Μάχες 
Αξιώματα 
Αυτοκράτορες 
Μάχη του Οφλίμου |
χρόνος: 622Αύγουστος 622 |
| Βυζαντινή νίκη χάρη στους έξυπνους ελιγμούς του Ηρακλείου | ★ ★ ★ ★ ★ |
|
εχθρός: Σασσανίδες Πέρσες
|
τοποθεσία: Κοντά στο (άγνωστο) βουνό Όφλιμος, στην κοιλάδα του ποταμού Λύκου στην ορεινή περιοχή της επαρχίας Τοκάτ στον Ανατολικό Πόντο
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
|
τύπος μάχης: Ορεινή Μάχη |
πόλεμος: Περσικοί Πόλεμοι |
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία |
| ▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Ηράκλειος) | ▼ Οι Εχθροί | |
| Επικεφαλής: | Αυτοκράτωρ Ηράκλειος | Στρατηγός Σαρβαραζάς |
| Δυνάμεις: | ||
| Απώλειες: |
| Ιστορικό πλαίσιο: |
| Από το 602 που ο Φωκάς ανέβηκε στο θρόνο σκοτώνοντας τον Μαυρίκιο, που ήταν ο ευεργέτης του βασιλιά της Περσίας Χοσρόη Β΄, το Βυζάντιο βρισκόταν σε πόλεμο με τους Σασσανίδες Πέρσες. Ακόμα και τα πρώτα χρόνια μετά την ενθρόνιση του Ηρακλείου, οι Πέρσες είχαν πολλές θεαματικές επιτυχίες και εδαφικά κέρδη με αποκορύφωμα την κατάληψη της Δαμασκού, της Αντιόχειας (613), των Ιεροσολύμων (614) και της Αλεξάνδρειας (619). Το 617 (;) είχαν φτάσει μέχρι τη Χαλκηδόνα, στην ασιατική ακτή του Βοσπόρου. Ο Ηράκλειος είχε βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Προσπάθησε να διαπραγματευθεί με τον Χοσρόη, αλλά ο αντίπαλος έχοντας σαρωτική υπεροχή δεν είχε κανένα λόγο να συμβιβαστεί σε διπλωματική λύση. Ο Ηράκλειος είχε σκεφτεί σοβαρά είτε να μεταφέρει την πρωτεύουσα στην Καρχηδόνα είτε να παραδοθεί στους Πέρσες και να γίνει υποτελής τους. Τελικά επέλεξε να κάνει μια τελευταία προσπάθεια αντεπίθεσης. Εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής δυσπραγίας (λόγω της απώλειας πλουτοπαραγωγικών περιοχών), για τη χρηματοδότηση της εκστρατείας χρειάστηκε να εκποιηθούν και να λιώσουν στο χυτήριο αυτοκρατορικοί θησαυροί και πολύτιμα εκκλησιαστικά σκεύη που παραχώρησε η εκκλησία. Στις 5 Απριλίου 622, ο Ηράκλειος αναχώρησε από την Κωνσταντινούπολη εμπιστευόμενος την Πόλη στους Πατριάρχη Σέργιο και στον μάγιστρο Βώνο. Έπλευσε μέχρι τη Βιθυνία και κατόπιν βάδισε προς το εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Είχε μαζί του τάγματα του τακτικού στρατού όπως οι Οπτιμάτοι και οι Βουκελάτοι, αλλά και ξένους όπως Γερμανούς, Αρμενίους, Σλάβους, Ούννους, ακόμα και Βέρβερους που τους είχε φέρει μαζί του από την Αφρική. Συγχρόνως περιμάζευε τα αποδέλοιπα του στρατού που είχαν μείνει στη Μικρά Ασία. Πέρασε το καλοκαίρι στον Πόντο προωθούμενος αργά προς τα ανατολικά εκπαιδεύοντας στην πορεία τον στρατό του. Η εκστρατεία είχε λάβει χαρακτήρα ιερού πολέμου. Κάποιοι ξένοι ιστορικοί φτάνουν στο σημείο να τη χαρακτηρίσουν σαν την πρώτη αληθινή σταυροφορία, δεδομένου ότι πρωταρχικός στόχος ήταν ανάκτηση του Τιμίου Σταυρού που οι Πέρσες είχαν αρπάξει από τα Ιεροσόλυμα. Οι λόγοι που Ηράκλειος επέλεξε να κινηθεί σε εκείνη την περιοχή δεν είναι σαφείς. Ένας λόγος μάλλον ήταν ότι δεν αισθανόταν ακόμα έτοιμος για κατά μέτωπον αντιπαράθεση με τους Πέρσες. Ο άλλος λόγος ήταν ότι ήθελε να υπερκεράσει τους Πέρσες και να εισχωρήσει βαθιά στη δική τους περιοχή μέσω Αρμενίας. Κάτι ανάλογο είχε κάνει ο στρατηγός του Φιλιππικός όταν οι Πέρσες είχαν φτάσει στη Χαλκηδόνα, όταν αντί να τους επιτεθεί εκεί, επιτέθηκε στα μετόπισθεν. Η εκστρατεία τον Πόντο δεν ήταν αναμενόμενη κίνηση και οι Πέρσες αιφνιδιάστηκαν. Και παρόλο που φαινόταν παρακινδυνευμένο και αδικαιολόγητα μπερδεμένο σχέδιο, αποδείχτηκε πετυχημένο. Ο Πέρσης στρατηγός Σαρβαραζάς(1) κινήθηκε προς Βορράν για να το ανακόψει. Για ένα μεγάλο διάστημα οι δύο στρατοί κινούνταν πολύ κοντά χωρίς να βρίσκονται. Ο Σαρβαραζάς κατάφερε να μπλοκάρει έγκαιρα τις διαβάσεις προς την ανατολή, αλλά ο Ηράκλειος με επιδέξιους ελιγμούς κατάφερε να φέρει τις δυνάμεις του στα μετόπισθεν των Περσών, οι οποίοι το συνειδητοποίησαν δυο εβδομάδες αργότερα. |
Η Μάχη: |
 Μετά αρκετές μέρες αναμονής και ελιγμών, οι ανιχνευτές των Βυζαντινών αντιλήφθηκαν ότι το Περσικό στράτευμα παρακολουθούσε τις κινήσεις τους και προετοίμαζαν ενέδρα. Τότε σε μια προσεκτικά σχεδιασμένη επιχείρηση, οι Βυζαντινοί προσποιήθηκαν υποχώρηση. Οι Πέρσες εγκατέλειψαν τις αμυντικές τους θέσεις και έσπευσαν να κυνηγήσουν τον διαφεύγοντα εχθρό. Τη χρονική εκείνη στιγμή δέχτηκαν την επίθεση του τάγματος των Οπτιμάτων και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν υφιστάμενοι μια απρόσμενη ήττα. |
Επακόλουθα: |
| Η νίκη δεν ήταν συντριπτική και δεν υπήρξαν μεγάλες απώλειες, εκατέρωθεν. Όμως έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ανύψωση του ηθικού των Βυζαντινών. Μετά τη μάχη, και λόγω χειμώνα, οι Πέρσες αποσύρθηκαν από την περιοχή. Ο Ηράκλειος που είχε να χειριστεί και το πρόβλημα με τους Αβάρους αναχώρησε για την Κων/πολη και άφησε τον στρατό να ξεχειμωνιάσει στον Πόντο. Το μεγάλο κέρδος αυτής της πρώτης εκστρατείας ήταν ότι ο Ηράκλειος στο τέλος του 622 βρέθηκε από το πουθενά να έχει έναν αξιόμαχο στρατό. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
| Παρατηρήσεις: |
|
|
|