Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Επιδρομή στη Δαμιέττη |
χρόνος: 85322 Μαΐου 853 |
| Πετυχημένη καταδρομική επιχείρηση των Βυζαντινών στην Αίγυπτο χωρίς συνέχεια | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Άραβες (Αββασίδες)
|
τοποθεσία: Στη Δαμιέττη (αραβ. Νταμιάτ), στο σημείο όπου ο Νείλος συναντά τη Μεσόγειο, 200 χλμ. βορείως του Καΐρου
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Αιφνιδιασμός |
πόλεμος: Αραβικοί Πόλεμοι |
σύγχρονη χώρα:
Αίγυπτος |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Θεοδώρα) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Δαμιανός (Ιμπν Κατούνα) | Ανμπασά Ιμπν Ισάκ Αλ-Νταμπί (απών) |
| Δυνάμεις: | 85 πλοία, 5000 άντρες | Η φρουρά απουσίαζε |
| Απώλειες: |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Το Βυζάντιο είχε χάσει την Αίγυπτο από τους Άραβες τη δεκαετία του 640. Μετά από δύο αιώνες πολέμου, οι Βυζαντινοί, μετά το 820, υπέστησαν δύο μεγάλες απώλειες, οι οποίες ανέτρεψαν τη ναυτική τους υπεροχή στη Μεσόγειο: την έναρξη της Μουσουλμανικής κατάκτησης της Σικελίας και την κατάληψη της Κρήτης από Άραβες που είχαν εκδιωχθεί από την Ανδαλουσία. Οι απώλειες αυτές εγκαινίασαν μια εποχή κατά την οποία οι Σαρακηνοί πειρατές έκαναν επιδρομές στις Χριστιανικές βόρειες ακτές της Μεσογείου σχεδόν κατά βούλησιν. Αρκετές Βυζαντινές προσπάθειες για την ανακατάληψη της Κρήτης στο αμέσως επόμενο διάστημα μετά την κατάκτηση από τους Ανδαλουσιανούς είχαν αποτύχει οικτρά. Το έτος 852/853, η κυβέρνηση του Βυζαντίου δοκίμασε μια νέα προσέγγιση: συγκρότησε μια τεράστια ναυτική δύναμη, αποτελούμενη από 3 στόλους των 300 πλοίων και τους απέστειλε να κάνουν επιδρομές κατά των Μουσουλμανικών ναυτικών βάσεων ανά τη Μεσόγειο ταυτόχρονα. Την εποχή εκείνη, στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία βασίλευε η Θεοδώρα, ως αντιβασιλέας του ανήλικου γιου της Μιχαήλ Γ’. Ήταν πολύ καλή. Ανάμεσα στις άλλες πρωτοβουλίες που πήρε, οργάνωσε στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των Αράβων σε πολλαπλά μέτωπα. Ένα από αυτά ήταν η Αίγυπτος, διότι από εκεί οι Αββασίδες έστελναν βοήθεια στην Κρήτη. |
Η Μάχη: |
 Το λιμάνι της Δαμιέττης το 1714, Cornelis de Bruyn Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, επικεφαλής ίσως ήταν ο στρατηγός του θέματος Θρακησίων Κωνσταντίνος Κοντομύτης που το 842 είχε νικήσει τους Σαρακηνούς της Κρήτης σε μια επιδρομή που είχαν κάνει στην επαρχία του. Ο στόλος έφτασε στα ανοικτά της Δαμιέττης(2) στις 22 Μαΐου 853. Σίγουρα οι Έλληνες ήταν πολύ καλά ενημερωμένοι. Φαίνεται πως γνώριζαν πως ο Άραβας κυβερνήτης Ανμπάς είχε προσκαλέσει τη φρουρά της Δαμιέττης να λάβει μέρος σε εορτασμούς στην ενδοχώρα, στη Φουστάτη (στο σημερινό Κάιρο). Έτσι λοιπόν, η φρουρά ήταν απούσα όταν κατέπλευσε ο Βυζαντινός στόλος. Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την πόλη βιαστικά. Η Δαμιέττη λεηλατήθηκε για δύο ημέρες και κατόπιν κάηκε. Οι Βυζαντινοί αιχμαλώτισαν περίπου 600 γυναίκες, ενώ άρπαξαν και μεγάλες ποσότητες όπλων (1000 λόγχες), πανιών ιστιοφόρων και άλλων πολεμοφοδίων που προορίζονταν για την Κρήτη. Ο στόλος κατόπιν έπλευσε προς την ανατολή, παραπλέοντας την ακτή μέχρι το νησί Τίννις. Για να αποφύγει τις αμμοθύελλες, κινήθηκε προς το φρούριο του Ούστουμ. Το φρούριο είχε ισχυρά τείχη και σιδερένιες πύλες. Οι Βυζαντινοί δεν θέλησαν να εμπλακούν σε μια μεγάλης κλίμακος πολιορκία, βαθιά μέσα στο εχθρικό έδαφος. Έτσι, κατέστρεψαν όλες τις πολιορκητικές μηχανές που βρήκαν εκτός των τειχών της πόλης και κατόπιν απέπλευσαν για τη βάση τους. Πήραν μαζί τους και τις σιδερένιες πύλες του Ούστουμ, που είχαν κατασκευαστεί με προσωπική εντολή του χαλίφη Αλ-Μουτασίμ. |
Αξιοσημείωτα: |
| Αν και μια σπάνια επιτυχία εναντίον των Αράβων εκείνα τα χρόνια, η επιδρομή παραλείπεται εντελώς στις Βυζαντινές πηγές, των οποίων οι αφηγήσεις παραποιούνται εξαιτίας της εχθρικής αντιμετώπισης του Μιχαήλ Γ’ και της βασιλείας του. Το αποτέλεσμα είναι ότι η επιδρομή αυτή είναι γνωστή μόνο από Αραβικές περιγραφές. |
Επακόλουθα: |
| Η επιδρομή ήταν μια από τις σπάνιες επιτυχίες για τους Έλληνες του Βυζαντίου εκείνη την εποχή και ταπεινωτικό πλήγμα για τους Άραβες. Η συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι η Αίγυπτος ήταν ευάλωτη από τη θάλασσα, πυροδότησε μια επείγουσα προσπάθεια ενίσχυσης της παράκτιας άμυνας με οικοδόμηση επιθαλάσσιων φρουρίων και βιγλών, ενώ πάρθηκαν μέτρα για έλεγχο των ταξιδιωτών από το φόβο των Βυζαντινών κατασκόπων. Επίσης το περιστατικό ήταν μια αφορμή για την αναγέννηση του Αιγυπτιακού στόλου. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
| Παρατηρήσεις: |
|
|
|