Μάχη του Κούνδουρου(Μάχη του Ελαιώνα του Κούντουρα) |
χρόνος: 1205Άνοιξη 1205 |
Αποφασιστική νίκη των Φράγκων στην Πελοπόννησο | ★ ★ ★ ★ ★ |
εχθρός: Σταυροφόροι
|
τοποθεσία: Η τοποθεσία δεν είναι ακριβώς γνωστή. Η μάχη έγινε σε ένα ελαιώνα κοντά στην Καλαμάτα.
|
ακρίβεια θέσης:
●●●●●
|
τύπος μάχης: Μάχη εκ Παρατάξεως |
πόλεμος: Τέταρτη Σταυροφορία |
σύγχρονη χώρα:
Greece |
▼ Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ. Θεόδωρος Α' Λάσκαρης) | ▼ Οι Εχθροί | |
Επικεφαλής: | Μιχαήλ Δούκας | Γουλιέλμος Σαμπλίτης |
Δυνάμεις: | 4.000 με 5.000 | 500-700 ιππότες (μόνο ιππείς) |
Απώλειες: | Σχεδόν όλοι νεκροί | Μάλλον ελαφρές |
Ιστορικό πλαίσιο: |
Οι Λατίνοι της 4ης Σταυροφορίας κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη στις 13 Απριλίου 1204. Ένας από τους ηγέτες της σταυροφορίας, ο Βονιφάτιος ο Μομφερρατικός, έχοντας χάσει την ευκαιρία να στεφθεί Λατίνος Αυτοκράτωρ, συμβιβάστηκε με τη Θεσσαλονίκη και τον τίτλο «Βασιλεύς Θεσσαλονίκης». Το φθινόπωρο εκείνο, ο Γουλιέλμος Σαμπλίτης (Guillaume de Champlitte, ο «Καμπανέσης» ή «ντε Σαλούθε» του Χρονικού) τον συνόδευσε στην Ελλάδα όπου ο Μομφερρατικός εξεστράτευσε για να καπαρώσει τις κτήσεις που είχαν αποδοθεί σε αυτόν. Στο Άργος, τον Σαμπλίτη τον συνάντησε ο συμπατριώτης του Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος (Geoffroi de Villehardouin, ο «Μισίρ Ντζεφρές» του Χρονικού), ο οποίος ήταν για λίγο στην υπηρεσία του άρχοντα Κορώνης Ιωάννη Καντακουζηνού και ο οποίος τον έπεισε για τα οφέλη της κατάκτησης του Μοριά από τους Φράγκους. Ο Σαμπλίτης ζήτησε την έγκριση του Βονιφατίου Μομφερρατικού για μια τέτοια επιχείρηση, και φυσικά την πήρε. Ο Σαμπλίτης ήταν από τους πιο επιφανείς ιππότες της Δ΄ Σταυροφορίας. Ο Βελλεαρδουίνος δεν είχε λάβει μέρος στην εκστρατεία εναντίον της Κωνσταντινούπολης, αλλά ήταν από τους σταυροφόρους που πήγαν κατευθείαν στους Αγίους Τόπους. Μετά την άλωση θέλησε να επανενταχθεί στο κυρίως σταυροφορικό σώμα για να επωφεληθεί και επιστρέφοντας αναγκάστηκε να αποβιβαστεί λόγω τρικυμίας στη Μεθώνη. Ήταν άξιος πολεμιστής και τον προωθούσε ο εξάδελφος και συνονόματός του ιστορικός που ήταν μυστικοσύμβουλος των ηγετών της Δ΄ Σταυροφορίας. Οι Σαμπλίτης και ο Βιλεαρδουίνος, με μερικές εκατοντάδες ιπποτών εκστράτευσαν το 1205 για την κατάληψη της Πελοποννήσου, σε μια επιχείρηση που έμεινε στην παράδοση ως κουγκέστα. Σύμφωνα με το Χρονικό του Μορέως, το σχέδιό τους ήταν να καταλάβουν τα 12 σημαντικά κάστρα του Μοριά για να εξασφαλίσουν τον πλήρη έλεγχο. Ξεκίνησαν την Πάτρα (που μάλλον είχε ήδη καταλάβει ο Βιλλεαρδουίνος), μετά κατέλαβαν το Ποντικόκαστρο και τη Μεθώνη και στη συνέχεια τις κύριες πόλεις της δυτικής Πελοποννήσου χωρίς να συναντήσουν σοβαρή αντίσταση (εκτός από την Κυπαρισσία). Οι Έλληνες της Λακωνίας, της Αρκαδίας και της Αργολίδας, υπό τον Μιχαήλ Κομνηνό Δούκα(1), ο οποίος ήταν την εποχή εκείνη ο κυβερνήτης του Θέματος Πελοποννήσου (και αργότερα Δεσπότης της Ηπείρου) και με τη συμμετοχή του Μιχαήλ Καντακουζηνού, συγκέντρωσαν στρατό και κατευθύνθηκαν στη Μεσσηνία για να σταματήσουν τους Φράγκους. |
Η Μάχη: |
Οι Φράγκοι ήταν μόνο 700, ενώ οι Έλληνες ήταν μεταξύ 4.000 και 5.000 (εξαρτάται από την πηγή). Οι Φράγκοι ήταν άπαντες ιππότες (βαρύ ιππικό), ενώ η Βυζαντινή δύναμη ήταν μικτό πεζικό και ιππείς. Οι Έλληνες, αναθαρρώντας από την προφανή αριθμητική τους υπεροχή, επιτέθηκαν πρώτοι, αλλά οι καλύτερα εξοπλισμένοι και εμπειρότεροι Φράγκοι αντεπιτέθηκαν κάνοντας μια θυελλώδη επέλαση και σκόρπισαν τους αντιπάλους τους σκοτώνοντας τους περισσότερους. H περιγραφή της μάχης στο Χρονικόν του Μορέως:
Οι Φράγκοι γαρ ως το εμάθασιν πάλε από τους Ρωμαίους, όπου ήσασιν γαρ μετ᾿ αυτούς κ᾿ εξεύρασιν τους τόπους, εκεί τους επαρέσυραν, ήλθαν και ηύρανέ τους και πόλεμον εδώκασιν οι Φράγκοι κ᾿ οι Ρωμαίοι. Κ᾿ οι Φράγκοι γαρ ουκ ήσασιν, πεζοί και καβαλλάροι, μόνοι εφτακόσιοι μοναχοί, τόσους τους εγνωμιάσαν. Με προθυμίαν αρχάσασιν τον πόλεμο οι Ρωμαίοι, διατί ολίγους τους έβλεπαν, ύστερα εμετενοήσαν. Τι να σε λέγω τα πολλά και τι το διάφορόν μου; τον πόλεμον εκέρδισαν ετότε εκείν᾿ οι Φράγκοι· όλους εκατασφάξασιν, ολίγοι τους εφύγαν. |
Επακόλουθα: |
Ήταν μια αποφασιστικής σημασίας μάχη που σήμανε την έναρξη της Φραγκοκρατίας στην Πελοπόννησο. Δεν υπήρξε σοβαρή αντίσταση εναντίον τους στον Μοριά πλέον. Οι Έλληνες περιορίστηκαν σε λίγα κάστρα που άντεξαν μερικά χρόνια (Ακροκόρινθος, Αράκλοβο, Άργος, Νίκλι κ.λπ.). Ο Γουλιέλμος Σαμπλίτης σύντομα ίδρυσε το Πριγκιπάτο της Αχαΐας του οποίου ήταν ο πρώτος ηγεμόνας, αλλά πέθανε πολύ γρήγορα και τον διαδέχθηκε ο Βελλεαρδουίνος. |
Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη |
Παρατηρήσεις: |
|
|