Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Μάχη στο Κοπίδναδον |
χρόνος: 788Σεπτέμβριος 788 |
| Ήττα ενός Βυζαντινού θεματικού στρατού από Άραβες εισβολείς στην Κιλικία | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Άραβες (Αββασίδες)
|
τοποθεσία: Κάπου στην Καππαδοκία, δυτικά από τα όρη του Ταύρου, ίσως κοντά στην αρχαία Παδυανδό, σημερινό Pozanti
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Μάχη εκ Παρατάξεως |
πόλεμος: Εισβολές των Αββασιδών Αράβων στη Μικρά Ασία |
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Ειρήνη η Αθηναία) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Άγνωστος | Άγνωστος |
| Δυνάμεις: | ||
| Απώλειες: |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Μετά τη μεγάλη εισβολή των Αββασιδών στη Μικρά Ασία το 782 και την ήττα των Βυζαντινών στη Βιθυνία, η αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία αναγκάστηκε να υπογράψει συνθήκη ειρήνης σύμφωνα με την οποία το Βυζάντιο υποχρεωνόταν να καταβάλλει στους Άραβες 90.000 χρυσά νομίσματα κάθε Απρίλιο και 70.000 κάθε Ιούνιο. Σε αντάλλαγμα, οι Άραβες δεσμεύονταν να μην διεξάγουν τις «καθιερωμένες» ετήσιες επιδρομές τους στα βυζαντινά εδάφη της Μικράς Ασίας. Η ειρήνη με αυτούς τους ταπεινωτικούς όρους κράτησε 3 χρόνια. Το 785, η αυτοκράτειρα αποφάσισε να σταματήσει την καταβολή του φόρου και ο πόλεμος ξανάρχισε. Οι Άραβες εισέβαλαν στο Θέμα Αρμενιακών, αλλά στις αρχές του 786 οι Βυζαντινοί εκδικήθηκαν καταλαμβάνοντας και ισοπεδώνοντας για μια ακόμη φορά την ευρισκόμενη στην οροσειρά του Ταύρου πόλη Χαντάθ (η παλιά ελληνική πόλη Άδατα σε υψόμετρο 1000 μ.), στην Κιλικία. Η πόλη αυτή ήταν ανέκαθεν το ορμητήριο για τις ετήσιες αραβικές επιδρομές αλλά είχε καταστραφεί το 779 από τους Βυζαντινούς και οι Άραβες στο διάστημα που μεσολάβησε την είχαν ξανακτίσει και οχυρώσει. Ο νέος χαλίφης Χαρούν αλ-Ρασίντ («Ααρών ο Δίκαιος») παρόλο που είχε λάβει ενεργά μέρος στην επιδρομή του 782, όταν έγινε χαλίφης, το 786, δεν έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για να συνεχίσει τις επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία εναντίον του Βυζαντίου. Απλώς οργανώθηκαν κάποιες επιδρομές μικρής κλίμακας, πιθανόν μετά από πρωτοβουλία μουσουλμάνων τοπαρχών στις παραμεθόριες περιοχές. Αυτό άλλαξε το καλοκαίρι του 788, όταν ένα ισχυρό αραβικό εκστρατευτικό σώμα πέρασε από τη διάβση των Κιλικίων Πυλών και εισήλθε στη Βυζαντινή επικράτεια (κάτι που οι Άραβες συνήθιζαν παλιότερα κάθε καλοκαίρι, από την αρχή του 8ου αιώνα). |
Η Μάχη: |
 Τα αντίπαλα στρατεύματα συναντήθηκαν στο Κοπίδνανον. Η τοποθεσία δεν έχει ταυτιστεί με ακρίβεια αλλά πιθανόν να πρόκειται για την πόλη Ποδυανδός ή Πόδανδος της Καππαδοκίας, κοντά στη δυτική έξοδο των Κιλικίων Πυλών. Η μάχη έληξε με ήττα των Βυζαντινών που είχαν βαριές απώλειες. Ένας από τους νεκρούς της μάχης ήταν ο τουρμάρχης(1) του θέματος Ανατολικών Διογένης. Για κάποιο λόγο ο Βυζαντινός ιστορικός Θεοφάνης ο Ομολογητής θεωρεί πολύ σοβαρή αυτή την απώλεια. |
Αξιοσημείωτα: |
| Φαίνεται πως το πιο αξιοσημείωτο για τους Βυζαντινούς σε αυτήν τη μάχη ήταν ο θάνατος του γενναίου τουρμάρχη Διογένη. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το παραπλήσιο όνομα, έχουν οδηγήσει την υπόθεση ότι ίσως ο Διογένης υπήρξε το αρχέτυπο του ήρωα στο έπος του Διγενή Ακρίτα. |
Επακόλουθα: |
| Παρά την ήττα και τις απώλειες, οι συνέπειες αυτής της μάχης δεν πρέπει να υπήρξαν ιδιαίτερα σοβαρές καθώς δεν αναφέρεται κάποια έξαρση των Αραβικών επιθέσεων τα επόμενα χρόνια ούτε επιδείνωση της θέσης των Βυζαντινών στη Μικρά Ασία. Τελικά ίσως ο μόνος λόγος που έχει μείνει αυτή η μάχη στην ιστορία ήταν ο θάνατος του Διογένη και η εικασία περί ταυτοποίησης με τον Διγενή Ακρίτα. |
| Παρατηρήσεις: |
|
|
|