Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Μάχη του Αζαζίου(Αζάζ) |
χρόνος: 103010 Αυγούστου 1030 |
| Ήττα των Βυζαντινών από τους Άραβες σε μια επιπόλαια σχεδιασμένη εκστρατεία | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Άραβες (Μιρδασίδες)
|
τοποθεσία: Κοντά στο Αζάζ της ΒΔ Συρίας, 30 χλμ. από το Χαλέπι
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Απώθηση |
πόλεμος: Ύστεροι Πόλεμοι εναντίον Αράβων/Μουσουλμάνων |
σύγχρονη χώρα:
Συρία |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Ρωμανός Γ' ο Αργυρός) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Αυτοκράτωρ Ρωμανός Γ’ Αργυρός | Εμίρης Αλ-Νταουλα Νασρ |
| Δυνάμεις: | 20.000 | 2.000 |
| Απώλειες: | 10.000 (?) |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Οι Μιρδασίδες(1) Άραβες στα σύνορα της Κιλικίας, λόγω της ανικανότητας του στρατηγού της Αντιοχείας Σπονδύλη, είχαν καταστεί επικίνδυνοι. Ο Εμίρης του Χαλεπίου Αλ-Νταουλα Νασρ με συνεχείς επιδρομές αιχμαλώτιζε κατοίκους και κατέστρεφε κάστρα. Ο Σπονδύλης αντικαταστάθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραντινό, αλλά η κατάσταση επιδεινώθηκε, οπότε ο Ρωμανός Γ΄ αποφάσισε το 1030 να εκστρατεύσει ο ίδιος κατά των Αράβων, επικεφαλής μεγάλου στρατού. Αυτό τρόμαξε τους Άραβες και όταν ο Ρωμανός έφτασε στο Φιλομίλιο (κοντά στο Ικόνιο) συνάντησε την πρεσβεία του Εμίρη φέρουσα δώρα και αποζητούσα «συμπάθεια» δηλώνοντας ότι με «ευγνωμοσύνη τους ετήσιους φόρους θα προσφέρουν». Οι περί τον Αυτοκράτορα αυλικοί τον συμβούλευσαν να δεχθεί τις προτάσεις και να αποφύγει την εκστρατεία κατά τη θερμή εκείνη εποχή του έτους. Ο Ρωμανός όμως θεωρώντας ότι θα μπορούσε να επαναλάβει τα ανδραγαθήματα των μεγάλων προκατόχων του Νικηφόρου Φωκά, Ιωάννη Τσιμισκή κ.λπ., απέπεμψε τους πρέσβεις και μετά πορεία δύο ημερών στρατοπέδευσε στο Αζάζιο, στη σημερινή βορειοδυτική Συρία, 32 χλμ ΒΔ από το Χαλέπι. Η δύναμή των Βυζαντινών εκτιμάται ότι ήταν περί τους 20.000 άντρες κυρίως μισθοφόροι. Αραβικές πηγές (που ανέκαθεν έχουν μια έφεση στις τερατολογίες) κάνουν λόγο για 300.000 με 600.000, αριθμοί που δεν πρέπει να έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Η δύναμη των Αράβων ήταν πολύ μικρότερη, το πολύ 2000 άντρες, από τους οποίους λιγότεροι από τους μισούς ήταν ιππείς (ενδεχομένως και αυτό το νούμερο να είναι υπερβολικά χαμηλό). |
Η Μάχη: |
 Η μάχη στο Αζάζιο (χειρόγραφο Σκυλίτζη) Οι Άραβες αναθάρρησαν και άρχισαν σποραδικές επιθέσεις εναντίον του Βυζαντινού στρατοπέδου, ενώ το απέκοψαν από προμήθειες τροφής και νερού. Αφού οι αντεπιθέσεις των Βυζαντινών απέτυχαν, και αντιμετωπίζοντας σοβαρά προβλήματα λόγω της αφόρητης ζέστης και της έλλειψης νερού και προμηθειών, την 10η Αυγούστου ο Ρωμανός έδωσε εντολή να κάψουν τις πολιορκητικές μηχανές και τον λοιπό εξοπλισμό που κουβαλούσαν μαζί τους, και να υποχωρήσουν προς την Αντιόχεια. Κατά την υποχώρηση, κάποιοι από τους μισθοφόρους άρχισαν να λεηλατούν το δικό τους (το Βυζαντινό) στρατόπεδο. Ακολούθησαν συμπλοκές μεταξύ των Βυζαντινών και δημιουργήθηκε χάος και πανικός. Οι Άραβες εκμεταλλευόμενοι τον πανικό και την εξάντληση των αντιπάλων έκαναν συνεχείς επιθέσεις. Οι Βυζαντινοί τράπηκαν σε άτακτη φυγή και είχαν μεγάλες απώλειες που ίσως έφτασαν τις 10.000. Ο ίδιος ο Ρωμανός εγκαταλείφθηκε από τους σωματοφύλακές του, κινδύνεψε κατ’ επανάληψιν και μόλις και μετά βίας διέφυγε καταφεύγοντας στην Αντιόχεια. Παρά ταύτα απερχόμενος διόρισε στρατηγό Αντιοχείας έναν αυλικό, τον Συμεών, ο οποίος επίσης κατατροπώθηκε από τους Άραβες. Τελικά ο Ρωμανός έστειλε τον ικανό στρατηγό Θεόκτιστο ο οποίος νίκησε τους Άραβες, ξαναπήρε τα φρούρια και εξανάγκασε τον Εμίρη του Χαλεπίου να ζητήσει ειρήνη. |
Αξιοσημείωτα: |
| Πάνω στον πανικό, οι Βυζαντινοί εγκατέλειψαν πίσω τους τις αποσκευές και τη σκηνή του αυτοκράτορα, που σύμφωνα με τους Άραβες χρονικογράφους χρειάστηκαν 70 καμήλες για να τα μεταφέρουν. Λιγότερο πιστευτή είναι η ιστορία ότι οι Βυζαντινοί άφησαν πίσω τους πολλά σακιά με χρυσά νομίσματα που τα κουβαλούσαν 300 μουλάρια! |
Επακόλουθα: |
| Η δημοφιλία του Ρωμανού Γ’ δέχτηκε ανεπανόρθωτο πλήγμα παρόλο που η εκστρατεία του Θεόκτιστου στην περιοχή, λίγο αργότερα, ήταν αποτελεσματική. Το κύρος των Βυζαντινών αποκαταστάθηκε μετά την κατάληψη της Έδεσσας από τον Μανιάκη την επόμενη χρονιά. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
| Παρατηρήσεις: |
|
|
|