Άλωση Καρχηδόνος |
χρόνος: 698Άνοιξη 698 |
Οι Άραβες κατέλαβαν και κατέστρεψαν οριστικά την Καρχηδόνα | ★ ★ ★ ★ ★ |
εχθρός: Άραβες
|
τοποθεσία: Αρχαία Καρχηδών
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
τύπος μάχης: Άλωση |
πόλεμος: Αραβική Κατάκτηση της Βόρειας Αφρικής |
σύγχρονη χώρα:
Τυνησία |
▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Λεόντιος) | ▼ Οι Εχθροί | |
Επικεφαλής: | Πατρίκιος Ιωάννης | Χασάν Ιμπν Αλ-Νουμαν Αλ-Γκασανί |
Δυνάμεις: | Λιγότεροι από τον εχθρό | 40.000 |
Απώλειες: | Ελάχιστες | Μεγάλες |
Ιστορικό πλαίσιο: |
Μετά την κατάκτηση της Αιγύπτου το 641, οι Άραβες αποπειράθηκαν να επεκταθούν για πρώτη φορά προς δυσμάς το 647 και τότε πήραν τον έλεγχο των περισσότερων τμημάτων του πάλαι ποτέ Βυζαντινού Εξαρχάτου της Αφρικής. Επέστρεψαν το 665 και μέχρι το 689 κατέκτησαν ολόκληρη τη Βόρεια Αφρική, με μία εξαίρεση: την Καρχηδόνα. Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της πολυτάραχης περιόδου των Αραβικών κατακτήσεων η Καρχηδόνα είχε κατορθώσει να παραμείνει Βυζαντινή, παρόλο που η Κωνσταντινούπολη δεν ήταν σε θέση να βοηθήσει πολύ. Μάλιστα η πόλη είχε περάσει σε ένα καθεστώς ημιανεξάρτητου κρατιδίου που προσπαθούσε να επιβιώσει κάτω από τη συνεχή αραβική απειλή. Όμως το 697, όταν στην πόλη πλησίασε ο στρατηγός Χασάν Ιμπν Αλ-Νουμαν, στον οποίο ο χαλίφης είχε αναθέσει την κατάκτηση της υπόλοιπης Β.Αφρικής, ο Βυζαντινός κυβερνήτης Γεννάδιος παρέδωσε την Καρχηδόνα σχεδόν αμαχητί και έγινε υποτελής του χαλιφάτου. Μετά απ’ αυτήν την εξέλιξη, ο Αλ-Νουμαν άφησε μια μικρή φρουρά και έφυγε για να συνεχίσει την εκστρατεία του στο Μαγκρέμπ. Η πτώση της Καρχηδόνας ήταν μια μεγάλη απώλεια. Ο Αυτοκράτορας Λεόντιος αντέδρασε άμεσα και αποφάσισε να στείλει μια ναυτική δύναμη υπό την διοίκηση του Πατρικίου Ιωάννη. Ένας από τους ανώτερους αξιωματικούς του εκστρατευτικού σώματος ήταν ο Δρουγγάριος Τιβέριος Αψίμαρος(1). Ο στόλος εισήλθε στο λιμάνι και με μια εξαιρετική αιφνιδιαστική ενέργεια κατέλαβε την πόλη. Η Αραβική φρουρά δεν πρόλαβε να αμυνθεί και διέφυγε, ενώ ο πληθυσμός πανηγύρισε. Όπως γράφει ο Γίββων: «οι Χριστιανοί αποβιβάστηκαν, οι κάτοικοι ζητωκραύγασαν στη θέα του σταυρού και ο χειμώνας πέρασε ράθυμα, με το όνειρο της νίκης ή της σωτηρίας». |
Η Μάχη: |
Καρχηδών: το λιμάνι και η πόλη Την άνοιξη, οι Άραβες εξαπέλυσαν γενική επίθεση, από θάλασσα και από ξηρά. Ο Αλ-Νουμάν, εξοργισμένος μετά την ταπεινωτική ανακατάληψη από τους Έλληνες, απαίτησε παράδοση άνευ όρων ή θάνατο. Ο Αυτοκράτορας Λεόντιος, διαβόητος για τις άσχημες αντιδράσεις του στην αποτυχία, είχε επίσης δώσει διαταγές για νίκη ή θάνατο. Οι Ρωμαίοι έκαναν μια περιπετειώδη έξοδο από την Καρχηδόνα και επιτέθηκαν κατά του στρατού τού Εμίρη, όμως ηττήθηκαν και ο Ιωάννης αποφάσισε να περιοριστεί σε άμυνα πίσω από τα τείχη της Καρχηδόνας με την ελπίδα ότι οι Άραβες θα εξαντληθούν, ενώ οι Βυζαντινοί είχαν τη δυνατότητα ανεφοδιασμού από τη θάλασσα. Όμως, οι αμυνόμενοι είχαν να αντιμετωπίσουν τη συντριπτική αριθμητική υπεροχή του εχθρικού στρατεύματος που εξαπέλυε συνεχώς άγριες επιθέσεις, με τους άνδρες του να προσπαθούν κάθε τόσο να αναρριχηθούν στα τείχη με σκάλες. Συνδύαζαν δε τις επιθέσεις από ξηράς με επίθεση από θαλάσσης. Τελικά οι Βυζαντινοί δεν άντεξαν αυτή τη συνεχή πίεση και αποφάσισαν να αποχωρήσουν αφήνοντας την Καρχηδόνα στο έλεος των Μουσουλμάνων. Αυτό που επακολούθησε ήταν η δεύτερη και τελική καταστροφή της Καρχηδόνας. Οι Άραβες έσφαξαν του κατοίκους, κατέστρεψαν ολοκληρωτικά την πόλη και την κατέκαυσαν, αφήνοντας την περιοχή έρημη για τους επόμενους δύο αιώνες. ΟΙ Βυζαντινές δυνάμεις μπόρεσαν να διαφύγουν σε Κορσική, Σικελία και Κρήτη. Ένα μέρος τους στόλου που κατέφυγε στην Κρήτη επαναστάτησε και ανακήρυξε τον Αψίμαρο αυτοκράτορα. Κάπου εκεί ο επικεφαλής της εκστρατείας Πατρίκιος Ιωάννης δολοφονήθηκε. |
Αξιοσημείωτα: |
Ο Τιβέριος Αψίμαρος με τον επαναστατημένο στόλο έπλευσε στην Κωνσταντινούπολη και κατάφερε να εκθρονίσει τον Λεόντιο και να στεφθεί αυτοκράτορας ως Τιβέριος Γ’ |
Επακόλουθα: |
Μετά την Καρχηδόνα, η Αραβική κυριαρχία επί της Βορείου Αφρικής ήταν αδιαμφισβήτητη. Οι Βυζαντινοί δεν επέστρεψαν ποτέ. Η Καρχηδόνα καταστράφηκε και η δοξασμένη ιστορία της τελείωσε εκεί. Σύντομα ιδρύθηκε η πόλη Τύνις λίγο πιο νότια. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
Παρατηρήσεις: |
|
|