Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Μάχη της Καλαβρύης(Καλαυρή) |
χρόνος: 1079 |
| Νίκη των αυτοκρατορικών δυνάμεων υπό τον Αλέξιο Κομνηνό | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Βυζαντινοί (Εμφύλιος)
|
τοποθεσία: Στον ποταμό Αλμυρό, στην Ανατολική Θράκη, κοντά στο σημερινό Yolçatı, BA από την Ηράκλεια (Marmara Ereglisi)
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Μάχη εκ Παρατάξεως |
πόλεμος: Στάσεις και Εξεγέρσεις |
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Νικηφόρος Γ’ Βοτανειάτης) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Στρατηγός Αλέξιος Κομνηνός | Νικηφόρος Βρυέννιος |
| Δυνάμεις: | 5.500-6.500 | 12.000 |
| Απώλειες: | Μεγάλες | Μεγάλες |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Μετά την οδυνηρή ήττα στη μάχη του Μαντζικέρτ το 1071 από τους Σελτζούκους Τούρκους και την εκθρόνιση του Ρωμανού Δ’, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία βίωσε μια δεκαετία σχεδόν συνεχούς εσωτερικής αναταραχής και στάσεων. Οι συνεχείς πόλεμοι αποδυνάμωσαν τα στρατεύματα της Αυτοκρατορίας, ερήμωσαν τη Μικρά Ασία και την άφησαν ανυπεράσπιστη. Η διακυβέρνηση του Μιχαήλ Ζ’ Δούκα (βασ. 1071 – 1078) απέτυχε να διαχειριστεί αποτελεσματικά την κατάσταση και έχασε γρήγορα την υποστήριξη της στρατιωτικής αριστοκρατίας. Ένας από εκείνους που στασίασαν εναντίον του ήταν ο Νικηφόρος Βρυέννιος, ο οποίος βάδισε εναντίον της Κωνσταντινούπολης, με την προσδοκία ότι θα του παραδινόταν αμέσως, όμως η λεηλασία των προαστίων της από τους στρατιώτες του εξαγρίωσε τους κατοίκους της πρωτεύουσας και αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Την ίδια εποχή, ένας άλλος στασιαστής, ο Νικηφόρος Βοτανειάτης στάθηκε πιο τυχερός στη Μικρά Ασία και έγινε αυτοκράτορας. Ο Βρυέννιος συνέχισε τη στάση του και απειλούσε την Κωνσταντινούπολη. Μετά από τις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις, ο Βοτανειάτης έστειλε τον νεαρό στρατηγό Αλέξιο Κομνηνό με όσες δυνάμεις μπορούσε να συγκεντρώσει, για να τον αντιμετωπίσει. |
Η Μάχη: |
 Οι δύο στρατοί συγκρούσθηκαν στην Καλαβρύη, επί του ποταμού Αλμυρού, στη Θράκη. Ο Αλέξιος Κομνηνός προσπάθησε να παγιδεύσει τον στρατό του Βρυέννιου. Η ενέδρα απέτυχε και τα κέρατα της παρατάξεώς του απωθήθηκαν προς τα πίσω από τους στασιαστές. Το αριστερό κέρας, ειδικά, κατέρρευσε. Ο ίδιος ο Αλέξιος μόλις και μετά βίας κατάφερε να διασπάσει τους αντιπάλους του με την προσωπική του ακολουθία, πέτυχε όμως να ανασυγκροτήσει τους σκόρπιους άνδρες του. Στο μεταξύ, το αριστερό του άκρο υπερκεράσθηκε και δέχτηκε επίθεση στα μετόπισθεν από τους Πετσενέγους. Οι Χωματηνοί τότε έσπασαν και διέφυγαν και η τύχη του Αλεξίου φάνηκε να είναι προδιαγεγραμμένη. Σε αυτό το σημείο, όμως, οι Πετσενέγοι δεν εκμεταλλεύτηκαν την επιτυχία τους. Αντίθετα, γύρισαν πίσω κι άρχισαν να λεηλατούν το στρατόπεδο του συμμάχου τους Βρυέννιου. Αφού μάζεψαν όσα λάφυρα μπορούσαν, εγκατέλειψαν τη μάχη και απεχώρησαν. Το στράτευμα του Βρυέννιου μετέπεσε σε σύγχυση και αταξία, διότι ενώ φαινόταν ότι είχε κερδίσει τη μάχη, οι Πετσενέγοι λεηλάτησαν το στρατόπεδό του. Ενισχυόμενος από Τούρκους μισθοφόρους, ο Αλέξιος έκανε πως υποχωρεί και παρέσυρε τα στρατεύματα του Βρυέννιου σε άλλη μια ενέδρα, η οποία αυτή τη φορά ήταν επιτυχής. Ο στρατός των στασιαστών εγκατέλειψε τις γραμμές του και κατανικήθηκε. Ο ίδιος ο Βρυέννιος πιάστηκε αιχμάλωτος. |
Αξιοσημείωτα: |
| Η μάχη αυτή είναι μία από τις πιο γνωστές – σε λεπτομέρεια – μάχες του Μεσαίωνα, χάρη στην Άννα Κομνηνή (κόρη του Αλεξίου Α’) και το ιστορικό έργο της «Αλεξιάδα». |
Επακόλουθα: |
| Ήταν το τέλος της στάσης του Βρυέννιου, ο οποίος συνελήφθη και τυφλώθηκε. Αργότερα του δόθηκε χάρη και πήρε πίσω τους τίτλους και την περιουσία του. Ο Αλέξιος Κομνηνός κατέλαβε τον θρόνο ο ίδιος δυο χρόνια αργότερα, το 1081, μετά από στάση που υπεκίνησε η μητέρα του, η φοβερή Άννα Δαλασσηνή. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά: Δημοσθένης Λαμπρινάκης |
| Παρατηρήσεις: |
|
|
|