Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Επιδρομή των Ρως |
χρόνος: 860Καλοκαίρι 860 |
| Οι Ρως λαφυραγώγησαν τα προάστια της Πόλης αλλά νικήθηκαν από μια καταιγίδα | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Ρως
|
τοποθεσία: Κωνσταντινούπολη
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Ναυτική Επιδρομή |
πόλεμος: Επιδρομές των Ρως |
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Μιχαήλ Γ' ο Μέθυσος) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Πατριάρχης Φώτιος | Άσκολντ και Ντιρ |
| Δυνάμεις: | Άγνωστο (πολύ λίγοι, ο στρατός έλειπε) | 200 πλοιάρια, 5000 άντρες |
| Απώλειες: |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Οι Ρως, λαός Σκανδιναβικής προέλευσης, εμφανίστηκε στην ιστορία στις αρχές του 9ου αιώνα. Σύμφωνα με το λατινικό κείμενο Μπερτινιανά Χρονικά (Annales Bertiniani), δύο Ρως συνόδευαν μια Βυζαντινή αποστολή στην αυλή του Γάλλου βασιλιά Λουδοβίκου Α' του Ευσεβούς το 838. Από κάποιες μη αξιόπιστες πηγές αναφέρεται μια πρώτη επιδρομή των Ρως τη δεκαετία του 820 σε Βυζαντινές περιοχές και συγκεκριμένα στην Προποντίδα και στην ευρύτερη Παφλαγονία. Πάντως, για την επιδρομή αυτή υπάρχουν αρκετές αβεβαιότητες, ενώ πιθανόν να συγχέεται με την επιδρομή του 860. Το καλοκαίρι του 860, όταν έγινε η επιδρομή των Ρως, η Κωνσταντινούπολη ήταν ουσιαστικά αφρούρητη. Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ’ (ο «Μέθυσος»), επικεφαλής των ταγμάτων του τακτικού στρατού είχε εκστρατεύσει στη Μικρά Ασία, ενώ ο στόλος επίσης απουσίαζε καταδιώκοντας τους Σαρακηνούς στο Αιγαίο. Έτσι εκείνη τη χρονική στιγμή η Πόλη και τα παράλια της Προποντίδας ήταν χωρίς άμυνα. Θεωρείται βέβαιο πως αυτό δεν ήταν τυχαίο και πως οι Ρως οργάνωσαν την επίθεσή τους γνωρίζοντας ότι ο στρατός και ο στόλος θα έλειπαν. Αυτό, αν μη τι άλλο, δείχνει ότι είχε αναπτυχθεί ήδη το εμπόριο και η επικοινωνία μεταξύ Ρως και Βυζαντίου. Πάντως για τους Βυζαντινούς, η επίθεση των Ρως ήταν ο απόλυτος αιφνιδιασμός. |
Η Μάχη: |
 Πλοιάρια των Ρως Οι Ρως άρχισαν να λεηλατούν τα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης. Οι επιδρομείς λεηλατούσαν και έβαζαν φωτιά στα σπίτια, πνίγοντας και σφάζοντας τους κατοίκους. Ήταν μια ληστρική επιδρομή με πρωτοφανείς φρικαλεότητες. Ο Πατριάρχης Φώτιος που ήταν η ηγετική φυσιογνωμία στην Πόλη τη δεδομένη στιγμή, μη μπορώντας να κάνει τίποτα για να εμποδίσει το κακό, προέτρεπε το ποίμνιό του να προσεύχεται στη Θεοτόκο να σώσει την πόλη. Αφού κατέστρεψαν τα προάστια, οι Ρως πέρασαν στη θάλασσα του Μαρμαρά και επιτέθηκαν στα Πριγκηπόννησα. Εκεί, μεταξύ άλλων, ήταν το οίκημα όπου ζούσε εξόριστος ο πρώην Πατριάρχης Ιγνάτιος Κωνσταντινουπόλεως. Οι Ρως λεηλάτησαν τις κατοικίες και τα μοναστήρια, σφάζοντας όσους έβρισκαν μπροστά τους. Πήραν 22 από τους υπηρέτες του Πατριάρχη πάνω στα πλοία τους και τους έκοψαν κομμάτια με τα τσεκούρια τους! Παρά το γεγονός ότι οι Έλληνες αιφνιδιάστηκαν πλήρως και το Βυζάντιο ήταν ανεπαρκώς προστατευμένο, οι Ρως δεν μπήκαν στην Πόλη. Δεν προσπάθησαν καν να επιτεθούν στα τείχη έχοντας προφανώς επίγνωση των περιορισμένων δυνατοτήτων τους για μια κανονική πολιορκία. Σύμφωνα με την παράδοση, η σωτηρία ήρθε όταν ο Φώτιος περιέφερε την Τίμια Εσθήτα της Θεοτόκου στα τείχη και στη συνέχεια την εμβάπτισε στη θάλασσα. Τότε ξέσπασε μια μεγάλη θύελλα η οποία βούλιαξε τα περισσότερα πλοία των Ρως και τους έκανε να χάσουν όλη τη λεία τους. Έτσι μετά από 15 μέρες, στις 4 Αυγούστου, οι Ρως απεχώρησαν έχοντας χάσει τα περισσότερα πλοία τους και με άδεια χέρια. |
Αξιοσημείωτα: |
| Περιέργως, η ιστορία της θαυματουργής διάσωσης της Κωνσταντινουπόλεως συνέβαλε και στη δημοφιλία της Θεοτόκου στη Ρωσία. Πιθανώς να έπαιξε ρόλο ακόμα και στον εκχριστιανισμό των Ρώσων. Πάντως, σύμφωνα με μια όχι ευρέως αποδεκτή θεωρία, η επιδρομή δεν έγινε από Ρως (που ήταν Βίκινγκς εγκατεστημένοι στην σημερινή Ουκρανία), αλλά από Βίκινγκς από τη δύση, που την προηγούμενη χρονιά λεηλατούσαν τα παράλια της Ισπανίας και της Ιταλίας. |
Επακόλουθα: |
| Κατά την επιστροφή, οι δύο αρχηγοί της επιδρομής Άσκολντ και Ντιρ θανατώθηκαν από τον Όλεγκ, τον άρχοντα του Νόβγκοροντ (πάντως, μπορεί αυτή η ιστορία να αναφέρεται σε μεταγενέστερη επιδρομή). Το Βυζάντιο δέχθηκε και άλλες παρόμοιες επιθέσεις από τους Ρως, οι πιο αξιομνημόνευτες από τις οποίες το 907, το 941 και το 1043. Αυτού του είδους οι επιδρομές ήταν στα πρότυπα των επιδρομών των Βίκινγκς από τις οποίες, εκείνη την περίοδο, υπέφερε ολόκληρη η Ευρώπη. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
| Παρατηρήσεις: |
|
|
|