Πολιορκία της Κωνσταντινούπολης |
χρόνος: 1422Ιούνιος 1422 |
Πρώτη μεγάλη αλλά αποτυχημένη πολιορκία της Πόλης από τους Τούρκους | ★ ★ ★ ★ ★ |
εχθρός: Οθωμανοί Τούρκοι
|
τοποθεσία: Κωνσταντινούπολη
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
τύπος μάχης: Πολιορκία |
πόλεμος: Πόλεμοι εναντίον των Οθωμανών Τούρκων |
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία |
▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Μανουήλ Β' Παλαιολόγος) | ▼ Οι Εχθροί | |
Επικεφαλής: | Αυτοκράτωρ Ιωάννης Η’ Παλαιολόγος | Σουλτάνος Μουράτ Β’ |
Δυνάμεις: | ||
Απώλειες: | 30 νεκροί, 100 τραυματίες | Βαριές |
Ιστορικό πλαίσιο: |
Κατά τη Μάχη της Άγκυρας (1402), ο Τούρκος Σουλτάνος Βαγιαζήτ Α’ συνετρίβη από τον Ταμερλάνο και αιχμαλωτίστηκε. Στη συνέχεια ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος διαδοχής μεταξύ των γιων του Βαγιαζήτ. Έτσι μετά από πολύ καιρό, η πίεση των Οθωμανών επί του Βυζαντίου χαλάρωσε κάπως, ενώ τερματίστηκε ο μακρόχρονος αποκλεισμός/πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους (1394-1402). Στον τουρκικό εμφύλιο, ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Μανουήλ Β’ Παλαιολόγος βοήθησε έναν από τους γιους τού Βαγιαζήτ, τον Μωάμεθ να πάρει την εξουσία. Σε αντάλλαγμα αυτής της υποστήριξης, όταν ο Μωάμεθ Α’ έγινε Σουλτάνος το 1413, επικύρωσε την παραχώρηση της Θεσσαλονίκης και κάποιων θρακικών πόλεων στο Βυζάντιο, που είχε κάνει ο αδερφός του Σουλεϊμάν το 1403. Ο Μωάμεθ Α’ ήταν ικανός, δίκαιος και φίλος του Βυζαντίου, αλλά δυστυχώς πέθανε ξαφνικά πολύ νέος το 1421. Τον διαδέχθηκε ο γιος του Μουράτ Β’. Την ίδια περίοδο, τα ηνία της εξουσίας στην Κωνσταντινούπολη είχε αναλάβει ο Ιωάννης Η’ Παλαιολόγος λόγω των προβλημάτων υγείας του πατέρα του Μανουήλ Β’ (που πέθανε αργότερα, το 1425). Ο Ιωάννης έκανε ένα πολύ σοβαρό –όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια– σφάλμα: στην Κωνσταντινούπολη είχε καταφύγει ένας από τους γιους του Βαγιαζήτ, ο Μουσταφά Τσελεμπή. Ο Ιωάννης Η’, με το σκεπτικό ότι ένας νέος τουρκικός εμφύλιος θα ανέκοπτε την επέκταση των Οθωμανών στα δυτικά, αποφάσισε να στηρίξει τον Μουσταφά στη διεκδίκησή του Οθωμανικού θρόνου πείθοντας γι’ αυτό και τον πατέρα του Μανουήλ Β’. Ο Μουσταφά στην αρχή είχε επιτυχίες. Πήρε με το μέρος του πολλούς Τούρκους και κατέλαβε την Αδριανούπολη και, με τη βοήθεια Βυζαντινών δυνάμεων, την Καλλίπολη την οποία είχε υποσχεθεί να αποδώσει στους Βυζαντινούς (αλλά δεν το έκανε, ή δεν πρόλαβε). Στη συνέχεια όμως ο στρατός του Μουσταφά ηττήθηκε από τον Μουράτ. Ο Μουσταφά καταδιώχτηκε, συνελήφθη στη Βλαχία και θανατώθηκε. Για να εκδικηθεί τους Βυζαντινούς που βοήθησαν τον αντίπαλό του, ο Μουράτ Β’ αποφάσισε να βαδίσει εναντίον της Κωνσταντινούπολης (που ούτως ή άλλως είχε σκοπό να το κάνει κάποια στιγμή). |
Η Μάχη: |
Ιωάννης Η΄Παλαιολόγος Οι πρώτοι Οθωμανοί έφτασαν στην Πόλη υπό τη διοίκηση του Μιχάλογλου Μεxμέτ Μπέη και ερήμωσαν τα περίχωρα. Ο κύριος όγκος των Οθωμανικών δυνάμεων με επικεφαλής τον ίδιο τον Σουλτάνο έφτασε στις 20 Ιουνίου. Οι Βυζαντινοί για πρώτη φορά σε αυτήν την πολιορκία διέθεταν πυροβόλα όπλα: μικρά εμπροσθογεμή κοντόκανα κανόνια, τις λεγόμενες βομβάρδες, που ανάγκασαν τους Τούρκους να κατασκευάσουν πρόχειρες οχυρώσεις για να προστατευθούν. Οι Τούρκοι είχαν και αυτοί βομβάρδες (τύπου φαλκονέτ), αλλά γι’ αυτούς δεν ήταν η πρώτη φορά γιατί είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν πυροβόλα στις πολεμικές τους επιχειρήσεις τουλάχιστον από το 1413. Βομβάρδα 15ου αι. (Ρόδος) Η μεγάλη επίθεση έγινε στις 24 Αυγούστου, όταν 10.000 Τούρκοι έκαναν έφοδο εναντίον των τειχών, αλλά αποκρούσθηκαν και υποχώρησαν με πολλές απώλειες. Στις 6 Σεπτεμβρίου, ο Μουράτ έλυσε την πολιορκία και αποχώρησε. Οι Κωνσταντινουπολίτες απέδωσαν την απροσδόκητη υποχώρηση των Τούρκων στη θαυματουργή παρέμβαση της Θεοτόκου. Ο πραγματικός λόγος για τη λύση της πολιορκίας ήταν η εμφάνιση ενός ακόμη σφετεριστή του οθωμανικού θρόνου, του νεώτερου αδελφού του Μουράτ, που λεγόταν επίσης Μουσταφά, ο οποίος υποκινούμενος από τους Βυζαντινούς και υποστηριζόμενους από ημιανεξάρτητους μπέηδες της Μικράς Ασίας κατέλαβε τη Νίκαια και ήταν έτοιμος να κινηθεί εναντίον της Προύσας. Η απειλή για τον Μουράτ ήταν σοβαρή και έπρεπε να την αντιμετωπίσει άμεσα. Οι απώλειες των Βυζαντινών στην πολιορκία αυτή ήταν λίγες αν αναλογιστούμε το μέγεθος της απειλής: 30 νεκροί και 100 τραυματίες. |
Επακόλουθα: |
Παρά τη νίκη, η «Αυτοκρατορία» της εποχής εκείνης είχε στην πράξη περιορισθεί σε λίγες μόνο απομονωμένες περιοχές, πέρα από την ίδια την Κωνσταντινούπολη. Επιπλέον αντιμετώπιζε σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα και έλλειψη στρατιωτών. O Ιωάννης, αφού δεν κατάφερε να πείσει δυτικές χριστιανικές δυνάμεις να στείλουν βοήθεια, προχώρησε σε συνθήκη με τους Οθωμανούς στα 1424 προσφέροντας πλούσια χρηματικά ανταλλάγματα στον Μουράτ. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
|