Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Μάχη της Λάρισας(Μάχη Πηνειού) |
χρόνος: 1083Οκτώβριος 1083 |
| Οι εισβολείς Νορμανδοί ηττήθηκαν και έλυσαν την πολιορκία της Λάρισας | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Νορμανδοί
|
τοποθεσία: Λάρισα και αργότερα στον Πηνειό, νότια από το χωριό Δομένικο
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Αιφνιδιασμός |
πόλεμος: Πόλεμοι εναντίον των Νορμανδών |
σύγχρονη χώρα:
Ελλάδα |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Αλέξιος Α’ Κομνηνός) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Αυτοκράτωρ Αλέξιος Α’ Κομνηνός | Βοϊμόνδος ή Βοημούνδος (γιος του Γυισκάρδου) |
| Δυνάμεις: | 20.000 | |
| Απώλειες: |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Μετά την κατάληψη του Δυρραχίου (Φεβρουάριος 1082), οι Νορμανδοί συνέχισαν τη διείσδυσή τους και κατέλαβαν μεγάλο μέρος της Βόρειας Ελλάδας δίχως να συναντήσουν σοβαρή αντίσταση. Όμως, ενώ ο Ροβέρτος Γυισκάρδος βρίσκονταν στην Καστοριά, πληροφορήθηκε ότι περιοχές της νότιας Ιταλικής χερσονήσου είχαν ξεσηκωθεί και, επίσης, ότι ο Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ερρίκος Δ΄ είχε φθάσει έξω από τη Ρώμη και πολιορκούσε τον Πάπα Γρηγόριο Η’, σύμμαχο των Νορμανδών. Αυτό δεν ήταν τυχαίο: Οι πράκτορες του Αλεξίου είχαν υποκινήσει την ανταρσία των ανιψιών του Γυισκάρδου εναντίον του θείου τους. Επίσης ο Αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός είχε διαπραγματευθεί με τον Ερρίκο και του είχε δώσει 360.000 χρυσά νομίσματα με αντάλλαγμα έναν καλό αντιπερισπασμό. Ο Ερρίκος ανταποκρίθηκε και εισέβαλε στην Ιταλική χερσόνησο. Ο Γυισκάρδος έσπευσε στην Ιταλία, αφήνοντας τον γιο του Βοημούνδο(1) αρχηγό των επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Ο Αλέξιος ήταν σε δυσχερή οικονομική θέση και διέταξε την κατάσχεση των θησαυρών όλων των εκκλησιών. Έτσι μπόρεσε να οργανώσει έναν στρατό στη Θεσσαλονίκη. Αλλά, ο Βοημούνδος νίκησε τον Αλέξιο σε δύο μάχες (για τις οποίες δεν ξέρουμε λεπτομέρειες): μια κοντά στην Άρτα και την άλλη κοντά στα Ιωάννινα (ή ίσως στο Δυρράχιο, ξανά). Αυτό εξασφάλισε στον Βοημούνδο τον έλεγχο της Μακεδονίας και σχεδόν ολόκληρης της Θεσσαλίας. Μετά από αυτές τις νίκες, ο Βοημούνδος κινήθηκε εναντίον της Λάρισας. Το έκανε αυτό αφενός για να ξεχειμωνιάσει σε ηπιότερο κλίμα (σε σύγκριση με το κλίμα πιο βόρεια) και αφετέρου για να βρει εφόδια (και ευκαιρίες για πλιάτσικο) για τον στρατό του που είχε αρχίσει να δυσανασχετεί λόγω της τριετούς περιπλάνησης στη βορειοδυτική Ελλάδα χωρίς σημαντικά οφέλη (δηλαδή χωρίς καλή λεία). Οι Νορμανδοί ξεκίνησαν την πολιορκία στις 3 Νοεμβρίου 1082 (κατ’ άλλους στις 23 Απριλίου 1083). Ο διοικητής της φρουράς της πόλεως Λέων Κεφαλάς μπόρεσε να κρατήσει για αρκετούς μήνες, ενώ έστελνε απεγνωσμένα μηνύματα στην Κωνσταντινούπολη ζητώντας βοήθεια. |
Η Μάχη: |
 Βοημούνδος Αντίθετα ο Βοημούνδος γεμάτος αυτοπεποίθηση για την πολεμική ανωτερότητα των Νορμανδών δεν ήταν ιδιαίτερα προσεκτικός. Ο Αλέξιος έστειλε ένα τμήμα του στρατού να επιτεθεί στο Νορμανδικό στρατόπεδο έξω από τη Λάρισα, το οποίο πολύ γρήγορα προσποιήθηκε ότι τράπηκε σε άτακτη φυγή υποχωρώντας προς το φρούριο Λυκοστομίου (στα Τέμπη). Οι Νορμανδοί παρασύρθηκαν και τους κυνήγησαν σε μια μεγάλη απόσταση, δίνοντας την ευκαιρία στον Αλέξιο με ένα επίλεκτο τμήμα να επιτεθεί και να καταστρέψει το στρατόπεδό τους. Ταυτόχρονα, ένα άλλο απόσπασμα έστησε ενέδρα στα μετόπισθεν του Νορμανδικού ιππικού και σκότωσε τα περισσότερα από τα άλογά τους. Στο μεταξύ ο Βοημούνδος έφθασε στα Τέμπη δίχως να βρει τον εχθρό και θεώρησε τον εαυτό του νικητή επί των Βυζαντινών, για μια ακόμη φορά. Τότε πληροφορήθηκε για τις Βυζαντινές επιθέσεις και τις απώλειες που του είχαν επιφέρει. Μαθαίνοντας ότι ο κύριος όγκος του Βυζαντινού στρατεύματος είχε κινηθεί προς βορρά, στο φρούριο του Δομένικου, τον ακολούθησε χωρίς να διστάσει . Όμως καθ’ οδόν οι Νορμανδοί έπεσαν σε ενέδρα σε μια διάβαση του ποταμού Πηνειού και υπέστησαν βαριά ήττα. |
Αξιοσημείωτα: |
| Ο Αλέξιος παραχώρησε στους Βενετούς εμπορική βάση στην Κωνσταντινούπολη και απαλλαγή από εμπορικούς δασμούς, σε αντάλλαγμα για τη βοήθειά τους στη σύγκρουσή του με τους Νορμανδούς. Αυτό φαινόταν καλή ιδέα την εποχή εκείνη, αλλά ήταν ένα πολύ σοβαρό σφάλμα, που δημιούργησε πολύ σοβαρά προβλήματα στο μέλλον και το οποίο συνετέλεσε στην παρακμή και πτώση της Αυτοκρατορίας. |
Επακόλουθα: |
| Ήταν η πρώτη σοβαρή ήττα του Βοημούνδου στην Ελλάδα. Αλλά ήταν καθοριστική. Μετά από την ήττα, οι Νορμανδοί έχασαν σιγά σιγά όλες τους τις κτήσεις στην Ελλάδα και μετά τον θάνατο του Γυισκάρδου το 1085, εγκατέλειψαν τη Βυζαντινή επικράτεια. Στο μεταξύ, οι Ενετοί ανακατέλαβαν την Κέρκυρα και το Δυρράχιο για λογαριασμό του Βυζαντίου. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά: Δημοσθένης Λαμπρινάκης |
| Παρατηρήσεις: |
|
|
|