Μάχη του Γιαρμούκ(Μάχη Ιερομύακος ή Μάχη Ιερμουχθά) |
χρόνος: 63620 Αυγούστου 636 |
Ιστορική ήττα από τους Άραβες που οδήγησε στην οριστική απώλεια της Συρίας | ★ ★ ★ ★ ★ |
εχθρός: Άραβες
|
τοποθεσία: Στον ποταμό Ιερομύακα, παραπόταμο του Ιορδάνη, 65 χλμ. από τα υψώματα του Γκολάν, κοντά στο τριεθνές Συρίας-Ιορδανίας-Ισραήλ, στην Ιορδανία
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
τύπος μάχης: Μάχη εκ Παρατάξεως |
πόλεμος: Αραβική Κατάκτηση της Συρίας |
σύγχρονη χώρα:
Ιορδανία |
▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Ηράκλειος) | ▼ Οι Εχθροί | |
Επικεφαλής: | Θεόδωρος Τριθούριος, Βαάνης | Χαλίντ ιμπν αλ-Ουαλίντ |
Δυνάμεις: | 30.000 με 60.000 | 20.000-40.000 |
Απώλειες: | 45% νεκροί | 4.000 |
Ιστορικό πλαίσιο: |
H δραματική κατάληψη της Δαμασκού από τους Άραβες ήταν ένα οδυνηρό πλήγμα για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος έπρεπε να αντιδράσει άμεσα, και ετοίμασε αντεπίθεση μεγάλης κλίμακος. Οργανώθηκε ένας μεγάλος στρατός από τάγματα Βυζαντινών, Σλάβων, Φράγκων, Γεωργιανών, Αρμενίων και Χριστιανών Αράβων (Χασσανίδες). Η δύναμη αυτή οργανώθηκε σε πέντε στρατιές, με αρχιστράτηγο τον Θεόδωρο Τριθούριο (που είχε το αξίωμα του σακελάριου). Στον Βαάνη (ή Βαχάν), ένα Αρμένιο ευγενή και πρώην φρούραρχο της Έμεσας, ανατέθηκε η διοίκηση του θεάτρου επιχειρήσεων. Όταν το στράτευμα αυτό ξεκίνησε να κινείται νοτιοδυτικά, ο Μουσουλμάνος πολέμαρχος Χαλίντ ιμπν αλ-Ουαλίντ εγκατέλειψε τη Δαμασκό (την οποία ανακατέλαβαν προσωρινά οι Βυζαντινοί) και αποσύρθηκε πιο νότια. Οι αντίπαλοι συναντήθηκαν στην κοιλάδα του ποταμού Ιερομύακος (ή Ιερμουχθά κατά τον Θεοφάνη), του σημερινού Γιαρμούκ. |
Η Μάχη: |
Ο ποταμός Γιαρμούκ σήμερα Οι Βυζαντινοί διοικητές δεν κατάφεραν ούτε μια φορά να αντιμετωπίσουν την έφιππη αυτή δύναμη και να χρησιμοποιήσουν τις δυνάμεις τους αποτελεσματικά, παρόλο που υπερτερούσαν κατά πολύ αριθμητικά. Το δικό τους ιππικό ουδέποτε έπαιξε κάποιο σημαντικό ρόλο στη μάχη και έμεινε αδρανές σχεδόν όλες αυτές τις έξι ημέρες, σαν στατική εφεδρεία. Σε καμιά περίπτωση δεν πίεσαν αρκετά με τις επιθέσεις τους και ακόμη κι όταν την τέταρτη ημέρα κόντεψαν να διασπάσουν το μέτωπο των αντιπάλων, δεν μπόρεσαν να αξιοποιήσουν την ευκαιρία, και η στιγμή χάθηκε. Φαίνεται πως υπήρχε μια σημαντική έλλειψη αποφασιστικότητας ανάμεσα στους Βυζαντινούς διοικητές, κάτι που πιθανόν να οφείλεται σε εσωτερικές και προσωπικές διαμάχες. (Αν και η πικρή αλήθεια είναι ότι απλά ήταν λίγοι απέναντι στον Χαλίντ που απέδειξε σε πάνω από 40 μάχες ότι ήταν μεγάλος πολεμιστής και στρατηγός, και ήξερε να κερδίζει μάχες.) Την 6η ημέρα της μάχης, ο Χαλίντ εξαπέλυσε μια καλά σχεδιασμένη και τολμηρή γενική επίθεση. Οι Βυζαντινοί υπερκεράσθηκαν από τους ταχείς ελιγμούς του Αραβικού ιππικού και μετά από σκληρή μάχη, ο Βυζαντινός στρατός αποδιοργανώθηκε, κλονίσθηκε και τελικά κατέρρευσε. Άρχισε μια γενική, άτακτη υποχώρηση, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερη σφαγή, καθώς ο Χαλίντ είχε προνοήσει να φράξει τις εξόδους της κοιλάδας. |
Αξιοσημείωτα: |
Η έφιππη Κινητή Φρουρά του Χαλίντ συγκαταλέγεται στα πιο αποτελεσματικά στρατιωτικά σώματα όλων των εποχών. Η δράση της σε δεκάδες μάχες χάρισε τη νίκη στους Άραβες και έτσι είχε μεγάλη συμβολή στην Αραβική επικράτηση του 7ου αιώνα. Τα πλεονεκτήματα της μονάδας ήταν ότι είχε εξαιρετικά άλογα (αραβικά, βεβαίως) και ότι είχε ελαφρύ οπλισμό κάτι που την έκανε γρήγορη και ευέλικτη. Μια άλλη καινοτομία ήταν ότι χρησιμοποιούσαν φοράδες και όχι επιβήτορες όπως οι αντίπαλοι. |
Επακόλουθα: |
Ήταν από τις σημαντικότερες μάχες στη παγκόσμια ιστορία. Το άμεσο αποτέλεσμα ήταν η απώλεια της Συρίας και της Παλαιστίνης για το Βυζάντιο. Για πάντα. Μια χιλιετηρίδα Ελληνορωμαϊκής κυριαρχίας στη Μέση Ανατολή (στην περιοχή του Λεβάντε) έφτασε στο τέλος της. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
|