Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Μάχη Υελίου & Λειμμόχειρος |
χρόνος: 1177 |
| Εξόντωση μετά από ενέδρα μιας μεγάλης δύναμης Σελτζούκων επιδρομέων | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Σελτζούκοι Τούρκοι
|
τοποθεσία: Σε γέφυρα του ποταμού Μαιάνδρου, πιθανόν κοντά στην Αντιόχεια την επί Μαιάνδρω στην επαρχία Αϊντίν της ΝΔ Μικράς Ασίας
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Ενέδρα |
πόλεμος: Πόλεμοι εναντίον των Σελτζούκων Τούρκων |
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Μανουήλ Α’ Κομνηνός) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Μέγας Δομέστικος Ιωάννης Βατάτζης | Άγνωστος |
| Δυνάμεις: | Άγνωστο | 20.000 με 24.000 |
| Απώλειες: | Σχεδόν όλοι εξοντώθηκαν |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Οι Βυζαντινοί, μετά την ήττα του Μανουήλ Α’ Κομνηνού στο Μυριοκέφαλον (1176), δεν έδειξαν μεγάλη προθυμία να ικανοποιήσουν όλους τους όρους που είχε θέσει ο Σελτζούκος σουλτάνος του Ρουμ Κιλίτζ Αρσλάν Β’ (1156–1192) για την παύση των εχθροπραξιών. Ιδιαίτερα καθυστερούσε η καταστροφή των φρουρίων της μεθορίου με τους Σελτζούκους, πράγμα που εξόργισε τον Αρσλάν. Γι’ αυτό, ο σουλτάνος οργάνωσε μια επιδρομή αντιποίνων και έστειλε μια μεγάλη δύναμη ιππικού, που περιλάμβανε και πολλούς Τουρκομάνους νομάδες ως βοηθητικούς, μέσα στη Βυζαντινή επικράτεια, στην κοιλάδα του ποταμού Μαιάνδρου(1) της δυτικής Μικράς Ασίας. Το όνομα του αρχηγού των επιδρομέων είναι άγνωστο, αλλά γνωρίζουμε ότι έφερε τον ανώτερο τίτλο του Ατάμπεη, τον οποίο ο ιστορικός Ν.Χωνιάτης εκ παραφθοράς αποκαλεί «Αταπάκο». Για να σταματήσει τις λεηλασίες των Σελτζούκων, ο Αυτοκράτωρ Μανουήλ Α’ έστειλε ένα στράτευμα με επικεφαλής τον ανιψιό του, τον Μέγα Δομέστικο Ιωάννη Βατάτζη. Τον Βατάτζη συνόδευαν και οι έμπειροι στρατιωτικοί Κωνσταντίνος Δούκας και Μιχαήλ Ασπιέτης. Ο Βατάτζης κινήθηκε προς τη νοτιοδυτική Μικρά Ασία και καθ’ οδόν πέτυχε να ενισχυθεί σημαντικά από τοπικές δυνάμεις από τις περιοχές που περνούσε. |
Η Μάχη: |
 Το σουλτανάτο του Ρουμ τον 12ο αι. Το ασκέρι των Σελτζούκων είχε πάρει τον δρόμο της επιστροφής προς την Τουρκική επικράτεια και πλησίαζε μια στενή διάβαση, στο σημείο όπου ο μεγάλος ανατολικός διάδρομος διασταυρώνονταν με τον Μαίανδρο ποταμό σε μια γέφυρα (που φαίνεται πως ήταν κατεστραμμένη), κοντά στα χωριά, ή οχυρά, του Υελίου και του Λειμμόχειρος. Οι Βυζαντινοί τους περίμεναν εκεί, καθώς το σημείο αποτελούσε υποχρεωτική διάβαση. Φορτωμένοι λάφυρα οι Τούρκοι προχωρούσαν αργά χάνοντας το κύριο τακτικό τους πλεονέκτημα έναντι των Βυζαντινών, την ταχύτητα. Ο Βατάτζης είχε τοποθετήσει περιπόλους παντού και μοίρασε τις δυνάμεις του σε δύο τμήματα. Το πρώτο το παρέταξε εκατέρωθεν του δρόμου, κρυμμένο στα χωριά, σε ενέδρα. Το δεύτερο τμήμα το τοποθέτησε ανατολικά του περάσματος του ποταμού. Οι Βυζαντινοί άφησαν τον μισό τουρκικό στρατό να περάσει και κατόπιν επιτέθηκαν. Η τουρκική στρατιά κομμένη στα δύο δεν μπορούσε να αντιδράσει. Σημαντικό ρόλο στη μάχη έπαιξαν τα ελαφρά τμήματα, που έβαλαν συνεχώς με βέλη, ακόντια και σφενδόνες εναντίον των εξολοθρεύοντας τους ανυπεράσπιστους Σελτζούκους μέσα και γύρω από το ποτάμι. Πολλοί από τους Σελτζούκους στρατιώτες σκοτώθηκαν στην ενέδρα, και μόνο λίγοι από τους χιλιάδες κατάφεραν να επιζήσουν. Ο Σελτζούκος διοικητής, ο Αταπάκος , προσπάθησε να διασπάσει την παγίδα με τους βαριά οπλισμένους της προσωπικής του φρουράς, όμως σκοτώθηκε φτάνοντας στην αντίπερα όχθη. Από τη βυζαντινή πλευρά, ο στρατηγός Μιχαήλ Ασπιέτης έπεσε στη μάχη. Πνίγηκε στο ποτάμι όταν έπεσε από το πληγωμένο άλογό του. |
Επακόλουθα: |
| Η νίκη ήταν σημαντική, αλλά δεν αξιοποιήθηκε πλήρως από τη Βυζαντινή πλευρά, που δεν επεδίωξε περισσότερα πλήγματα εναντίον των Σελτζούκων. Περιορίστηκε μόνο σε λίγα αντίποινα εναντίον των Τουρκομάνων νομάδων (που ήταν εύκολος στόχος, αλλά όχι η πραγματική απειλή). Παρ’ όλα αυτά η νίκη αυτή έδειξε ότι οι συνέπειες από την ήττα του Μυριοκεφάλου δεν ήταν τόσο δραματικές. Το Βυζάντιο είχε ακόμα αξιόμαχο στρατό. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
| Παρατηρήσεις: |
|
|
|