Μάχη της Αδριανούπολης |
χρόνος: 3789 Αυγούστου 378 |
Καταστροφική ήττα από τους Γότθους και θάνατος του αυτοκράτορα Ουάλη | ★ ★ ★ ★ ★ |
εχθρός: Γοτθικά φύλα
|
τοποθεσία: 13 χλμ. βορείως της Αδριανούπολης της Ανατολικής Θράκης
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
τύπος μάχης: Μάχη εκ Παρατάξεως |
πόλεμος: Γοτθικοί Πόλεμοι |
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία |
▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Ουάλης) | ▼ Οι Εχθροί | |
Επικεφαλής: | Αυτοκράτωρ Ουάλης | Αρχηγός Φριτιγέρνης |
Δυνάμεις: | ||
Απώλειες: |
Ιστορικό πλαίσιο: |
Το καλοκαίρι του 376, χιλιάδες Θερβίγγιοι Γότθοι με ηγέτες τον Φριτιγέρνη (Φρίτιγκερν) και τον Αλβίβο (Alvivus) διέσχισαν τον Δούναβη (συν γυναιξί και τέκνοις) και εισήλθαν νότια, στη Βυζαντινή επικράτεια, με την άδεια και τη βοήθεια του αυτοκράτορα Ουάλη, για να γλυτώσουν από τους Ούννους. Όμως, οι παρενοχλήσεις και οι αδικίες εκ μέρους των τοπικών Ρωμαίων διοικητών και η αδιαφορία για τις κακουχίες τους, εξανάγκασαν τους νεοφερμένους να εξεγερθούν. Ο Αυτοκράτωρ Ουάλης (ή Βάλης) ζήτησε από τον Γρατιανό (Flavius Gratianus), τον Αυτοκράτορα της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, να τον βοηθήσει κατά των Γότθων. Για τα επόμενα δύο χρόνια, διεξήχθη σειρά μαχών και αψιμαχιών δίχως ξεκάθαρα αποτελέσματα. Η ακλόνητη θέληση των Γότθων να επιβιώσουν στην περιοχή και η απροσδόκητη ανθεκτικότητά τους απέναντι στους λεγεωνάριους που ήθελαν να τους εκδιώξουν, θα έπρεπε να είχαν προϊδεάσει τους Ρωμαίους ότι δεν ήταν εύκολοι αντίπαλοι. Το 378, ο Ουάλης απεφάσισε να δράσει πιο αποφασιστικά. Μετέφερε δυνάμεις από τη Συρία (τους Άραβες φοιδεράτους της βασίλισσας Μαβίας) και ζήτησε από τον Γρατιανό να τον ενισχύσει με στρατεύματα από τη Γαλατία. Όμως, όταν ο Ουάλης έφθασε στην Αδριανούπολη τον Αύγουστο, δεν περίμενε τις λεγεώνες του Γρατιανού, και παρά τις συμβουλές του Ριχομήρ (του comes domesticorum της Δύσης που είχε στείλει ο Γρατιανός) απεφάσισε να εμπλακεί σε μάχη χωρίς τις δυνάμεις της Δύσης. |
Η Μάχη: |
Μάχη της Αδριανούπολης Ο Αυτοκράτορας Ουάλης ξεκίνησε το πρωί από την Αδριανούπολη με το στράτευμά του και συνάντησε τους Γότθους μετά από πορεία 7 ωρών μέσα σε μια πολύ ζεστή καλοκαιρινή ημέρα. Περί τις 14:30 τα Ρωμαϊκά τμήματα συγκεντρώθηκαν σε αταξία απέναντι στο Γοτθικό στρατόπεδο, το οποίο είχε εγκατασταθεί στην κορυφή ενός λόφου. Οι Γότθοι, πλην του ιππικού τους, είχαν λάβει θέσεις περιμετρικά εμπρός από τις άμαξες που σχημάτιζαν κύκλο, μέσα στον οποίο βρίσκονταν οι οικογένειές τους και τα υπάρχοντά τους. (Το ότι έπρεπε να προστατέψουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους ήταν χωρίς αμφιβολία ένα πολύ ισχυρό κίνητρο για τους Γότθους.) Οι Ρωμαίοι ήταν κουρασμένοι, βαριεστημένοι και ανυπόμονοι. Ένα Ρωμαϊκό απόσπασμα ξεκίνησε τη μάχη δίχως να έχει τέτοιες διαταγές, πιστεύοντας σε μια εύκολη νίκη, όμως απωθήθηκαν εύκολα. Κατόπιν, η αριστερή Ρωμαϊκή πτέρυγα έφθασε στην περίμετρο των αμαξών, πλην όμως το Γοτθικό ιππικό επιτέθηκε και περικύκλωσε τα Ρωμαϊκά τμήματα, που ήδη είχαν χάσει τη συνοχή τους μετά την αποτυχία της πρώτης επίθεσης. Έτσι, ο Ρωμαϊκός στρατός περικυκλωμένος, ευρισκόμενος σε αταξία και σύγχυση, εξαντλημένος από την ζέστη, δίχως ενιαία διοίκηση, χωρίς ορατότητα (λόγω της σκόνης και του καπνού από τα καιόμενα σπαρτά) περιήλθε σε κατάσταση πανικού. Το γοτθικό ιππικό συνέχισε τις επιθέσεις του και η σφαγή συνεχίστηκε μέχρι να πέσει το σκοτάδι. Ο ίδιος ο Ουάλης εγκαταλείφθηκε από τους σωματοφύλακές του. Η τελική του τύχη αγνοείται. Προφανώς φονεύθηκε ανώνυμα στο πεδίο της μάχης, αν και σύμφωνα με μια μαρτυρία, παγιδεύτηκε μέσα σε έναν αχυρώνα σε γειτονικό χωριό και κάηκε ζωντανός. |
Αξιοσημείωτα: |
Μια νέα εποχή ανέτειλε, για τη σπουδαιότητα του ιππικού στους Ευρωπαϊκούς πολέμους. Η καταστροφή των Ρωμαϊκών λεγεώνων είχε σαν αποτέλεσμα να αναδειχθεί το ιππικό ως κυρίαρχη δύναμη στις μάχες για τα επόμενα 1000 χρόνια, αντικαθιστώντας τον υπερτιμημένο πεζό λεγεωνάριο. Κάποιοι υποστήριξαν, μάλιστα, ότι οι Γότθοι νίκησαν επειδή χρησιμοποίησαν μια καινοτομία στον εξοπλισμό των αλόγων: τον αναβολέα. Σήμερα πιστεύεται ότι η εισαγωγή των αναβολέων στην Ευρώπη έγινε λίγο αργότερα. |
Επακόλουθα: |
Η συγκεκριμένη μάχη θεωρείται μία από τις σημαντικότερες μάχες στην Παγκόσμια Ιστορία. Ήταν τέλος εποχής για τους Ρωμαίους που η στρατιωτική υπεροχή τους έναντι των Βαρβάρων δεν ήταν πλέον δεδομένη. Επίσης, εγκαινίασε μια νέα εποχή για το ρόλο του ιππικού στις πολεμικές επιχειρήσεις. Ήταν η χειρότερη ήττα των Ρωμαίων μετά από αυτές που υπέστησαν από τον Αννίβα. Το άμεσο αποτέλεσμα ήταν ότι έγινε δυνατή η παρουσία μιας μεγάλης ξένης εχθρικής δύναμης εντός της επικράτειας. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά: Δημοσθένης Λαμπρινάκης |
|