
Μάχη της Τριάβνα |
χρόνος: 1190 |
Σημαντική Βουλγαρική νίκη και αναγέννηση του Βουλγαρικού κράτους | ★ ★ ★ ★ ★ |
εχθρός: Βούλγαροι
|
τοποθεσία: Στα βουνά βόρεια από την πόλη Τριάβνα στην κεντρική Βουλγαρία
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
τύπος μάχης: Ενέδρα |
πόλεμος: Εξεγέρσεις Βουλγάρων |
σύγχρονη χώρα:
Βουλγαρία |
▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Ισαάκιος Β’ Άγγελος) | ▼ Οι Εχθροί | |
Επικεφαλής: | Αυτοκράτωρ Ισαάκιος Β’ Άγγελος | Ιβάν Ασέν |
Δυνάμεις: | ||
Απώλειες: | Βαρύτατες |
Ιστορικό πλαίσιο: |
Στην κατακτημένη από το Βυζάντιο Βουλγαρία, οι Βλάχοι αδερφοί Θεόδωρος και Ιβάν Ασέν εκμεταλλευόμενοι τη δυσαρέσκεια των Βουλγάρων για τη βαριά φορολογία που επέβαλλε ο Αυτοκράτορας Ισαάκιος Β΄ Άγγελος για να χρηματοδοτήσει τους πολέμους του κατά των Νορμανδών, όπως και τον γάμο του, υποκίνησαν εξέγερση κατά της Βυζαντινής εξουσίας στα τέλη του 1185. Η εξέγερση οδήγησε στην ίδρυση της Δεύτερης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας υπό τη δυναστεία των Ασέν. Ο Θεόδωρος ανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας των Βουλγάρων με το νέο όνομα Πέτρος Δ’. Η εξέγερση των Βουλγάρων πέτυχε επειδή το Βυζάντιο αντιμετώπιζε σοβαρότατα προβλήματα με την εισβολή των Νορμανδών που απειλούσαν την ίδια την Κωνσταντινούπολη. Το 1185 και 1186, οι Βούλγαροι κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της «Μοισίας» (ή Παρίστριον –παραδουνάβια βόρεια Βουλγαρία), ενώ έκαναν επιδρομές μέσα στα Βυζαντινά εδάφη, σε Θράκη και Μακεδονία. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ισαάκιος Β΄ Άγγελος επιχείρησε δύο εκστρατείες το 1186 και 1187 που δεν ήταν αποτυχημένες, αλλά δεν είχαν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ο αυτοκράτορας υποχρεώθηκε τελικά να συνάψει μια ανακωχή με τους Ασέν, αναγνωρίζοντας στην πράξη την ανεξαρτησία της Βουλγαρίας. Μέχρι το 1189, αμφότερες οι πλευρές σεβάστηκαν την ανακωχή, όταν όμως οι στρατιώτες της Γ΄ Σταυροφορίας έφθασαν στα Βουλγαρικά εδάφη, οι Βούλγαροι ηγεμόνες προσφέρθηκαν να βοηθήσουν τον Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Φρειδερίκο Α’ Μπαρμπαρόσσα με δύναμη 40.000 ανδρών κατά των Βυζαντινών. Όμως, οι σχέσεις μεταξύ των Σταυροφόρων και των Βυζαντινών εξομαλύνθηκαν και η Βουλγαρική πρόταση έπεσε στο κενό. |
Η Μάχη: |
![]() το πεδίο μάχης βόρεια από την Τριάβνα Ο επικεφαλής της άμυνας του Τάρνοβο ήταν ο ίδιος ο Ιβάν Ασέν (που ήταν πολύ πιο ορμητικός και αδιάλλακτος από τον αδερφό του Πέτρο). Το Βυζαντινό στράτευμα δεν μπόρεσε να το καταλάβει την πόλη-φρούριο. Επιπλέον, ο Ασέν παραπλάνησε τον Βυζαντινό αυτοκράτορα διασπείροντας ψεύτικες πληροφορίες σχετικά με την επικείμενη άφιξη ενός μεγάλου στρατού Κουμάνων για την ανακούφιση της πολιορκημένης πόλεως. Οι Κουμάνοι είχαν παίξει τον ρόλο τους στην αποτυχία των προηγουμένων εκστρατειών και ο Ισαάκ διέταξε μια εσπευσμένη υποχώρηση μέσα από τις πλησιέστερες διαβάσεις. Ο Βούλγαρος ηγεμόνας υπέθεσε ότι ο εχθρός θα περνούσε από τη διάβαση Τριάβνα. Πράγματι, ο Βυζαντινός στρατός ακολούθησε εκείνη τη διαδρομή προς Τριάβνα, με τα τμήματα και τις αποσκευές τους να εκτείνονται για χιλιόμετρα. Οι Βούλγαροι έστησαν μια ενέδρα εκεί, στα υψώματα μιας στενής χαράδρας. Όταν η Βυζαντινή εμπροσθοφυλακή πλησίαζε στο τέλος της χαράδρας και άρχισε να μάχεται με τους Βουλγάρους που υπεράσπιζαν την έξοδο, εκείνοι που είχαν λάβει θέσεις στα υψώματα ενδιάμεσα άρχισαν να εκσφενδονίζουν βράχια και βέλη στα υπόλοιπα Βυζαντινά τμήματα. Η Βυζαντινή δύναμη πανικοβλήθηκε και διαλύθηκε, αρχίζοντας μια άτακτη υποχώρηση κάτω από την ασφυκτική πίεση των επιτιθέμενων Βουλγάρων. Επακολούθησε μεγάλη σφαγή. Ο Ισαάκ Β’ Άγγελος μόλις που γλύτωσε. Οι σωματοφύλακές του αναγκάστηκαν να ανοίξουν δρόμο δια της βίας, μέσα από τους δικούς τους στρατιώτες, για να μπορέσει να ξεφύγει ο αυτοκράτορας. |
Αξιοσημείωτα: |
Οι νικητές Βούλγαροι κατάλαβαν τον Αυτοκρατορικό θησαυρό, που περιείχε τη χρυσή περικεφαλαία των Βυζαντινών αυτοκρατόρων, το στέμμα και τον Αυτοκρατορικό Σταυρό, ο οποίος θεωρούνταν το πιο πολύτιμο αντικείμενο των Βυζαντινών ηγεμόνων. Ήταν μια λειψανοθήκη από ατόφιο χρυσάφι που περιέχει ένα κομμάτι του Τιμίου Σταυρού. |
Επακόλουθα: |
Η νίκη αυτή ήταν πολύ σημαντική για τη Βουλγαρία. Μέχρι τότε αυτοκράτορας, επίσημα, ήταν ο Πέτρος Δ’, όμως μετά τις μεγάλες επιτυχίες τού αδερφού του, παραχώρησε το 1192 το μισό βασίλειο στον μικρό του αδερφό Ιβάν Ασέν, που τα επόμενα 2 χρόνια, κατέλαβε εδάφη προς τα δυτικά και νοτιοδυτικά, συμπεριλαμβανομένης της Σόφιας και της Νις. Οι συγκρούσεις με τους Βυζαντινούς συνεχίστηκαν με την ίδια ένταση, με τους Βούλγαρους να έχουν εδαφικά κέρδη και στην Ανατολική Μακεδονία. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
|