Μάχη Δραγγινών(Μάχη της Τροίνας) |
χρόνος: 1040 |
Νίκη των Βυζαντινών εναντίον των Αράβων της Σικελίας | ★ ★ ★ ★ ★ |
εχθρός: Άραβες (Σικελίας)
|
τοποθεσία: Βορειοανατολικά από την Τροίνα της Σικελίας, κάτω από το ηφαίστειο της Αίτνας
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
τύπος μάχης: Μάχη εκ Παρατάξεως |
πόλεμος: Ύστεροι Πόλεμοι εναντίον Αράβων/Μουσουλμάνων |
σύγχρονη χώρα:
Ιταλία |
▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Μιχαήλ Δ' ο Παφλαγών) | ▼ Οι Εχθροί | |
Επικεφαλής: | Στρατηγός Γεώργιος Μανιάκης | Βαλής Αμπντουλάχ |
Δυνάμεις: | ίσως 60.000 | |
Απώλειες: | > 50.000 |
Ιστορικό πλαίσιο: |
Ο Γεώργιος Μανιάκης είχε αποβιβαστεί στη Σικελία με ισχυρό στρατό το 1038. Την ίδια χρονιά είχε κατακτήσει τη Μεσσήνη και νίκησε ένα μεγάλο αραβικό στρατό στη Ρομέττα. Μετά από εκείνη τη μάχη, κατέκτησε πολύ γρήγορα άλλες 13 πόλεις στη Σικελία. Σταδιακά, μέσα σε δύο χρόνια, οι Βυζαντινοί είχαν πάρει υπό τον έλεγχό τους την ανατολική πλευρά της Σικελίας. Ο επόμενος στόχος ήταν οι Συρακούσες, όπου όμως η πολιορκία τραβούσε σε μάκρος. Οι Άραβες που ακόμα αντιστέκονταν στο υπόλοιπο νησί πήραν και πάλι σημαντικές ενισχύσεις από τη Βόρεια Αφρική. Ένας μεγάλος στρατός με επικεφαλής τον Αμπντουλάχ, γιο του εμίρη του Κουεράν (στη σημερινή Τυνησία), κινήθηκε προς τα νοτιοανατολικά, στα μετόπισθεν του Βυζαντινού στρατού. Ο Μανιάκης αντέδρασε γρήγορα και παίρνοντας τον στρατό από τις Συρακούσες κινήθηκε εναντίον τους. Το κλίμα στον Βυζαντινό στρατό δεν ήταν καθόλου καλό λόγω των αντιθέσεων μεταξύ του Γεωργίου Μανιάκη και του Στέφανου Καλαφάτη, συναρχηγού της εκστρατείας και αδερφού του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μιχαήλ Δ’. |
Η Μάχη: |
Η Μάχη της Τροίνας στο χειρόγραφο Σκυλίτζη Ο Μανιάκης που ήθελε να έχει πάντα την πρωτοβουλία κινήσεων βάδισε εναντίον τους. Προηγουμένως έδωσε οδηγίες στον Στέφανο να φυλάξει με τον στόλο τα παράλια, για να μην έχουν οι Άραβες τρόπο διαφυγής. O Μανιάκης παρέταξε τον στρατό του σε 3 πτέρυγες που επιτέθηκαν η μία μετά την άλλη. Την ώρα της μάχης μια δυνατή καταιγίδα σήκωσε σύννεφο σκόνης που τύφλωσε και αποδιοργάνωσε τελείως τους Άραβες. Οι Βυζαντινοί, για να αποφύγουν τα τριβόλια (μεταλλικές αγκαθωτές παγίδες) που είχαν σκορπίσει οι Άραβες στο πεδίο της μάχης, φόρεσαν στα πόδια των αλόγων μεταλλικές θήκες, σαν παπούτσια. Η μέθοδος αυτή αποδείχτηκε πολύ αποτελεσματική, καθώς οι Σαρακηνοί δεν ήταν προετοιμασμένοι να αμυνθούν σε επίθεση ιππικού και μάλιστα μέσα σε πυκνό σύννεφο σκόνης. Σύντομα η μάχη μετατράπηκε σε σφαγή. Κατά τον Σκυλίτζη, οι απώλειες των Αράβων ήταν και πάλι (όπως στη Ρομέττα) πάνω από 50.000! Όμως ο αρχηγός των Σαρακηνών, ο Αμπντουλάχ, διέφυγε από το πεδίο της μάχης και φτάνοντας στην ακτή επιβιβάστηκε σε ένα γρήγορο πλοιάριο και κατόρθωσε να ξεφύγει από τον στόλο του Στεφάνου. Όταν ο Μανιάκης έμαθε πως ο Αμπντουλάχ απέδρασε έγινε έξω φρενών. Θεώρησε υπεύθυνο τον Στέφανο, τον οποίο έβρισε και προπηλάκισε δημοσίως αποκαλώντας τον άνανδρο, τεμπέλη και προδότη. Επιπλέον τον χτύπησε κατ’ επανάληψιν στο κεφάλι με τον σειρομάστη (είδος μαστιγίου με πολλά λουριά και σφαιρίδια στις άκρες). Παρόμοιο επεισόδιο σημειώθηκε και με τον Λομβαρδό αρχηγό των Ιταλών επιστράτων, τον Αρδουίνο: ο Μανιάκης έδωσε εντολή να μαστιγωθεί εξαιτίας ενός αλόγου που ο Αρδουίνος ήθελε να κρατήσει για λάφυρο αρνούμενος να το δώσει στον Μανιάκη. Τα δύο αυτά επεισόδια είχαν καταστρεπτικές συνέπειες. Κατ’ αρχήν ο Αλδουίνος με τους Λομβαρδούς και τους Κονταράτους αποχώρησαν άμεσα από τον στρατό του Μανιάκη. Το χειρότερο, ο Στέφανος έγραψε επιστολή στον αδελφό του τον Ιωάννη τον Ορφανοτρόφο, που εκείνη την περίοδο ήταν ο ισχυρός άνδρας του Βυζαντίου, συκοφαντώντας τον Μανιάκη ότι συνωμοτεί εναντίον του αυτοκράτορα με σκοπό να σφετεριστεί τον θρόνο. Λίγο μετά οι Βυζαντινοί κατέλαβαν επιτέλους τις Συρακούσες, αλλά ενώ ο Μανιάκης ετοιμαζόταν να συνεχίσει προς το Παλέρμο, ανακλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη όπου διαπομπεύτηκε και φυλακίστηκε. Τη διοίκηση του στρατού στη Σικελία ανέλαβε ο Στέφανος μαζί με κάποιον ευνούχο πραιπόσιτο ονόματι Βασίλειος Πεδιαδίτης. |
Αξιοσημείωτα: |
O Μανιάκης έχτισε ναό στο πεδίο της μάχης στον οποίο δώρισε εικόνα αγιογραφημένη από τον ίδιο τον Ευαγγελιστή Λουκά. Ο ναός, μετά την αποτυχία της εκστρατείας, έμεινε πολλά χρόνια ερημωμένος. Πολύ αργότερα, το 1172 η Μαργαρίτα της Ναβάρας, μητέρα του Νορμανδού βασιλιά της Σικελίας, έχτισε εκεί τη μονή Abbazia di Santa Maria di Maniace (Σάντα Μαρία του Μανιάκη), που υπάρχει μέχρι σήμερα και λειτουργεί ως μουσείο. Επίσης η επαρχία της Κατάνιας γύρω από το σημείο ακόμα και σήμερα λέγεται Maniace. |
Επακόλουθα: |
Η νίκη σε αυτήν τη μάχη ήταν πολύ μεγάλη, αλλά η κακή συμπεριφορά του Μανιάκη πυροδότησε εξελίξεις που τελικά έφεραν την καταστροφή. Μετά την αποχώρηση και φυλάκιση του Μανιάκη, η πλήρης ανικανότητα των αντικαταστατών του είχε σαν αποτέλεσμα να χαθούν όλα τα κέρδη των προηγούμενων 2 χρόνων. Πολύ γρήγορα, όλες οι πόλεις ανακτήθηκαν από τους Άραβες εκτός από τη Μεσσήνη. Ο Στέφανος σκοτώθηκε και ο Βασίλειος κατέφυγε στην Απουλία. Στο μεταξύ άρχισαν τα προβλήματα με Λομβαρδούς και Νορμανδούς. |
Παρατηρήσεις: |
|
|