Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Μάχη στο Θαννούριος(Μάχη Μινδούου) |
χρόνος: 528 |
| Οι Πέρσες επιτέθηκαν για να αποτρέψουν την οικοδόμηση μεθοριακού φρουρίου με απώλειες εκατέρωθεν | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Σασσανίδες Πέρσες
|
τοποθεσία: Στην αρχαία πόλη Θαννούριος, σημερινό Tell Tunainir, στη βορειοανατολική Συρία
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Μάχη εκ Παρατάξεως |
πόλεμος: Ιβηρικός Πόλεμος (526-532) |
σύγχρονη χώρα:
Συρία |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Ιουστινιανός Α’) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Βελισάριος , Κούζης | Στρατηγός Ξέρξης |
| Δυνάμεις: | πολύ λιγότεροι | 30.000 |
| Απώλειες: | Βαριές | 500 Αθάνατοι κ.λπ. |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Μετά τον θάνατο του αυτοκράτορα Ιουστίνου το 527, στον θρόνο ανέβηκε ο ανιψιός του Ιουστινιανός που είχε σκοπό να συνεχίσει τον πόλεμο εναντίον τω Σασσανιδών Περσών. O πόλεμος είχε ξεκινήσει λίγο πριν τον θάνατο του Ιουστίνου με αιτία τις προσπάθειες που έκανε ο Πέρσης Σάχης Καβάδης Α’ να προσηλυτίσει δια της βίας τους Γεωργιανούς (Ίβηρες) στον Ζωροαστρισμό. Έτσι προέκυψε ο «Ιβηρικός Πόλεμος». Το 527, ένας Ρωμαϊκός στρατός υπό την ηγεσία των στρατηγών Σίττα και Βελισαρίου είχε εισβάλει στην Περσαρμενία, όπου, μετά από κάποιες αρχικές επιτυχίες, νικήθηκε και απωθήθηκε. Αυτή ήταν η πρώτη στρατιωτική ενέργεια στην οποία αναφέρεται η συμμετοχή σε ηγετικό ρόλο του μετέπειτα λαμπρού στρατηγού Βελισαρίου(1), ο οποίος εκείνη την εποχή είχε ήδη στη διάθεσή του τους Βουκελάριους, την επίλεκτη μονάδα βαρέος ιππικού που ο ίδιος είχε εκπαιδεύσει και που αποτέλεσε τον πυρήνα σε όλες τις εκστρατείες του από ‘κει και πέρα. Τον επόμενο χρόνο, το 528, ο Ιουστινιανός έδωσε εντολή στον Βελισάριο να χτίσει ένα νέο οχυρό στη μεθόριο με τους Πέρσες, κοντά στο Δαράς. Η τοποθεσία που επελέγη για το νέο φρούριο ήταν κοντά στο χωριό Μίνδουος, στην αρχαία πόλη Θαννούριος, το σημερινό Τελ Τουναϊνίρ στη βορειοανατολική Συρία. Το σημείο ήταν στρατηγικής σημασίας (το επισημαίνει ιδιαιτέρως ο Προκόπιος), πάνω στον ποταμό Αβόρρα (σήμερα “Khabur”), έναν από τους μεγάλους παραποτάμους του Ευφράτη. Ο Βελισάριος ανέλαβε το έργο με τη γνώριμη αποτελεσματικότητά του και η κατασκευή προχώρησε γρήγορα. Οι Πέρσες θορυβήθηκαν με την προοπτική ενός νέου φρουρίου στα σύνορά τους και θέλησαν να εμποδίσουν την οικοδόμησή του με διάφορους τρόπους απειλώντας με άμεση επέμβαση. Ο Ιουστινιανός όταν πληροφορήθηκε τς αντιδράσεις των Περσών, διέταξε να σπεύσει στην περιοχή ένα στράτευμα από τον Λίβανο με επικεφαλής τους στρατηγούς Κούτζη και Βούτζη. Επίσης ήρθαν ενισχύσεις και από τους Γασσανίδες Άραβες με αρχηγό τον ηγεμόνα τους, τον Γαβαλά (Τζαμπαλά ιμπν αλ-Χαρίθ). |
Η Μάχη: |
 Βελισάριος Φαίνεται πως αρχικά ο στόχος του Περσικού στρατού ήταν απλά να εκφοβίσει τους Ρωμαίους και να τους διώξει από την περιοχή για να αποτρέψει την οικοδόμηση του κάστρου. Ίσως αν οι Βυζαντινοί δεν είχαν πάρει ενισχύσεις, θα αποχωρούσαν χωρίς να δοθεί συνέχεια. Κάτι άλλο που δεν είναι ξεκάθαρο είναι αν πρόκειται για μία μάχη ή έγιναν δύο μάχες, η μία στο Θαννούριος και μια άλλη στο Μίνδουο, πολύ κοντά η μία με την άλλη χρονικά και τοπικά (οπότε δεν έχει πολύ νόημα ο προβληματισμός για μία ή δύο μάχες). Το βέβαιο είναι ότι έγινε πολύ σκληρή μάχη. Σε κάποια στιγμή οι Πέρσες παρέσυραν το Ρωμαϊκό πεζικό να τους καταδιώξει και το οδήγησαν σε ένα σημείο όπου είχαν σκάψει ορύγματα(2) στο έδαφος παγιδεύοντάς τους. Ο Βελισάριος αντεπιτέθηκε με το ιππικό του, αλλά δεν μπορούσε να καταφέρει πολλά, καθώς ο εχθροί ήταν πολύ περισσότεροι. Έτσι αναγκάστηκε να υποχωρήσει και δεδομένου ότι δεν μπορούσε να υπερασπιστεί το ημιτελές φρούριο στο Θαννούριος, αποχώρησε με το Βυζαντινό στράτευμα και κατέφυγε στο Δαράς, 90 χιλιόμετρα πιο βόρεια. Οι απώλειες των Βυζαντινών ήταν σοβαρές. Ο Γαβαλάς έπεσε από το άλογό του και σκοτώθηκε. Ο Κούτζης αιχμαλωτίσθηκε και δεν ξανακούστηκε τίποτα γι’ αυτόν. Εκτός από το πεδίο της μάχης, υπήρξαν και απώλειες από δίψα κατά την εξαντλητική πορεία προς το Δαράς(3), καθώς ο στρατός δεν ήταν προετοιμασμένος για μετακίνηση μέσα στην έρημο της βόρειας Συρίας και δεν είχε εφόδια ούτε νερό. ΟΙ Πέρσες κατέλαβαν το φρούριο στο Θαννούριος και γκρέμισαν τα τείχη. Μετά γύρισαν πίσω. Όμως και αυτοί είχαν σημαντικές απώλειες και το εντυπωσιακό είναι ότι σκοτώθηκαν 500 από τους Αθανάτους, το επίλεκτο σώμα της βασιλικής φρουράς, κάτι που έκανε έξω φρενών τον βασιλιά Καβάδη. |
Αξιοσημείωτα: |
| Στο «Περί Κτισμάτων» του Προκοπίου, όπου περιγράφονται κάστρα και πόλεις της αυτοκρατορίας, αναφέρεται (ανεξάρτητα από την παρούσα μάχη) ότι στο Θαννούριος υπάρχουν δύο φρούρια, ένα μικρό και ένα μεγάλο. Μάλιστα κάνει ειδική μνεία στον πύργο «μέγαν ἐκ λίθου σκληροῦ» του Θαννουρίου, με «φρουρὰν ἀξιολογωτάτην». Φαίνεται κάποια στιγμή αργότερα, επί Ιουστινιανού, οι Βυζαντινοί μπόρεσαν να χτίσουν τελικά το φρούριο. |
Επακόλουθα: |
| Η μάχη αυτή πήρε απροσδόκητα μεγάλες διαστάσεις με σημαντικές απώλειες εκατέρωθεν και ίσως να ήταν αφορμή για την περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου. Ο στρατηγός Ξέρξης, αν και τυπικά νικητής, παύθηκε από τα καθήκοντά του λόγω των απωλειών. Αντίθετα, ο Βελισάριος λίγο μετά διορίσθηκε αρχιστράτηγος της Ανατολής (Magister Militum per Orientem). Προφανώς δεν θεωρήθηκε υπεύθυνος για την ήττα, και για αυτό εικάζεται ότι μάλλον δεν είχε τη διοίκηση στη συγκεκριμένη μάχη. |
| Παρατηρήσεις: |
|
|
|