεται magister militum per Orientem και αντιμετωπίζει τους Πέρσες, υπό τον στρατηγό Καρδαριγάν, στην Αρμενία. Μετά από δύο ήττες, αντικαθίσταται από τον Φιλιππικό (που είναι κουνιάδος του αυτοκράτορα).
583
Ο Μαυρίκιος σταματά τις πληρωμές των Αβάρων και αυτοί, υπό την ηγεσία του χαγάνου Μπαγιάν (Βαϊανός) αρχίζουν επιδρομές στα Βαλκάνια. Οι Άβαροι καταλαμβάνουν τις οχυρές πόλεις Σιγγιδόνα (Βελιγράδι) και Βιμινάκιο στον Δούναβη, και φτάνουν ως την Αγχίαλο (Βουλγαρία), καταστρέφοντας ουσιαστικά την οχυρωμένη συνοριακή ζώνη (limes) κατά μήκος του Δούναβη.
583
Επιδρομές Αβάρων και Σλάβων στη νότια Ελλάδα. Φτάνουν μέχρι την Πελοπόννησο. Οι κάτοικοι αναζητούν καταφύγιο στα φρούρια και στα βουνά. Τα χωριά ερημώνουν. Οι κάτοικοι της Λακωνίας οχυρώνονται στη Μονεμβασιά, που από τότε θα εξελιχθεί σε μια από τις σημαντικές καστροπολιτείες του Ελλαδικού χώρου.
584
Οι Βησιγότθοι καταλαμβάνουν την υπό βυζαντινό έλεγχο Κόρδοβα στην Ισπανία.
584
★★★
Εξαρχάτο Ραβέννας Ιδρύεται το βυζαντινό Εξαρχάτο της Ραβέννας στο οποίο υπάγονται ως δουκάτα όλες οι βυζαντινές επαρχίες της Ιταλίας (χωρίς Σικελία, Σαρδηνία, αλλά με Ρώμη, Βενετία, Καλαβρία, Νάπολη, Πεντάπολη Αδριατικής κ.λπ.). Το Εξαρχάτο θα υπάρχει μέχρι το 751.
584
Οι Σλάβοι με αρχηγό τον Αρδάγαστο εισβάλλουν στη Θράκη. Οι ανεπαρκείς στην περιοχή βυζαντινές δυνάμεις (λόγω Περσικών Πολέμων) αδυνατούν να τους αντιμετωπίσουν, αλλά ο διοικητής της Αδριανούπολης Κομεντίολος τους παρενοχλεί, σημειώνει κάποιες νίκες και τους εμποδίζει να κατευθυνθούν προς την Κωνσταντινούπολη. Κάτι παρόμοιο θα συμβεί και το 585, και οι Σλάβοι εισβολείς θα αποκρουσθούν ξανά από τον Κομεντίολο.
586 Άνοιξη
Νίκη των Βυζαντινών υπό τον Φιλιππικό εναντίον των Περσών, υπό τον Καρδαριγάν, στη θέση Σολάχων (σύνορα Συρίας-Τουρκίας). Η μάχη διεξάγεται αποκλειστικά από το ιππικό –και από τις δύο πλευρές.
586 Σεπτέμβριος ★★
Πολιορκία Θεσσαλονίκης από Σλάβους 100.000 Σλάβοι πολιορκούν τη Θεσσαλονίκη επί μία εβδομάδα. Η πόλη δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένη, αλλά η κακή οργάνωση των Σλάβων και η άγνοια πολιορκητικών τεχνικών οδηγεί την πολιορκία σε αποτυχία [κατ’ άλλους, αυτό συνέβη το 597]. Η σωτηρία της πόλης αποδίδεται από τους κατοίκους στον Άγιο Δημήτριο.
587
Οι Σλάβοι πολιορκούν ανεπιτυχώς την Αδριανούπολη.
587
Συνέρχεται στην Κωνσταντινούπολη Σύνοδος Πατριαρχών και επισκόπων της Ανατολής, η οποία απονέμει στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τον τίτλο του «Οικουμενικού». Έτσι ο πατριάρχης Ιωάννης Δ’ ο Νηστευτής είναι ο πρώτος που παίρνει επίσημα τον τίτλο «Οικουμενικός Πατριάρχης». Ο πάπας Πελάγιος Β΄ αντιδρά και διακόπτει την επικοινωνία με τους Βυζαντινούς ιερωμένους.
588 Απρίλιος
Ο στρατός της Ανατολής στασιάζει και διώχνει τον magister militum per Orientem Πρίσκο, επειδή ο Μαυρίκιος μείωσε τους μισθούς κατά 25%. Ο δούκας της Φοινίκης Γερμανός ορίζεται προσωρινά διοικητής.
588
Μάχη Μαρτυροπόλεως. Σημαντική νίκη των Βυζαντινών υπό τον στρατηγό Γερμανό εναντίον των Περσών κοντά στη Μαρτυρόπολη (στην επαρχία Ντιγιαρμπακίρ της Τουρκίας). Οι Πέρσες έχουν βαριές απώλειες ενώ σκοτώνεται ο επικεφαλής στρατηγός Μαρούζας.
588
Οι Λομβαρδοί, που έχουν επικρατήσει σε μεγάλο μέρος της Ιταλίας, ασπάζονται τον Χριστιανισμό. Είναι όμως οπαδοί της αίρεσης του Αρείου.
589
Οι Πέρσες καταλαμβάνουν, έπειτα από προδοσία, την οχυρή πόλη Μαρτυρόπολη.
589
Σύνοδος του Τολέδο στην Ισπανία. Οι Βησιγότθοι αρνούνται επίσημα τον Αρειανισμό. Στα πρακτικά προστίθεται το filioque στο σύμβολο της πίστεως. Είναι η πρώτη επίσημη εμφάνιση του filioque, αλλά ίσως να πρόκειται για μεταγενέστερη εμβόλιμη προσθήκη για να αποδειχθεί η ιστορικότητα του όρου.
589
Ο Πέρσης στρατηγός Βαχράμ Τσομπίν ηττάται στη μάχη του Αράξου, στη Λαζική, από τους Βυζαντινούς υπό τον στρατηγό Ρωμανό. Μετά την ήττα, ο σάχης Ορμίσδας αποπέμπει τον Βαχράμ Τσομπίν, αλλά αυτός στασιάζει και βαδίζει κατά της Κτησιφώντος.
589
Στρατιωτική επανάσταση στην Περσία έχει ως αποτέλεσμα τον φόνο του σάχη Ορμίσδα. Τον θρόνο παίρνει ο σφετεριστής Βαχράμ Τσομπίν και στέφεται ως Βαχράμ ΣΤ’.
590
590
Ο γιος του φονευθέντος Πέρση βασιλιά Ορμίσδα, Χοσρόης Β’ καταφεύγει στην Κωνσταντινούπολη για να αποφύγει τη σύλληψή του από τους επαναστάτες. Ζητά τη συνδρομή του Βυζαντίου για να επανέλθει στον θρόνο.
590
Ο Γρηγόριος Α’ γίνεται Πάπας στη Ρώμη. Ο πρώτος που προέρχεται από τον μοναχισμό. Θα είναι από τους μεγάλους πάπες της ιστορίας. Αρχίζουν αμέσως έργα ανοικοδόμησης της Ρώμης.
590
★★★
Εξαρχάτο Αφρικής Ιδρύεται το Εξαρχάτο της Αφρικής με έδρα την Καρχηδόνα, στο οποίο υπάγονται και η Κορσική με τη Σαρδηνία. Ο Έξαρχος συνδυάζει τους παλιότερους τίτλους του Επάρχου Αφρικής (praefectus praetorio Africae) και του στρατιωτικού διοικητή (magister militum per Africam). Πρώτος έξαρχος είναι ο Γεννάδιος. Το εξαρχάτο θα υπάρχει μέχρι την αραβική κατάκτηση το 698.
591
Μάχη Βαλάραθου κοντά στην αρχαία πόλη των Περσών Κάνζακο ή Γανζάκ ή (ελλ.) Γάζακα στην Περσαρμανία (κάπου στο ΒΔ Ιράν). Ο σφετεριστής του περσικού θρόνου Βαχράμ Τσομπίν (Βαράμης) ηττάται από τον Βυζαντινό στρατηγό Μυστάκων. Ο Χοσρόης Β’ αποκαθίσταται στον θρόνο του με την υποστήριξη του Βυζαντινού αυτοκράτορα.
591
★★
Ειρήνη με την Περσία Τέλος του εικοσαετούς πολέμου με την Περσία. Οι Βυζαντινο–Περσικές σχέσεις γίνονται ξαφνικά πολύ καλές. Ο Χοσρόης Β’ ανεβαίνει στον θρόνο με τη στήριξη του Μαυρικίου. Η Περσία με τη συνθήκη ειρήνης επιστρέφει στο Βυζάντιο το Δαράς, τη Μαρτυρόπολη και μεγάλο τμήμα της Αρμενίας. Η ειρήνη θα κρατήσει 10 χρόνια.
591
Οι Αβαροσλάβοι αρχίζουν συνεχείς επιδρομές στα βυζαντινά εδάφη. Ο Μαυρίκιος, μετά την αποδέσμευση του στρατού από το περσικό μέτωπο αποφασίζει να στραφεί εναντίον τους.
591
Πολιορκία Θεσσαλονίκης από Σλάβους και Αβάρους.
592 περίπου
Ψυχραίνονται οι σχέσεις με τη Ρώμη και τον Πάπα, επειδή ο Μαυρίκιος αποδέχεται τον όρο «Οικουμενικό» για το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Ο τίτλος υπήρχε ανεπίσημα τουλάχιστον από τη Σύνοδο Χαλκηδόνος του 451 ενώ επισημοποιήθηκε σε εκκλησιαστική σύνοδο του 587. Ο πάπας Γρηγόριος Α’ ο Μέγας διαμαρτύρεται έντονα.
592
Ισχυρά βυζαντινά στρατεύματα με αρχηγό τον Πρίσκο διαβαίνουν τον Δούναβη στο ύψος της οχυρής θέσης Δορόστολον και καταδιώκουν τα «των Σκλαβηνών έθνη» που αιφνιδιάζονται. Ο αρχηγός τους Αρδάγαστος παραλίγο να αιχμαλωτιστεί. (Γλύτωσε, αλλά από τότε δεν ξανακούστηκε) Ο Πρίσκος ανακαταλαμβάνει τη Σιγγιδόνα (Βελιγράδι) και άλλες παραδουνάβιες περιοχές. [Κατ’ άλλους τα γεγονότα αυτά διαδραματίστηκαν το 585.]
593
Οι Λομβαρδοί κερδίζουν συνεχώς έδαφος στην Ιταλία. Απειλούν τη Ρώμη. Ο πάπας Γρηγόριος Α’ αναγκάζεται να πληρώσει στον βασιλιά Αγιλούλφο 500 λίβρες χρυσού για να μην επιτεθεί στη Ρώμη.
594
Στο μέτωπο του Δούναβη, ο αδερφός του αυτοκράτορα Πέτρος αντικαθιστά τον Πρίσκο που παράκουσε τη διαταγή του αυτοκράτορα να διαχειμάσει με τον στρατό του βόρεια του Δούναβη. Ο Πέτρος νικά τους Αβάρους στη Μαρκιανούπολη, αλλά χωρίς να τους απωθήσει οριστικά.
595
H Σιγγιδόνα (Singidunum, το σημ. Βελιγράδι) καταλαμβάνεται από τους Αβάρους. Ο στρατηγός Πρίσκος επεμβαίνει και οι Άβαροι αποχωρούν από την πόλη, αφού πρώτα γκρεμίσουν τα τείχη.
597
Οι Άβαροι αιφνιδιαστικά επαναλαμβάνουν τις επιχειρήσεις τους στον Δούναβη. Πολιορκούν τον Πρίσκο στην Τόμι (Κωστάντζα) και νικούν κατά κράτος μια άλλη βυζαντινή δύναμη με ενισχύσεις υπό τον Κομεντίολο. Μετά προελαύνουν ακάθεκτοι μέχρι την Αρκαδιούπολη στην Ανατολική Θράκη, όπου όμως αποδεκατίζονται από την πανώλη και γυρίζουν πίσω.
598
Καθώς οι Άβαροι είναι προ των πυλών της Κωνσταντινούπολης, ο Μαυρίκιος τους πληρώνει και συνάπτεται συνθήκη ανάμεσα στο Βυζάντιο και τους Αβάρους που καθορίζει τον ποταμό Δούναβη ως το σύνορο μεταξύ τους. Οι Βυζαντινοί συμφωνούν να πληρώνουν 120.000 σόλιδους τον χρόνο.
598
Αναγνώριση Λομβαρδικών κατακτήσεων Ανακωχή με τους Λομβαρδούς στην Ιταλία. Το Βυζάντιο, μετά από μεσολάβηση του πάπα Γρηγορίου Α’ του Μεγάλου, αναγνωρίζει την κυριαρχία των Λομβαρδών στις πρόσφατες κατακτήσεις τους στην Ιταλία. Από αυτήν την εποχή η Ρώμη, αν και τυπικά ανήκει στο Βυζάντιο, αρχίζει και γίνεται de facto ανεξάρτητη, με κυβερνήτη τον Πάπα.
599
Ο Μαυρίκιος αρνείται να πληρώσει τα λύτρα για 12.000 Βυζαντινούς στρατιώτες που είναι αιχμάλωτοι των Αβάρων. Μετά από αυτό ο χαγάνος Μπαγιάν (Βαϊανός) δίνει εντολή να σφαγιαστούν όλοι. Η αδιαφορία του Μαυρικίου για την τύχη των στρατιωτών τον κάνει μισητό στον στρατό της Θράκης.
599
Εκστρατεία εναντίον των Αβάρων. Οι Βυζαντινοί αντεπιτίθενται παραβιάζοντας τη συνθήκη με τους Αβάρους και κινούνται δυτικά κατά μήκος του Δούναβη. Επικεφαλής είναι οι Πρίσκος και Κομεντίολος. Ο χαγάνος Μπαγιάν (Βαϊανός) σπεύδει να τους αποκρούσει στο Βιμινάκιον προσπαθώντας να τους εμποδίσει να περάσουν τον Δούναβη.
599
★★
Μάχη στο Βιμινάκιον Ο στρατηγός Πρίσκος νικά τους Αβάρους σε τρεις μάχες στο Βιμινάκιον (ή Viminacium, στη σημερινή Σερβία) και τους προξενεί μεγάλες απώλειες (28.000 νεκροί). Πρόκειται για μεγάλης σημασίας νίκη που θα έχει συνέχεια με νέες νίκες εναντίον των Αβάρων κοντά στον ποταμό Τίσα, μέσα στη χώρα τους. Η απειλή των Αβάρων περιορίζεται για λίγα χρόνια.
Μάχες 
Αυτοκράτορες 